آموزش تعویض و بستن سیم سه تار

حتما برای شما نیز اين اتفاق افتاده است که سیم سه تارتان پاره شود و يا حتی عمر مفيدشان تمام شده و دچار آسيب شده باشد. معمولاً نوازندگانی که به تازگی شروع به نواختن سه تار کرده‌اند بيشتر با این موضوع مشکل دارند و اين مشکل برايشان دردسرهای بيشتری در پی دارد چرا که از تمرين‌ها و درس‌ها عقب می‌مانند و مجبور هستند ساز را نزد استادشان يا شخص ديگری ببرند تا سيم‌ها را برايشان تعويض کند. اما در اينجا، علی اقبال مدرس و نوازنده با تجربه تار و سه تار، در ويديوی آموزشی به شما ياد می‌دهد خودتان به راحتی سيم‌های سه سه تار را تعويض کنيد و ديگر اين مشکل برايتان بزرگ و چالش ‌برانگيز نباشد.

دلایل پاره شده سیم سه تار

اولين قدم برای آنکه پاره شدن سيم‌های ساز کمتر اتفاق بيافتد، اين است که دلايلی که باعث پاره شدن سيم‌های سازتان می‌شود را بدانيد و بررسی کنيد. عمدتاً پاره شدن سيم ساز سه تار يا حتی تار، به دلايل زير رخ می‌دهد که اگر هنگام کوک کردن يا نوازندگی به آنها دقت کنيد، کمتر دچار آسيب يا پارگی می‌شوند:

1. پیچاندن بیش از حد گوشی‌ها هنگام کوک کردن

هنگامی که شما به کوک کردن ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتان را ندانید، بیش از اندازه لازم آن را می‌پيچانيد و اين چرخش بيش از حد، باعث پارگی و کشيدگی سيم‌ها می‌شود، یا به طور مثال سیم اول سازتان «سیم دو» درست کوک شده است اما شما صرفاً چون حس می‌کنید کوک نیست باز کوک را بالاتر می‌برید و سیم را پاره می‌کنید. پس اگر تازه کوک کردن را آموخته‌ايد، سعی کنيد حتما سازتان را به وسيله تیونر کوک کنید و همچنين دقت کنيد که بسيار آرام و آهسته گوشی‌ها را بپیچانید.

2. پیچاندن بیش از حد گوشی‌ها هنگام کوک کردن

در مورد اجرای مضراب‌های محکم باید بگوييم که گاهی به دليل هيجان يا شدت عصبی يا عدم مهارت کافی، ناخن خیلی محکم به سیم برخورد می‌کند و اين اتفاق منجر به آسيب به سيم‌ها يا پاره شدن سيم می‌شود. حتی گاه ممکن است به دليل اینکه ناخن‌های نوازنده سه تار بد سوهان خورده و يا شکستگی دارد، باعث گير کردن ناخن به سيم‌ها می‌شود و به اين شکل سيم ساز پاره می‌شود.

3. پوسیدگی سیم‌ها

در مورد پوسيدگی سيم‌ها لازم است بدانيد اين مشکل معمولاً برای سیم‌های فرسوده اتفاق می‌افتد که در اکثر موارد اين فرسودگی يا زنگ زدن به دلیل رطوبت هوا است و به طور معمول به مرور زمان برای همه سازها اتفاق می‌افتد و این یک امر طبیعی است. البته برخی از اساتید توصیه می‌کنند سیم‌های ساز هر سه يا شش ماه یکبار باید عوض شوند تا هموار بهترین صدا از سیم‌ها تولید شود.

نکات نگهداری ساز سه تار

روش بستن سیم سه تار

 سیم هایی که در بازار وجود دارد  یا متری است که از قرقره به اندازه سیم گیر تا گوشی ها آنها را قطع میکنید (به تعداد چهار سیم)، و یا اینکه به صورت بسته بندی و پک شده می فروشند. تفاوت این دو در این است که سیم های داخل پک انتهایش تابیده شده ولی متری که بخرید باید خودتان آن را بتابانید. ما تصور میکنیم سیم کاملاً خام است و تابانده هم نشده و قرار است این کار را خودمان از اول انجام دهیم.

تابیدن سیم سه تار

 با توجه به تصویر زیر ابتدا سر سیم را روی خود سیم می گذاریم (مقداری بلندتر بگیرید که سیم برای تابیدن دور خود فضای اضافی داشته باشد). یک حلقه ایجاد می شود. حال انگشت کوچک خود را داخل حلقه می کنیم و سیم را می تابانیم. سعی کنید این کار را با سرعت انجام دهید تا کامل دور سیم تابیده شود. تعمیرکاران ساز چون زیاد این کار را انجام می دهند یک دستگاه کوچک مخصوص به این کار دارند و یا اینکه قلابی را سر یک دریل می بندند و سیم را دور قلاب می اندازند و دریل را روشن میکنند تا سیم تابیده شود. ولی ما چون خیلی کم به تعویض سیم نیاز داریم، با همان انگشت کوچک این کار را انجام می دهیم. سر دیگر سیم را هم به همین حالت بتابانید تا بعد از آن به مرحله بعد برسیم. اگر نیاز به سیم تاب دارید می توانید در لینک زیر این ابزار را خریداری کنید.

خرید سیم تاب سه تار و تار

انداختن سیم روی سه تار

حالا که حلقه ایجاد شده، آن را داخل شیار سیم گیر می اندازیم. هر سیم را به تناسب جای آن، داخل شیار مورد نظر قرار می دهیم. به عنوان مثال من سیم اول را روی ساز می اندازم. سیم اول یا همان سیم "دو" را در شیار اولی از سمت راست می اندازیم. بعد سیم را هدایت می کنیم تا لب شیطانک. پشت شیطانک پرده ای بسته شده، سیم را از زیر آن رد میکنیم و تقریبا 30 سانتیمتر بیرون میکشیم. حلقه دومی که در مرحله قبل زدیم، در اینجا کاربرد دارد. مانند شکل زیر آن را دور گوشی می اندازیم و سپس آرام آرام می پیچانیم. دقت کنید گوشی اول را خلاف جهت عقربه ساعت بپیچانید.

شاید بپرسید چرا؟ می توانید امتحان کنید. اگر جهت عقربه ساعت بپیچانید، سیم از مسیر مستقیم خارج می شود و امکان دارد به گوشی کناری هم گیر کند. حال، همانطور که با دست چپ گوشی را می پیچانید، با دست راست سیم را هدایت کنید تا پیچ نخورد و تا نگردد. سیم را تا به قدری سفت کنید تا روی خرک قرار گیرد. وقتی روی شیار اولی روی خرک قرار گرفت، سیم آماده کوک شدن است.

نکته: همیشه چند دقیقه زمان بدهید تا سیم کش اولیه ی خود را پیدا کند، سپس ساز را کوک کنید.

و در پایان ویدیوی کامل فوق را تماشا کنید تا به صورت عملی نحوه تعویض و بستن سیم سه تار را یاد بگیرید.