آموزش تکنیک گرفته یا سوردین برای تنبک

تنبک، این ساز پر اصالت در دل خود ظرافت هایی دارد که در طول سالها فرهنگ و تمدن به دست آمده است. انواع تکنیک هایی که می توان با این ساز انجام داد، موجب حیرت افرادی است که بیرون از دایره تنبک نوازی به آن می نگردند. یک ساز کوبه ای با ساختمانی ساده مگر می شود این قدر دست نوازنده را برای اجرای حرکات مختلف باز بگذارد؟ بی دلیل نیست که تنبک را کامل ترین ساز کوبه ای لقب می دهد.

 

شروع پکیج دوره مقدماتی آموزش تنبک با تدریس استاد امین صادق پور

 

 

تکنیک سوردین یا خفه کردن صدا در تنبک

سوردین به اصطلاح یعنی خفه کردن صدا و جلوگیری از ارتعاش کش دار منبع صدا. حرکت سوردین در بسیاری از سازهای زهی زخمه ای و و زهی آرشه ای و حتی برخی از سازهای بادی همچون ترومپت مرسوم است. به عنوان مثال در ویولن نوازی یک ابزار واسطه به همین نام وجود دارد که با نصب آن بر روی سیم ها، موجب گرفته شدن و به اصطلاح خفگی صدا می شود. اصولا نوازندگان به دو منظور از سوردین استفاده می کنند. یا برای اجرای تکنیک، یا برای کم کردن صدای ساز در مواقع تمرین.

اما حرکت سوردین در تنبک نوازی صرفا تکنیکی است در جهت زیبایی کار و یکی از شیرین کاری های بیشمار این ساز اصیل ایرانی به شمار می رود.

سوردین در تنبک نوازی تا چند دهه پیش تنها یک حرکت سلیقه ای بود که بسته به مهارت و ذوق نوازنده اجرا میشد. امروزه این تکنیک علاوه بر سلیقه، به نت نویسی نیز وارد شده است. نت مخصوص سوردین در حرکت بک بشکن را در تصویر زیر مشاهده می فرمایید.

 

 

 

فیلم آموزشی اول: تکنیک سوردین برای حرکت هفت منفی تا هفت مثبت

در درس بیست و دوم دوره متوسطه آموزش تنبک حرکاتی را تحت عنوان هفت مثبت و منفی یاد گرفتیم. اکنون می خواهیم تکنیک سوردین را هنگام نواختن این حرکت اجرا نماییم.

دراینجا دست راست وظیفه خفه کردن صدا را خواهد داشت. به این صورت که ابزار سوردین ما سطح بیرونی انگشت کوچک یا انگشت شست دست راست خواهد بود. عکس زیر را مشاهده کنید.

 

 

با اجرای حرکت هفت منفی، دست راست خود را به تدریج روی پوست به پایین و بالا می بریم. همانطور که مشاهده می کنید صدای گرفته ای از ساز شنیده می شود. هر چه دست راست پایین تر رود، سطح ارتعاش پوست بیشتر شده و فرکانس کمتر می شود. در نتیجه صدای حاصله بم تر می شود. در برگشت نیز این صدا زیر تر می شود.

شما هنگام اجرای این حرکت می توانید همزمان هفت منفی را تدریجا به هفت مثبت تغییر دهید. یعنی از یک بند انگشت تا سه بند انگشت را روی پوست فرود آورید. با مجموع این تغییرات می توانید زیر و بمی این تکنیک را مطابق میل خود تغییر دهید.

 

تکنیک سوردین برای حرکت بک- بشکن

ابزار سوردین یا خفه کردن صدا برای این حرکت، سطح بیرونی انگشست شست دست راست خواهد بود. سپس همزمان می توانید به اجرای حرکت بک و بشکن بپردازید. تصویر زیر را ببینید.

 

 

دست راست خود را می توانید به صورت متناوب روی پوست تنبک جابجا کنید تا صداهای نت دار و متفاوتی را از این حرکت ایجاد نمایید.

 

حال با خواندن توضیحات بالا، این فیلم آموزشی را نگاه کنید. استاد صادقپور به طور کامل تکنیک سوردین را برای حرکات بک- بشکن و هفت منفی تا هفت مثبت را بر روی ساز به شما آموزش می دهد.

 

 

 

فیلم آموزشی دوم: استفاده از سوردین برای حرکات ترکیبی تنبک نوازی

 

در ویدیوی زیر یاد خواهید گرفت که چگونه تکنیک سوردین را برای حرکات اصلی تنبک به کار ببرید. 5 حرکت اصلی را که حتما می شناسید: تم، بک، ریز راست، ریز چپ و بشکن.

سوردین برای تم:

برای این حرکت، انگشت شست را برای خفه کردن روی پوست قرار داده و آن را ثابت نگه می دارید و همزمان حرکت تم را اجرا می نمایید. می توانید این حرکت را در نواحی مختلف پوست تنبک بنا به جنس صدایی که می خواهید؛ انجام دهید.

 

 

سوردین برای بک:

کافیست مثل حرکت قبلی انگشت شست را روی پوست قرار داده و با همان انگشت دوم که بک را اجرا می کنیم، به پوست ضربه بزنیم. قاعدتا دست راست به سمت مرکز تنبک خواهد آمد.

 

 

سوردین برای هشت کمان (ریز راست):

مثل حرکات قبلی از انگشت شست برای خفه کردن صدا استفاده می کنیم. طبیعتا دیگر انگشتان به پوست کناری برخوردی نخواهد داشت و باید به سمت مرکز تنبک به جلو بیاید. دقت کنید سر انگشتی نزنید. انگشتها باید باز باشد و همه سطح آنها به پوست برخورد کند. انگشتها را به هیچ وجه خم نکنید.

 

 

سوردین برای هفت کمان و بشکن:

این حرکات چون با دست چپ اجرا می شود، در موقعیت دست چپ و نحوه اجرا هیچ تفاوتی با حالت عادی ایجاد نمی شود. تنها انگشت شست دست راست مثل حرکات گذشته بر روی پوست قرار گرفته و صدا را خفه می کند.

 

 

همچنین در این جلسه یاد خواهید گرفتن چگونه از ترکیب حرکات مختلف تنبک با استفاده از تکنیک گرفته یا سوردین، در کسر میزان های مختلف مثل دو چهارم و شش هشتم بابا کرم؛ به شیرین کاری بپردازید.

 

 

فیلم آموزشی سوم- بک ناخنی در حالت سوردین

در این قسمت استاد صادق پور یک حرکت جدید در تکنیک سوردین به شما آموزش می دهد. این حرکت اصطلاحا بک ناخنی نام دارد. چرا که فرم دست در همان حالت بک قرار دارد، اما نحوه اجرای آن کاملا متفاوت است. به این صورت که انگشت دوم یا اشاره کاملا خم می شود و ضربات از ناحیه ناخن به پوست برخورد می کند. دقت داشته باشید انگشت شست و سه انگشت دیگر شما باید روی پوست کاملا ثابت بماند که این مسئله به تمرین زیاد نیاز دارد. در تصویر زیر حالت دست راست برای اجرای حرکت بک ناخنی گرفته را مشاهده می کنید.

 

 

این حرکت باعث تنوع در شیرین کاری های تنبک نوازی شما می شود. مخصوصا وقتی با زینت همراه باشد. البته ورود زینت کمی اجرای سرعتی کار را سخت تر می کند که صد در صد با تمرین مناسب و کافی، به آن مسلط می شوید. استاد صادق پور کاربرد این حرکت را در انواع مثال های کاربردی عملی به شما نشان می دهد. ویدیوی زیر را ببینید.

 

 

 

علامت نت نویسی بک ناخنی

 

سوردین، شیرین کاری دلنشین در ساز تنبک

حتما در آثار بزرگان تنبک نوازی، صدای این تکنیک را شنیده اید و نحوه اجرای آن برایتان سوال شده است. با این پست آموزشی شما نیز یاد می گیرید چگونه این تکنیک ظریف را اجرا کنید و نوازندگی خود را دو چندان لذت بخش تر نمایید. اما نکته ای که باید بدانید این است که شما با این ویدیوی آموزشی تازه طریقه اجرای تکنیک سوردین را یاد گرفته اید. تا به کار بردن آن در نوازندگی خود فاصله زیادی دارید که این فاصله را باید با تمرین های کاربردی و مفید پر نمایید.

هر چه بیشتر در بحث یادگیری تنبک نفوذ می کنیم، میبینیم این ساز دوست داشتنی چه ظرفیت های بالایی برای اجرای انواع تکنیک ها و ظرافت های مخصوص به خود دارد. تمام سازها برای حرکت سوردین نیاز به یک ابزار واسطه دارند. اما تنبک از هرگونه وسیله واسطه ای برای نوازندگی بی نیاز است. که این نیز خود تکامل خیره کننده این ساز را به رخ می کشد.

 

آینده ی یک تنبک نواز حرفه ای

اگر مجموعه موسیقی سنتی و همه سازهایش را به صدفی تشبیه کنیم، نوازنده تنبک مروارید داخل این صدف خواهد بود. هنرمندی که در تنبک نوازی به سطح حرفه ای برسد، هیچ گاه بیکار نمی ماند. چرا که همه سازها دارای نوازندگان بیشماری از نظر تعداد هستند.اما نوازندگان حرفه ای تنبک تک هستند و بدون وجود آنها پای هر اجرای گروهی موسیقی می لنگد.

هنرجوی عزیز این را بدان که هر کسی زحمت یادگیری ساز تنبک و رسیدن به سطوح پیشرفته را به خود نمی دهد. این که شما این راه را انتخاب کرده اید، قطعا نتیجه آن را در آینده خواهید دید. قدر خود را بدان و بر این راه پر فراز و نشیب با تکیه بر ایمان راسخ و همت بلند بمان؛ که آینده از آن توست.

 

آموزش صفر تا صد تنبک در وب سایت نت به نت