کمبود زمان برای تمرین تنبک، معضل یا بهانه؟

سلام. امین صادق پور هستم نوازنده و مدرس سازهای کوبه ای. قصد دارم در این مقاله از بهانه ای صحبت کنم که اکثر هنرجویان از آن به عنوان یک معضل در راه یادگیری ساز تنبک یاد می کنند. معضلی به نام کمبود وقت و زمان برای انجام تمرینات تنبک، و در پی آن اختلال و تاخیر در یادگیری این ساز. بارها در پیامهای ارسالی هنرجویان دیده ام که مشغله های کاری و امور جاری زندگی را سد بزرگی برای رسیدن به علایق خود می دانند. در هیاهوی شلوغ این عصر ماشینی که همگی با شتاب و عجله در حال رسیدن به دغدغه های روزمره زندگی و رفع و رجوع آنها هستیم؛ مگر می شود با آرامش به امور دلخواه مخصوصا یادگیری یک ساز بپردازیم؟

نگاهی بر زندگی بزرگان موسیقی

در آسمان هنر موسیقی، ستاره های پر فروغی وجود دارند که به کمال مطلوبی از موفقیت رسیده اند. اگر زندگی نامه این بزرگان را مطالعه کنیم، در می یابیم که آنها هم درست مثل ما، با مشکلات و دغدغه های روزمره مواجه بوده اند. آیا گمان می کنید مثلا استاد حسین تهرانی، پدر تنبک نوازی مدرن، از هفت دولت آزاد بوده و هیچ گرفتاری شخصی ای در زندگی نداشته است؟ گرفتاری و شلوغی های زندگی برای همه وجود دارد. چگونه پس یک نفر می تواند همزمان چندین هنر و فن مختلف را بیاموزد؟ جواب یک جمله کوتاه است: استفاده بهینه از زمان! ادامه این مقاله در مورد همین جمله کوتاه خواهد بود. با ما همراه باشید.

کلید طلایی استفاده از زمان

هنرجوی عزیز! مسلما شما با یک هدفی پا به عرصه هنر و یادگیری ساز تنبک نهاده ای. هدفت هر چه هست باید برای رسیدن به آن تلاش کنی. هیچ موفقیتی بدون تلاش حاصل نمی شود. به قول حضرت حافظ "در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم/ سرزنش ها گر کند خار مغیلان غم مخور". اما آدمیزاد در حصار زمان قرار دارد و عمر او به صورت خطی، همگام با زمان طی می شود. فی الواقع هر لحظه از زندگی، یک اتفاقی تکرار ناشدنی‌ست و هیچ بازگشتی به قبل وجود ندارد. حال این وظیفه ماست که تمهیدی بیندیشیم و بفهمیم چگونه از عامل محدود زمان، نهایت استفاده را ببریم.

خرید پکیج آموزش تنبک در دوره مقدماتی

استفاده از زمانهای بلا استفاده برای تمرین تنبک

هر کس ادعا کند که در طول بیست و چهار ساعت شبانه روز حتی وقت سر خاراندن ندارد، مطمئنا اغراق می کند. همواره زمانهایی در طول شبانه روز وجود دارد که در ان به هیچ کاری نمی پردازیم. زمان تفریح بین دو کلاس، وقت استراحت سر کار، انتظار برای صرف وعده های غذایی، گرفتاری طولانی مدت در ترافیک و یا پشت چراغ قرمز، استراحت بعد از ورزش، لحظات قبل از خواب، گشت و گذارهای بیهوده در فضای مجازی و... تنها بخشی از این زمانهای پِرت را تشکیل می دهد. مجموع آنها شاید به چند ساعت در شبانه روز برسد. حال آنکه در همین زمانهای کوتاه می توان چند اتود و تمرین تنبک نوازی را انجام داد. اجرای یک اتود گاهی حتی ۵ دقیقه از وقت را نمی گیرید اما مجموع آنها می تواند سهم بسیار پررنگی را مسیر حرفه ای شدن شما داشته باشد. حال این سوال پیش می آید: در اکثر این زمانهای بلا استفاده، دسترسی به ساز تنبک امکانپذیر نیست. مثلا تنبک را که نمی توان با خود به سر کار برد. یا پشت چراغ قرمز با آن تمرین کرد! آری، این پرسش کاملا منطقی است. اما خوشبختانه از مزایای سازهای کوبه از جمله تنبک، توانایی تمرین بدون استفاده از ساز می باشد؛ البته به وقت اضطرار. در ادامه به بیان آنها می پردازیم.

چگونه بدون استفاده از تنبک تمرین کنیم؟

ساز تنبک همانطور که می دانید بر خلاف سازهای زهی و سازهای بادی، فارغ از نت و ملودی است. از این جهت می توان در همین وقت های اضافی و پرتی که در بالا ذکر شد، بدون استفاده از ساز به تمرین پرداخت که آن را برای شما شرح می دهم.

ابتدا روی صندلی بنشینید به گونه ای که کف پاها هر دو روی زمین باشد. دست راست روی پای راست و دست چپ روی پای چپ قرار گیرد. در این جا پاها به مثابه ساز تنبک هستند. حال دستها را در همان حالتی که در جلسات آموزشی گفته ایم قرار می دهید (موقعیت دست راست روی ساعت ۱۰ و موقعیت دست چپ روی ساعت ۱). این حالت تداعی کننده فرم دربرگیری ساز تنبک می باشد و اکنون به راحتی می توانید اتودهای تمرینی کتاب را بر روی پاهای خود اجرا نمایید. شاید بگویید خب وقتی خود ساز تنبک نباشد که صدای آن را بشنویم، با چه شوق و ذوقی تمرین کنیم؟ در جواب باید بگویم استفاده از این روش فقط برای مواقع اضطرار و کمبود وقت لحاظ شده. و در شرایط عادی هیچ چیزی نمی تواند جای خود ساز را بگیرد.

چند نکته مهم برای تمرین تنبک بدون ساز

۱. رعایت فرم صحیح دستها برای هنرجویان تنبک از اوجب واجبات است. هیچ گاه حتی در مواقع تمرین بدون ساز، از این مهم غافل نشوید.

۲. حرکات را صحیح انجام دهید. مثلا وقتی حرکت ریز را انجام می دهید، این حرکت می بایست به صورت پلکانی و توالی سریع و یا به اصطلاح اره ای نواخته شود. پای شما به راحتی می تواند این را حس کند. پس در این حالت به حس لامسه بیشتر از شنوایی دقت کنید.

۳. از قدرت ذهن خود برای تجسم ساز تنبک استفاده کنید. اینگونه راحت تر خواهید توانست بین تمرین تنبک و نبود تنبک ارتباط برقرار کنید.

سخن پایانی- برای هنرمند شدن نیاز به فداکاری‌ست

گاه باید اصلح را فدای اصلح تر کرد. هنر مقوله ارزشمندی است. دستیابی به گوهر هنرمندی، نیازمند به فداکاریست. اگر پا به این عرصه می گذارید، باید بدانید گاه میبایست چشم خود را بر روی بعضی از علایق غیرضرور ببندید. برای خودم گاه پیش می آمد که به خاطر مشغله های فراوان مثل درس و کار و زندگی هیچ زمانی را برای تمرین نمی یافتم. اما علی رغم خستگی زیاد، یک ساعت از خوابم می زدم و به تمرین می پرداختم. حتی گاه پیش می آمد که ساز تنبک در کنارم نبود و در همان حالت خوابیده دستم را روی سینه می گذاشتم و تمرین می کردم. همین فداکاری های کوچک و بزرگ است که در آینده ثمر خواهد داد و از شما هنرمندی بزرگ خواهد ساخت. با آرزوی موفقیت برای یکایک شما عزیزان.