آموزش رِنگ دشتی استاد بیگجه خانی برای سه تار

 سلام بر هنردوستان عزیز. با شما هستیم با آموزش یک آهنگ دیگر برای ساز سه تار. رِنگ دشتی شماره یک از مجموعه آثار استاد غلامحسین بیگجه خانی گردآوری شده در کتاب خوشنواز؛ موضوع آموزشی این پست خواهد بود. قطعه ای سرشار از تکنیک های مختلف، که یادگیری آن تاثیر بسیار شگفت انگیزی مخصوصا در زمینه انگشت گذاری به همراه خواهد داشت. انگشتان نوازنده دائما از بالا دسته تا پایین دسته همزمان با اجرای تکنیک ها در رفت و آمد است. استاد اقبال مثل همیشه تمامی نکات تئوری و عملی را با جزئیات کامل آموزش می دهد. مشروح نت خوانی و سلفژ را بی کم و کاست ارائه و سپس درس را به صورت کامل بر روی ساز سه تار اجرا می کند. در واقع هنرجو در هنگام یادگیری این قطعه، هیچ نقطه مبهمی در ذهن نخواهد داشت، بلکه فقط بایستی طبق دستورات نت نویسی شده و نحوه اجرای آن به تدریس استاد اقبال؛ مو به مو عمل کنند.

ذکر این نکته هم ضروری است که درس امروز برای هنرجویان مبتدی مناسب نیست. میزان سختی و پیچیدگی درس برای آن دسته عزیزانی مناسب است که حداقل سطوح نیمه حرفه ای را پشت سر گذاشته باشند. اگر هنرجوی استاد اقبال در سایت نت به نت هستید، فقط در صورتی این آهنگ را کار کنید که جلد اول کتاب آموزش سه تار استاد ذوالفنون شامل پکیج های ماهور، شور، ابوعطا و دشتی را به طور کامل گذرانده باشید.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

تکنیک های انگشت گذاری، جلا بخش نوازندگی با سه تار

انگشت گذاری، مهارتی بسیار ظریف و حساس در اکثر سازهای زهی است. اگر مضراب زدن را رقص انگشتان با سیم های سه تار بدانیم، انگشت گذاری مسئول دیزاین و صحنه آرایی این رقص خواهد بود. اکثر تکنیک های نوازندگی مربوط به انگشت گذاری است. جلوه بی بدیلی از فیزیک صوت است که نوازنده به نحو احسن و برای زیباتر شدن اجرا به رخ می کشد. هر تغییری و تحرکی به خاستگاه سیم زیر انگشت چپ نوازنده، از آن طرف منجر به برخاستن صدایی مهندسی شده می گردد. بازی با تغییرات در طول و ارتعاش سیم، مهارتی است که صدها نوع متفاوت دارد. هر کدام در جای خود می تواند طراوت بخش نواختن هر قطعه ای گردد.

رنگ دشتی از ساخته های معروف استاد بیگجه خوانی، سرشار از تکنیک های انگشت گذاری است. اشاره، تکیه، ویبره، و تریل اتصال و کمان در سرتاسر این درس وجود دارد. همچنین تکنیک های مضراب زدن این درس نیز کم نیست و می توان به مواردی چون انواع مضراب ریز و درّاب اشاره نمود.

تکنیک های انگشت گذاری در سه تار، همگی تعاریف ساده ای دارند. اما نحوه اجرای درست و بی نقص آنهاست که سطح نوازندگی را مشخص می کند. به عنوان مثال تعریف تکنیک کمان در سه تار نوازی بدین شرح است:

علامت کمان رو به بالا: اشاره به نت بم تر و برگشت به نت اصلی با یک بار مضراب

علامت کمان رو به پایین: اشاره به نت زیر تر و برگشت به نت اصلی با یک بار مضراب

همانطور که می بینید، در لفظ کار ساده ای در پیش داریم. اما در عمل بایستی موارد زیادی از جمله زمان بندی صحیح، به کار گیری عضلات درست، هماهنگی با مضراب و صحت فیزیکی اجرا را به صورت همزمان به کار بگیریم. سطح کیفی نوازندگی با توانایی اجرای بی نقص تکنیک های مضراب و انگشت گذاری رابطه مستقیم دارد.

اگر می خواهید همه تکنیک های انگشت گذاری و مضراب، علائم و نحوه اجرای آن را ببینید به لینک زیر مراجعه فرمایید. 

آشنایی با تکنیک های مضراب و انگشت گذاری در سه تار

نکات آموزشی رنگ دشتی برای ساز سه تار

رنگ از قدیمی ترین فرم های موسیقی ایرانی است که ضرب آهنگی شاد و موزون دارد. رنگ ها به صورت قطعاتی از پیش ساخته شده معمولا در پایان اجرای موسیقی سنتی اجرا می شوند. رنگ در تاریخ چند هزار ساله همواره در مجالس رقص و شادمانی مورد استفاده قرار گرفته است. ورود رنگ به صورت رسمی به ردیف موسیقی دستگاهی ایران توسط درویش خان ابداع شد و تا کنون موسیقیدان های زیادی برای دستگاه ها و آوازهای موسیقی سنتی اقدام به خلق و نوشتن رنگ نموده اند.

جایگاه رنگ و چهارمضراب در موسیقی دستگاهی ایران

این رنگ در دستگاه شور و آواز دشتی ساخته شده است. کوک مورد نیاز برای تمرین، "دو؛ سل؛ ر" می باشد. اگر تیونر در دسترس ندارید، کافیست پرده Re در سیم اول را نگه دارید، سپس سیم های سوم و چهارم را با آن هم فرکانس نمایید. ریتم درس مثل اکثر قریب به اتفاق رنگ های ساخته شده، شش هشتم است.

از نکات آموزشی دیگر تکنیک اتصال است. وقتی کمان اتصال دو یا چند نت را به هم وصل می کند، این نتها باید به صورت پیوسته یا لگاتو اجرا شوند. اما از آنجا که سازهای زخمه ای امکان پیوستگی در نت ها را ندارند، فاصله بین نت ها را با مضراب ریز پر می کنیم.

یادگیری رنگ دشتی با توجه به سطح پیشرفته آن، کار یکی دو روز نیست. شاید نیاز به روزانه دو ساعت تمرین به مدت دو هفته داشته باشد. اگر از پس اجرای بی نقص و سالم این قطعه بر آیید، شما حداقل یک نوازنده نیمه حرفه ای رو به بالا خواهید بود.

رنگ دشتی از استاد بیگچه خانی در اصل برای ساز تار ساخته شده است اما با توجه به تشابه آموزشی تار و سه تار، این درس برای یادگیری هنرجویان سه تار ترجمه شده است.

نُت آهنگ «رنگ دشتی» به همراه ویدئوی آموزشی آن، داخل فایل دانلودی قرار دارد. فایل به صورت zip میباشد. بعد از دانلود آن را unzip و استفاده کنید.

در ویدیوی زیر قسمتی از این درس را مشاهده می فرمایید 

اگر قصد خرید سه تار اصل را دارید و تشخیص سه تار اصل از تقلبی برای شما سخت است پیشنهاد میکنیم به برای خرید سه تار و اطلاع از قیمت سه تار اصل به فروشگاه نت به نت که تمام سه تار های آن تایید شده توسط اساتید مجرب است مراجعه کنید.