مشکلات حالت دست ها برای مضراب و انگشت گذاری در سه تار

سلام هنرجویان عزیز. در این قسمت از مجموعه تجربیات هنرجویان سه تار، باز هم به اشکالات رایج در مسیر راه هنرجویان مبتدی سه تار می پردازیم. خانم ندا ساقی از هنرجوهای با انگیزه کلاس های آموزش سه تار هستند. همانطور که در ویدیو می بینید ایشان با دو اشکال متداول، یعنی مضراب زدن و انگشت گذاری دست و پنجه نرم می کند که با کمک خودش این مشکلات را عیب یابی و رفع کردیم.

مشکل هنرجو در مضراب زدن

هنرجو ابتدا مضراب زدن خود را نشان می دهد. وقتی او به سیم ها زخمه می زند، صدای چندان مناسبی از سه تار شنیده نمی شود. صدا یا ضعیف است یا همراه با گز. من به عنوان استاد، ابتدا ساز او را بررسی کردم و دیدم در ساختار سه تار او مشکلی وجود ندارد و کیفیت مورد قبولی دارد. پس تمرکز خود را معطوف به نحوه مضراب زدن او کردم. مشکل به خاطر انگشت های او نبود. بلکه حالت یا فرم دست بود که باعث ایجاد این ایراد می شد. من در ویدیوهای زیادی فرم صحیح دست ها برای سه تار را آموزش داده ام. اما گاها هنرجویان از این امر مهم غافل می شوند و بعد از مدتی، این غفلت به عادت تبدیل شده و این عیب بر روی آنها ماندگار می شود.

اگر حالت دست را به شکل یک کاسه در آورید، درست به همان شکلی که می خواهید با دست از شیر آب، آب بنوشید؛ وقتی این حالت کاسه ای را در جای مناسب روی صفحه قرار دهید، انگشت سبابه شما بهترین عملکرد را در رفت و برگشت و ایجاد مضراب چپ و راست روی سیم ها خواهد داشت.

همانطور که در ویدیو مشاهده می کنید، پس از اصلاح حالت دست، مشکل مضراب زدن هنرجو رفع می شود. البته باید بسیار تمرین کند تا این عمل در حافظه ذهن و حافظه عضلانی او نهادینه شود.

در قسمت نهم از دروس پیش نیاز سه تار، روش مضراب زدن را در قالب یک ویدیوی کاربردی به صورت کامل توضیح داده ام. می توانید این پست را در لینک زیر مشاهده کنید.

آموزش مضراب سه تار

مشکل هنرجو در انگشت گذاری

هنرجوی ما خانم ندا ساقی به مشکلات خود که مربوط به انگشت گذاری در بالا دسته است، اشاره می کند. او می گوید در بالا دسته سه تار نمی تواند از دو انگشت خود برای پرده گیری استفاده کند. با بررسی این مشکل به این نتیجه رسیدیم که باز هم حالت دست او برای انگشت گذاری صحیح نیست. وقتی می خواهید انگشت گذاری کنید، صفحه کف دست شما در تقاطع با دسته سه تار بایستی کاملا عمود باشد. بعد از آن انگشت های خود را دایره وار خم کنید و مچ را از ناحیه مفصل تا نمایید یا اصطلاحا مچ را بشکنید. در این صورت انگشتان شما به را حتی به پرده ها می رسد و این مشکل نیز رفع می گردد. البه بعد از عیب یابی و رفع اشکال، باید مدتها تمرین داشته باشید تا انگشت گذاری صحیح تبدیل به عادت شود.

با مراجعه به لینک زیر می توانید نحوه انگشت گذاری را به صورت صحیح ببینید.

نحوه صحیح استایل دست ها و انگشت گذاری در سه تار

نوازندگان چپ دست و آموزش سه تار

تقریبا از هر 8 نفر در جهان، یک نفر چپ دست به دنیا می آید. پس بیراه نیست اگر بگوییم بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان چپ دست هستند. طراحی بسیاری از لوازم و ابزارآلات برای افراد راست دست بوده که خب مسلما برای افراد چپ دست مشکلاتی به وجود آورده است. حتی طراحی  لوازم موسیقی نظیر سازهای زهی نیز بازاری برای افراد دست چپ ندارد. اما هنرجویان سه تار چگونه باید سه تار را یاد بگیرند؟ متاسفانه برخی از اساتید سه تار، هنرجوی چپ دست را وادار می کنند که همانند افراد راست دست سه تار را در دست بگیرند. یعنی مضراب زدن را با دست راست، و انگشت گذاری را با دست چپ انجام دهند. با توجه به تفاوت فعالیت دو نیم کره مغز، این کار به هیچ عنوان از نظر زیستی، عصب شناسی و فیزیولوژی عضلانی منطقی نیست. در گذشته نیز گاها افراد چپ دست را در مکتب خانه ها وادار می کردند که با دست راست بنویسند که با پیشرفت علوم زیست شناسی این کار ممنوع شد. مضراب و انگشت گذاری دو حرکت کاملا متفاوت در سه تار هستند. راهکار مناسب برای اینکه افراد چپ دست بتوانند سه تار یاد بگیرند چیست؟

خب همانطور که می دانیم، ساختمان سه تار نسبت به خط فرضی که از وسط صفحه و دسته آن بگذرد کاملا قرینه است. پس به راحتی افراد چپ دست می توانند سیم های سه تار را باز کنند و به جای حالت 1234 آنها را برعکس و در حالت 4321 ببندند. در اینصورت با دست چپ یعنی دست اصلی خود مضراب خواهند زد و با دست مخالف انگشت گذاری می کنند.

در این ویدیو هم می بینید که هنرجوی ما سیم های سه تار را برعکس بسته است و به راحتی به آموختن سه تار می پردازد.

خرید پکیج آموزشی سه تار-دستگاه ماهور در وب سایت نت به نت