درود بر هنرجویان عزیز. در این درس از شاخه آموزش آهنگ برای سه تار، قرار است تصنیف زیبا و خاطره انگیز رسوای زمانه را توسط مدرس سه تار در نت به نت، علی اقبال یاد بگیرید. آهنگی پر از تکنیک های ناب سه تار نوازی که یادگیری آن قطعا به مهارت شما در زمینه نوازندگی سه تار خواهد افزود. رسوای زمانه نام تصنیفی است از ساخته های زنده یاد همایون خرم. در مورد این تصنیف و ویژگی های آن در ادامه برای شما خواهیم نوشت؛ اما قبل از آن به نکات آموزشی ای که در این درس قرار دارد می پردازیم.

نکات آموزشی رسوای زمانه با سه تار

در نت خوانی این آهنگ، دستورات و علائم تئوری و عملی بسیاری آمده است که برای سالم زدن آهنگ، می بایست همه را به درستی اجرا کرد. استاد اقبال قبل از آموزش از روی ساز، به سراغ نت خوانی رفته و همه نکات ریز و درشت آن را برای شما توضیح می دهد.

- قطعه رسوای زمانه در گوشه مخالف دستگاه سه گاه است. به همین منظور کوک سه تار مورد نیاز "دو - فا - دو - دو" می باشد. با استفاده از تیونر می توانید سیم دوم را فا کوک کنید، و یا اینکه پرده فا در سیم اول را نگه داشته و با مضراب زدن بر سیم دوم و چرخاندن گوشی، صدای آن را هم نت کنید.

- زینت های اشاره را به خوبی اجرا کنید. بدون این زینت ها، جلوه کار ناقص خواهد ماند. زینت موردنت (گزش) هم به دفعات در نت خوانی این درس آمده است. نوع زینت موردنت در این درس گزش بالا یا فوقانی است. به این صورت که در مواجه با علامت آن بایستی یک اشاره سریع به نت بالاتر و برگشت به نت اصلی داشته باشید. این رفت و برگشت باید در همان کشش و اندازه زمانی نت اصلی باشد. همانطور که می دانید زینت ها از ارزش زمانی نت های اصلی وام می گیرند و در محاسبات میزان، زمان مجزایی ندارند.

- هر جا علامت T روی نتی بود، آن نت باید ریز نواخته شود. علامت vib هم روی نت به معنای لرزاندن آن می باشد.

 - نحوه اجرای همه تکنیک ها و زینت های مضراب و انگشت گذاری، از روی ساز به طور کامل به شما آموزش داده می شود. پس از یادگیری باید بارها و در روزهای متوالی آن ها را تمرین کنید تا به توانایی اجرای بی نقص این آهنگ برسید.

شروع آموزش سه تار از مبتدی با استاد علی اقبال

درباره آهنگ رسوای زمانه

آهنگساز: همایون خرم

ترانه سرا: بهادر یگانه

خواننده: بهار غلامحسینی (الهه)

تصنیف رسوای زمانه، یکی از خاطره انگیزترین قطعات ساخته شده در موسیقی کلاسیک ایرانی است. غم لطیفی که در این نوای محزون موج می زند، بیقراری شاعر و حس گمگشتگی او را بروز می دهد. ناله هایی از سر سوختن به غم تنهایی، و جداماندگی از روال مرسوم روزگار؛ در سراسر این شعر به شنونده القا می شود. بی جهت نیست که می گویند هنر هرگز نمی میرد. در هنر چیزی خلق می شود که با ضمیر انسان ها گره می خورد از دل نسل ها و قرن ها گذر می کند. بیش از شش دهه از فروغ این آهنگ در موسیقی ایران می گذرد، اما گذر زمان هنوز نتوانسته ذره ای از غبار فراموشی را روی او بنشاند.

آهنگساز رسوای زمانه، استاد بزرگ و موسیقیدان برجسته کشورمان همایون خرم بوده است. همایون خرم در زمان خود از شناخته شده ترین هنرمندان عرصه موسیقی به شمار می آمد. بسیاری از خواننده هایی که در تلاش برای ماندگاری بودند، با آهنگ های همایون خرم شکوفا شدند. معروف ترین خواننده های وقت، همکاری با ایشان را اعتبار کار خود می دانستند. کافیست به آثار همایون خرم نگاهی بیندازیم. گویی هر اثر، فارغ از زمان و مکان و تغییر نسل ها؛ درست همانند روز اول خود زنده و اثرگذار است. پیک سحری، ساغرم شکست ای ساقی، شهزاده رویا، غوغای ستارگان، درمیان گل ها و... تنها بخشی از کارنامه هنری اوست.

استاد خرم با شناخت عمیق از موسیقی دستگاهی ایران، بهترین ترانه ها را در قالب آوازها و دستگاه های ایرانی ساخته است. آهنگ رسوانه زمانه منم نمونه ای زیبا از یک تصنیف جانانه در دستگاه سه گاه و گوشه مخالف آن می باشد.

و اما ترانه سرای رسوای زمانه کسی نیست جز بهادر یگانه. یگانه که ترانه های او توسط خوانندگان بزرگ به منصه اجرا رفته، همگی در دل موسیقی کلاسیک ایران جاودان گردیده است. حسین قوامی، محمدضا شجریان، هایده، مهستی، مرضیه، دلکش، الهه، محمودی خوانساری و...؛ برخی از نامواران عرصه خوانندگی هستند که از ترانه های ایشان برای آثار خود بهره برده اند.

نخستین خواننده رسوای زمانه خانم بهار غلامحسینی معروف به الهه بوده است. این اثر چنان به شکوفایی رسید که برای این بانوی تازه کار حکم طی کردن ره صد ساله در یک شب را ایفا نمود. پس از آن خوانندگان دیگری این تصنیف را بازخوانی کرده اند که معروف ترین آنها، می توان به نام هایی مثل هایده، شکیلا، مهستی، مرضیه، جهان و بابک رادمنش اشاره نمود.

در سال های پایانی عمر استاد خرم، این تصنیف در آلبومی به همین نام و به خوانندگی علیرضا قربانی تنظیم و تولید شد و در سال 88 انتشار یافت.

متن آهنگ رسوانه زمانه

شمع و پروانه منم، مست میخانه منم

رسوای زمانه منم، دیوانه منم

یار پیمانه منم ، از خود بیگانه منم

رسوای زمانه منم، دیوانه منم

چون باد صبا در به درم، با عشق و جنون همسفرم

شمع شب بی سحرم، از خود نبود خبرم

رسوای زمانه منم ، دیوانه منم

تو ای خدای من، شنو نوای من

زمین و آسمان تو می‌لرزد، به زیر پای من

مه و ستارگان تو می‌سوزد، به ناله های من

رسوای زمانه منم ، دیوانه منم

وای از این شیدا، دل من

مست و بی پروا، دل من

مجنون هر صحرا، دل من

رسوا دل من، رسوا دل من

دانلود آهنگ رسوای زمانه منم

قابل توجه هنرجویان عزیز؛ ویدیوی کامل آموزشی این درس به همراه نت آن در یک فایل زیپ قرار داده شده است. بعد از خرید در همان قسمت پروفایل خود می توانید درس را دانلود کرده و پس از خروج از زیپ، از آن استفاده نمایید.