آموزش تار- دوره متوسطه

سلام بر هنر دوستان عزیز. آموزش تار در وبسایت نت به نت مدت ها است که آغاز شده و هنرجویان یادگیری خود را با پکیج دوره مقدماتی آموزش تار استارت زده اند. سطح مقدماتی شامل 25 درس بود که استاد اقبال بر مبنای اتود کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار هنرستان؛ آموزش تار را از نقطه صفر  به هنرجویان آموزش میدهد. استقبال بی نظیری از دوره مقدماتی صورت گرفت. اما باید بدانیم کسی که عزم خود را بر یادگیری حرفه ای تار نهاده است، مصمم است تا مراحل پیشرفته کار خود را دنبال کند. نت به نت تا رسیدن هنرجو به مراحل حرفه ای همراه اوست. تهیه پکیج دوره متوسطه تار پروژه بزرگی بود تا به وسیله آن هنرجویان بتوانند آموخته های اولیه نوازندگی با تار را به پختگی برسانند.

شما در حال خواندن معرفی نامه پکیج دوره متوسطه هستید. جایی که قرار است با یادگیری فرم های اصلی موسیقی ایرانی؛ یک نوازنده قابل و متبحر شوید. با ما همراه باشید.

آموزش تار بر اساس فرم های اصلی موسیقی دستگاهی

پیش درآمد، چهار مضراب، آواز، تصنیف و رِنگ؛ پنج فرم اصلی موسیقی دستگاهی هستند. پکیج دوره متوسطه آموزش تار با هوشمندی استاد اقبال بر اساس همین فرم ها تهیه و تولید شده است.

این فرم ها همگی آهنگ هایی هستند که توسط بزرگترین اساتید موسیقی ایران ساخته شده اند. یعنی از لحاظ آهنگسازی، تکنیک های مضراب زدن و انگشت گذاری و مهارت های نوازندگی؛ همگی بسیار غنی و دارای پشتوانه می باشند.

در دوره مقدماتی تار، شما نوازندگی را به صورت اتود آموختید. مرحله مهمی بود که پشت سر گذاشتید؛ اما هنوز قابلیتی در شما برای مانوری دل انگیز با سازتان تشکیل نشده است. اینجاست که بخش جذاب آموزش آهنگ می رسیم.

در این پکیج 20 آهنگ غنی و پر تکنیک را یاد می گیرید. با یادگیری دروس این پکیج مهارت شما در تار نوازی به شکل حیرت انگیزی بالا می رود و می توانید در جمع و خلوت ساعتها به خوش نوازی بپردازید.

آموزش آهنگ، جذاب ترین بخش یادگیری ساز تار

همه ما در هر سازی که برای یادگیری انتخاب می کنیم، یک هدف مشترک داریم: نواختن آهنگ.

در واقع بداهه نوازی و نواختن آهنگ های معروف، بالاترین هدفی است که از یادگیری یک ساز در نظر داریم. در این پکیج آموزشی شما با یادگیری 20 آهنگ معروف موسیقی ایرانی از تصنیف های جاودان و فرم های تخصصی مثل رنگ و چهار مضراب؛ علاوه بر ارتقای سطح تار نوازی خود، گنجینه ای از آهنگ های ماندگار را با تار خواهید نواخت. بهار دلکش، ز دست محبوب، تو ای پری کجایی، ز من نگارم و... تنها بخشی از آهنگ هایی است که در دوره متوسطه تار می آموزید.

خرید تار استاندارد در فروشگاه نت به نت

رویکرد و دور نمای پکیج دوره متوسطه آموزش تار

ببینید عزیزان، شما در مرحله مقدماتی با اتودهای مختلفی کار کردید و همراه با تئوری موسیقی، نت خوانی و اجرای اتودها در کسر میزان های مختلف را یادگرفتید. اما یادگیری ساز بر دو اساس سوار است:

1- یادگیری مبانی تئوری موسیقی (دوره مقدماتی)

مفاهیم اولیه تئوری موسیقی مثل نت خوانی، شناخت دستورات موسیقی در میزان ها، دیرند نت ها، علائم تغییر دهنده، کوک اصلی تار، علائم و اختصارات موسیقی و... همه این موارد بنیان و اساس کار را شکل می دهد. تمامی آن ها در پکیج مقدماتی تار با شما کار شد و اکنون می توانید به صورت مقدماتی و سالم، دست به ساز شوید و با زخمه زدن بر تار؛ نوازندگی کنید. اما هنوز مرحله اصلی باقی مانده است. مرحله ای که قرار است شما تکنیک و سرعت را چاشنی کار خود کنید. اینجاست که دوره متوسطه به کار می آید. اما باید دقت داشته باشید حتما کار خود را از دوره مقدماتی شروع کنید و تا آن را به پایان نرسانده اید، سراغ این دوره جدید نروید.

2- یادگیری تکنیک های تار نوازی (دوره متوسطه)

یادگیری تکنیک های تار نوازی اصلی ترین بخش پروسه آموزش تار برای هنرجویان است. این تکنیک ها برای دو مهارت انگشت گذاری و مضراب زدن به کار می رود. همانطور که می دانید مضراب و انگشت گذاری دو بال نوازندگی است. هر چه نوازنده در این دو قوی تر باشد، سطح مهارتی او نیز بالاتر خواهد بود. بسیاری از مراکز آموزشی این تکنیک ها را بیشتر به صورت تئوری به هنرجو یاد می دهند و کمتر به وجهه عملی آن می پردازند. که خب این مسئله جالبی نیست. تکنیک باید به صورت کاملا عملی بر دستان نوازنده بنشیند. در دوره متوسطه تار، ما بخشی به نام آموزش تکنیک نخواهیم داشت. بلکه در هر درس به صورت مجزا با یک یا چند تکنیک به صورت عملی آشنا می شوید. این نوع آموزش، کارآمد ترین نوع آموزش تکنیک ها است. هنرجو با یادگیری آهنگ هایی که توسط بزرگان ساخته شده است و سرشار از تکنیک های تار نوازی است، خود را به نوازنده ای متبحر و سطح بالا تبدیل می کند. اگر هزار سال هم به شما بگوییم تکنیک دراب چیست و چگونه اجرا می شود، به اندازه یک بار آموزش تجربی و عملی آن اثر بخشی نخواهد داشت.

در دوره متوسطه آموزش تار، شما همه تکنیک های مضراب زدن و انگشت گذاری را یاد خواهید گرفت.

محتوای دروس پکیج متوسطه آموزش تار

درس اول: رس اول دوره متوسطه آموزش تار به آموزش یک رنگ زیبا و جذاب در دستگاه ماهور اختصاص دارد. این رنگ از ساخته های استاد نصرالله زرین پنجه می باشد که در صفحه 58 کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار (کتاب اول هنرستان) قرار دارد.

درس دوم: در این درس شما آهنگ ز دست محبوب، تصنیفی معروف از آلبوم شب وصل با صدای استاد شجریان را یاد خواهید گرفت. تصانیف موسیقی ایران از بار موسیقیایی غنی ای برخوردارند.

درس سوم: تمرین دشتی 1، از ساخته های حسین علیزاده برای ساز تار است. این تمرین کاربردی با داشتن انواع تکنیک های تار نوازی، یکی از اتود بسیار قدرتمند برای تقویت مضراب زدن و انگشت گذاری درتار است. همچنین تکنیک تریل از موارد مهم تکنیک های انگشت گذاری در این درس به شما آموزش داده می شود.

درس چهارم: این درس مربوط به آموزش یک قطعه ضربی بسیار زیبا از ساخته های استاد زنده یاد، یوسف فروتن است. هر چند از این ردیفدان بزرگ و نوازنده متواضع سه تار آثار شنیداری زیادی در دسترس علاقه مندان به او وجود ندارد، اما آثار مکتوب ایشان در قالب نت نویسی، همواره مورد استفاده مدرسین و هنرجویان قرار گرفته است.

درس پنجم: در این درس استاد اقبال رنگ بیات ترک از ساخته های موسیقی دان برجسته کشورمان استاد علی اصغر بهاری را برای آموزش به شما در نظر گرفته است.

درس ششم:  ششمین درس از این دوره اختصاص دارد به یک تمرین کاربردی و بسیار زیبا به نام چهار مضراب بیات اصفهان ساخته استاد غلامحسین بیگجه خانی. این تمرین سرشار از تکنیک های تار وسه تار و قواعد تئوری موسیقی است که با یادگیری و فهم کامل آن پیشرفت مطلوبی برای هنرجو حاصل می گردد.

درس هفتم: این درس اختصاص دارد به آموزش رنگ شهر آشوب در کتاب ردیف میرزا عبدالله از داریوش طلایی. استاد اقبال ابتدا تمام نکات مربوط به نت خوانی، علائم تئوری موسیقی در خطوط حامل، تکنیک ها و زینت های مضراب و انگشت گذاری مثل تکنیک درّاب، تک ریز، زینت اشاره و غیره را برای شما شرح و تفسیر می نماید و سپس تمام درس را بر روی ساز تار اجرا می کند. در این درس با فضای دستگاه چهارگاه به خوبی آشنا می شوید و پرده های آن را مرور می کنید.

درس هشتم: در این درس استاد اقبال یکی از ترانه های زیبا و قدیمی ایرانی را برای آموزش در نظر گرفته است. آهنگ از دلم بی خبری، ترانه ای قدیمی و ماندگار در دستگاه چهارگاه است که نخستین بار با صدای خسرو انصاری اجرا گردیده است. از دلم بی خبری/ کن به حالم نظری

درس نهم: استاد اقبال برای این درس، تمرین شور از ساخته های زنده یاد استاد نصرالله زرین پنجه را در نظر گرفته است. یک تمرین خوب و آهنگین برای تقویت انگشت گذاری شما. به عبارتی این درس هم یک تمرین کاربردی برای ارتقای مهارت نوازندگی و هم یک آهنگ مستقل برای یادگیری است. یک تیر و دو نشان.

درس دهم: آموزش آهنگ در میان گلها یا میگذرم تنها از میان گلها.  آهنگ در میان گلها از ساخته های استاد همایون خرم با صدای مرضیه را قطعا شنیده اید. آهنگی ممتاز از لحاظ آهنگ سازی و ترانه ای که یادگیری و نواختنش قطعا برای شما بسیار خوشایند خواهد بود.

درس یازدهم: آموزش آهنگ بهار دلکش. تصنیف بهار دلکش از ساخته های استاد درویش خان است که یکی از آهنگ های ماندگار تاریخ موسیقی سنتی می باشد. دستگاه در بر گیرنده آن شور و در آواز ابوعطا است. این تصنیف را با صدای خوانندگان مختلفی شنیده ایم؛ اما بی شک مطرح ترین آن اجرا توسط خسرو آواز، استاد محمد رضا شجریان بوده است. بهار دلکش رسید و دل به جا نباشد/ از آنکه دلبر دمی به فکر ما نباشد.

درس دوازدهم: آموزش آهنگ تو ای پری کجایی برای تار. در این درس استاد اقبال آهنگ بسیار زیبا و ماندگار "تو ای پری کجایی" را با شما کار می کند. نام دیگر این آهنگ "سر گشته" است. صدای گرم استاد حسین قوامی روی آهنگ سازی حرفه ای استاد همایون خرم، در بستر شعری با ماهیت درد فراق از هوشنگ ابتهاج، رمز ماندگاری این آهنگ است. تنغم این تصنیف چنان با روحیات مردم خون گرم این سر زمین عجین است، که به یکی از ارزنده ترین تصانیف موسیقی ایرانی بدل شده است.

درس سیزدهم: تصنیف چون به زلف خویش برای ساز تار توسط استاد اقبال و به صورت شنیداری به شما آموزش داده می شود. این آهنگ در دو روایت از نورعلی خان برومند و علی اصغر بهاری ساخته شده است. شعر آن از فروغی بسطامی است و با صدای نورعلی خان در آواز بیات اصفهان اجرا شده است. هر چند که خواننده های دیگری نیز با تنظیمات مختلف آن را اجرا کرده اند.

درس چهاردهم: در این درس آهنگ ای ساربان، از ساخته های استاد همایون خرم را کار می کنیم. یک آهنگ محزون و احساسی با شعر زیبای استاد معینی کرمانشاهی. آهنگ ای ساربان در آواز بیات اصفهان ساخته شده است. نخست با صدای کورس سرهنگ زاده اجرا و منتشر گردید. اما نقطه عطف شهرت این اثر، بازخوانی یا کاور آن با صدای محسن نامجو بوده است.

درس پانزدهم:  در این درس استاد اقبال، رِنگ پریچهر و پریزاد از شاهکارهای بی بدیل استاد بلند آوازه، درویش خان را به شما آموزش می دهد. هر چند که از اجرای ایشان اثری در دسترس نیست، اما همین نت نوشته های ایشان دستمایه سایر بزرگان موسیقی شد تا با اجرای این اثر هنری، چهره اصیل موسیقی ایران را به جهان بیش از پیش بشناسانند. این رنگ در دستگاه همایون و آواز بیات اصفهان ساخته شده است.

درس شانزدهم: آموزش آهنگ ز من نگارم برای تار. ز من نگارم تصنیفی اجتماعی سیاسی است که با حال و هوای اوضاع جامعه در اواخر دوران قاجار ساخته شده است. اما این آهنگ به خاطر مضامینی که با احساس آدمی آمیخته است، در دوره های بعدی نیز دست آویز خوانندگان زیادی شده است. شعر آن توسط محمد تقی بهار معروف به ملک الشعرا سروده شده و درویش خان نیز آهنگ سازی آن را انجام داده است. نخستین خواننده این آهنگ حسین طاهر زاده بوده است. قمرالملوک وزیری و محمدرضا شجریان، از معروف ترین چهره های خواننده این اثر بوده اند.

درس هفدهم: آموزش آهنگ رفتم در میخانه یا تصنیف نوا برای تار. تصنیف رفتم در میخانه، یکی از دو تصنیف مشهور آلبوم چشمه نوش با صدای محمد رضا شجریان است. آهنگسازی آن را محمد رضا لطفی به عهده داشته و بر روی شعر زیبایی از علی اکبر شیدا ساخته است. این تصنیف در دستگاه نوا اجرا شده و از نظر بار هنری بسیار خوش ساخت و غنی است.

درس هجدهم:  این درس به قطعه چهار مضراب شماره 4 در آواز بیات اصفهان از استاد غلامحسین بیگجه خانی مربوط است. دلیل انتخاب این درس، تکنیک های زیاد و بار موسیقیایی ارزشمندی است که در دل آن نهفته است. چهار مضراب علاوه بر اینکه تند ترین فرم موسیقی دستگاهی ایرانی است، الگوهای مضرابی خاصی دارد که اساتید بزرگ توسط آنها به خلق این آثار زیبا می پردازند. به عنوان مثال الگوی مضراب این درس نوعی از تکنیک دراب می باشد که از ابتدا تا انتها، ریتم قطعه را تشکیل می دهد. تکنیک هایی مثل تکیه، دراب، و ویبراسیون در این درس به صورت عمده به کار رفته است. 

در س نوزدهم: در این درس یک رِنگ زیبا از استاد بیگجه خانی در دستگاه همایون داریم. رنگ ها آهنگ هایی طرب انگیز و شاد با ضرب آهنگ شش هشتم هستند و از قدیمی ترین فرم های موسیقی ایرانی به شمار می روند. این درس سرشار از تکنیک های تار نوازی و نکات تئوری و عملی آموزشی است. استاد اقبال به طور کامل به نت خوانی و سپس آموزش درس از روی ساز می پردازد.

درس بیستم: آهنگ بگو کجایی یا به سوی تو، با آن غم شیرین و عاشقانه ای که در دل خود دارد، موضوع این درس برای آموزش تار خواهد بود.آهنگی که به روش شنیداری به شما آموزش داده می شود.

نکات مهم در مورد پکیج دوره متوسطه آموزش تار

- هنرجویان قبل از استفاده از این پکیج حتما بایستی دوره مقدماتی آموزش تار در همین وبسایت را گذرانده باشند.

 - درس های این دوره را حتما از قسمت اول، و به ترتیب کار کنید. درس ها به صورت بالا رونده پیشرفته تر می شوند. لذا پیوستگی و ترتیب درس ها بسیار حائز اهمیت است.

- برای یادگیری هر کدام از درس های دوره متوسطه حداقل یک هفته وقت بگذارید. فقط به شرط یادگیری کامل هر درس، به سراغ درس بعدی بروید. حتی اگر زمان یادگیری از یک هفته نیز بیشتر شود.

- برای تقویت گوش موسیقیایی و تربیت شنوایی شما عزیزان، 4 درس از این مجموعه به روش شنیداری و بدون استفاده از نت تدریس شده است. در بند بعدی نام درس های شنیداری را ذکر خواهیم کرد.

آموزش تار بدون نت

یکی از موارد مهمی که اساتید سازهای ملودیک باید در نظر بگیرند، تربیت شنوایی هنرجوست. چیزی که بسیاری از اساتید از آن غافلند. اما در این پکیج استاد اقبال 4 آهنگ را به روش شنیداری تدریس می کند. یعنی این دروس تار، بدون نت به شما آموزش داده می شود تا بتوانید با اتکا بر گوش موسیقیایی خود، پرده ها، صدای نت ها و محل صحیح انگشت گذاری را پیدا کنید. این روش باعث می شود گوش شما در تشخیص نت ها و الگوهای موسیقی قدرتمند و خود کفا شود. آهنگ های از دلم بی خبری، چون به زلف خویش، ای ساربان و رفتم در میخانه در این مجموعه به روش شنیداری یعنی بدون استفاده از نت تدریس شده است.

همه ما خوب می دانیم که تئوری موسیقی و توانایی نت خوانی در فرایند یادگیری هر ساز از جمله تار، بسیار مهم و تاثیر گذار است. اما یک نوازنده حرفه ای کسی است که بتواند بدون نت و با اتکا به قوه شنیداری خود نیز ملودی ها را بشناسد و دایره نت ها را درک نماید. از این رو در بین درس های آموزش تار، استاد گاهی یک درس را به صورت شنیداری برایتان تدریس می کند. این امر باعث تقویت گوش موسیقیایی یا درک شنیداری شما خواهد شد. نقش این مسئله مخصوصا در بداهه نوازی یا خلق اثر بسیار پر رنگ و عیان است.

گاها پیش آمده که به یک آهنگ خاص علاقه پیدا کرده اید. اما نت آن را هیچ کجا نتوانسته اید پیدا کنید. هر چه در اینترنت و صفحات مختلف جستجو می کنید، نه اثری از آموزش آن می بینید، نه برگ نت نویسی شده آن را. خوبی آموزش آهنگ به روش شنیداری همین است. هنرجو به اعتماد به نفس کافی برای دست به کار شدن و در آوردن نت های آن آهنگ دست پیدا می کند. یاد می گیرد که می شود تکیه گاهش خودش باشد. هر چند توانایی نت خوانی امری ضروری و گریز ناپذیر است، اما توانایی در پیدا کردن نت ها و نشاندن آنها بر روی ریتم به صورت مستقل نیز امری مهم و بدیهی است. در واقع روش شنیداری آموزش آهنگ قدرت خلق را در هنرجو افزایش داده و او را از وابستگی مطلق به معیارهای از پیش تعیین شده می رهاند.

لیست درس های دوره متوسطه آموزش تار

صحبت های علی اقبال، مدرس دوره متوسطه تار در وب سایت نت به نت

در ویدیوی زیر، استاد علی اقبال مدرس سازهای تار و سه تار وبسایت نت به نت به معرفی این دوره آموزشی پرداخته و و رویکرد و اهداف خود نسبت به تولید این پکیج آموزشی را شرح داده است. قبل از خرید پکیج حتما به این صحبت ها گوش کنید تا بیشتر با روند کار و نحوه استفاده از این دوره آشنا شوید.