حتما تا به حال بارها نوازندگی اساتید حرفه ای سنتور را دیده اید. بعضی از قطعات را با چنان سرعتی می نوازند، که چشم یارای پیگیری حرکات مضراب ها را ندارد. بارها با دیدن این سرعت در مضراب زدن متعجب شدیم. مگر می شود با چنین سرعتی، حتی یک نت اشتباه نزد و تمام قطعه کاملا منظم و تیون باشد؟ در این مقاله می خواهیم به همین بحث بپردازیم.

آموزش سنتور در وب سایت نت به نت

نکته کلیدی در آموزش سنتور

راز تند زدن، در کند زدن است

وقتی به سنتور نوازی استاد پایور، مشکاتیان، پشنگ کامکار و... دقت می کنیم، در برخی از قطعات با ضرب آهنگ تند می بینیم که مضراب ها به شکل خارق العاده ای یکی پس از دیگری در جای مناسب و بر روی سیم درست فرود می آید. گاه در یک ثانیه بیش از 16 مضراب چپ و راست نواخته می شود. آیا این اساتید فرود آمدن هر مضراب را در ذهن خود محاسبه می کنند؟ اصلا در چنین سرعتی، زمانی برای تحلیل و فکر وجود دارد؟ جواب ساده است. نواختن سرعتی سنتور در ذهن آنها به الگوریتم تبدیل شده است.

اما باید بدانیم الگوریتم ذهنی و توانایی انتقال آن به سیستم حرکتی، چیزی نیست که بتوان آن را خرید. سالهای سال تمرین و ممارست پشت این مهارت شگفت انگیز بوده است. در واقع نوازندگان حرفه ای سنتور از یک سیاره دیگر به زمین نیامده اند. آن ها هم مثل ما زمانی هنرجوی خرده پایی بودند که با همین تمرین ها و روشی که ما در حال یادگیری آن هستیم، به تمرین پرداخته اند. آنها همین اتود ها، وارم آپ ها، تمرین ها را کار کرده اند، اما چگونه توانسته اند به مراحل حرفه ای برسند؟ این همان نکته ای است که می خواهیم در آن کمی به صحبت بپردازیم. آهسته نواختن و پیشرفت تدریجی.

آهسته نواختن و پیشرفت در سنتور نوازی

یادگیری سنتور، پروسه ای زمان بر است. درست مثل یادگیری همه سازها. هیچ وقت شتاب و عجله، نتوانسته نوازنده ای را به جلو هل دهد. اتفاقا بر عکس، شتاب می تواند عاملی باشد برای رسیدن زودرس به سطحی که نباید در آن قرار داشته باشیم. مهارت زودرس هم همان نا پختگی است. مهارتی است که هیچ رنگ و روحی ندارد. کسی که با عجله و دو تا یکی کردن پله های یادگیری سنتور به سطوح بالا رسیده باشد، نوازندگی او همیشه در تزلزل است. اشتباهات و نت های فالش به شدت در اجرای او موج خواهد زد. با مدت زمان کمی اجرای زنده، خسته می شود. حرکاتش کند می شود. عضلاتش درد می گیرد. خلاصه نواختن این فرد از صد فرسخی داد می زند که او یک حرفه ای نیست و نباید انتظار صلابت در اجرا از او داشت.

حال بر عکس این قضیه را متصور شویم. هنرجویی که به سلسله مراحل پیشرفت احترام گذاشته و عامل مخرب شتاب را از پروسه یادگیری خود حذف کرده است.

چنین هنرجویی به صورت آهسته و پیوسته، زمانی را در طول شبانه روز به تمرین کردن با سنتور اختصاص می دهد و هیچ عجله ای ندارد تا قطعات را باسرعت زیاد اجرا کند.

این کلید پیشرفت اوست. رمز تند زدن در کند زدن است. با کند زدن تمرینات، به ذهن و اعضای درگیر در نوازندگی اجازه می دهد که پیشرفت را تدریجی به دست آورند.

چهار مضراب مخالف- نوازنده استاد پرویز مشکاتیان

نقش مهم ذهن برای پیشرفت در یادگیری سنتور

نوازندگی تنها یک عمل حرکتی نیست. بلکه ذهن بخش مهمی از آن را به عهده دارد.

1- جابجایی سریع بین پوزیسون های صدایی سنتور

2- فرود مضراب ها با سرعت زیاد بر روی سیم صحیح

3- هماهنگی بین انگشتان، مچ و ساعد هنگام مضراب گذاری

هر سه مورد بالا نیاز به ذهنی پخته و کارکرده دارد که در طول سالها به صورت تدریجی به آمادگی مطلوب رسیده باشد. رسیدن به الگوریتمی که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم به همین موارد و رعایت قواعد نوازنده شدن از جمله آهسته نواختن در سال های اولیه کار بستگی دارد.

پکیج دوره مقدماتی آموزش سنتور با تدریس استاد مصطفی رسولیان

قدرت گرفتن عضلات نوازنده سنتور با آهسته نواختن

به نقش آهسته نوازی در تاثیر آن بر ذهن هنرجویان سطوح مقدماتی و متوسطه پرداختیم. حال می خواهیم بررسی کنیم که این امر چه تاثیری بر عضلات نوازنده می گذارد. وقتی می خواهیم قطعات سرعتی را با سنتور بزنیم، علاوه بر ظرافت حرکات، باید عضلات دست ما مخصوصا در ناحیه انگشت ها، مچ و ساعد ورزیده و آماده باشد.

خب بیایید با یک مثال قضیه را واشکافی کنیم. فرض کنید قصد دارید به باشگاه بروید تا عضلات بازوی خود را ورزیده و قدرتمند کنید. مربی به شما حرکت جلو بازو را تجویز می کند. اما حتما وزن دمبل را برای شروع، پایین در نظر می گیرد. شاید شما برای وزنه زدن با دمبل 15 کیلویی هم مشکلی نداشته باشید. اما حتما باید با وزنه 5 کیلیویی و حتی کمتر شروع کنید. به این خاطر که عضلات بازوی شما، اضافه شدن بار را به تدریج احساس کند تا عضله سازی صورت پذیرد. طی هفته ها وزن دمبل به تدریج افزایش می یابد و به همین ترتیب شما به خواسته خود می رسید. اما چنانچه از ابتدا وزنه های سنگین را انتخاب می کردید، هم احتمال آسیب به عضلات بیشتر می شد و هم اینکه این بار اضافه برای بدن نامتعارف می نمود. در نتیجه نه تنها عضله سازی صورت نمی گرفت، بلکه درد ناشی از وارد آمدن نیروی بیش از حد و همچنین گرفتگی عضلات، شما را مدت ها درگیر می کرد.

سنتور نوازی سرعتی نه تنها به قدرت ماهیچه ها نیاز دارد، بلکه بر خلاف ورزش یک حرکت ظریف محسوب می شود. به خاطر همین مدت زمان تقویت عضلات در سنتور نوازی بسیار بیشتر است. وقتی سنتور نوازی را آهسته و کند انجام دهیم، عضلات دست از انگشت تا ساعد، مدت زمان بیشتری را با وزن سر و کار دارد. منظورمان وزن مضراب نیست، بلکه نیروی عکس العمل مضراب گذاری و حرکات مشخص دست است که به مرور به عضلات وارد می گردد. وقتی مچ و انگشتان نوازنده سنتور به مرور زمان تقویت شود، برای انجام سخت ترین حرکات سنتور نوازی هم مشکلی نخواهند داشت. و این جز در سایه آهسته نوازی رقم نمی خورد. پس با ذکر دوباره این جمله، بحث را به پایان می رسانیم.

آهسته نواختن؛ رمز پیشرفت در سنتور نوازی

ویدیوی آموزشی استاد رسولیان در مورد اهمیت آهسته نواختن سنتور

در این ویدیوی آموزشی، استاد رسولیان، مدرس سنتور وبسایت نت به نت در مورد اهمیت آهسته نواختن سنتور در سطوح مقدماتی و متوسطه و چگونگی رسیدن به سرعت های بالا در سنتور نوازی، نکاتی ارزشمند و طلایی را به شما خواهد آموخت.

ویدیوی زیر را مشاهده بفرمایید:

تهیه شده در وب سایت آموزش موسیقی نت به نت