سلام عزیزان. امیدورام حالتون خوب باشه. یه قسمت دیگه از مجموعه ویدیوهای در کلاس رو می بینید. این مجموعه تشکیل شده از ویدیوهایی خودمونی از هنرجویان حضوری من در شهر کاشان. هدفم از تولید این مجموعه اینه که با دیدنش بدونین برای یادگیری سه تار، هیچ مشکلی نمی تونه سد راهتون بشه. این قسمت به همراه هنرجوی خوبم ریحانه، دقایقی از کلاس رو با شما به اشتراک میذاریم. احتمالا چهره ریحانه براتون خیلی آشناست. اون قبل از اینکه هنرجوی سه تار من بشه، همکار من در قسمت های مختلفی از وبسایت نت به نت بوده. تخصصص ریحانه اجرا، گویندگی و فن بیان هست. مثلا خیلی از کتاب های معتبر آموزش موسیقی که در وبسایت گذاشتیم، با اجرای ایشونه. یا مجموعه داستان های صوتی قصه های هزار و یک شب، یه کار ارزشمند و فاخره که با گویندگی ریحانه در بخش پادکست های نت به نت در حال انتشار است.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

خب همونطور که می بینید ریحانه داره آهنگ ریحان از ترانه های زیبای آذربایجان رو کار می کنه. خیلی وقتها هنرجوهای مبتدی برای یادگرفتن یه آهنگ، خودشون رو دست کم می گیرن. من همیشه این جمله رو گفتم، یه آدم برای رسیدن به خواسته هاش باید بجنگه. باید به طرف چیزهایی که ازشون می ترسه حمله کنه. باید ابهت اونا رو در ذهن خودش بشکنه. من شخصا با واژه "فعلا" در موسیقی مخالفم. وقتی هنرجو به خودش بگه من فعلا برای این کار آماده نیستم؛ شاید خودش رو مدتها از یادگیری کار مورد علاقه اش دور کنه. البته کسب هر مهارت، سلسه مراتبی داره. مثلا یه هنرجوی مبتدی نمی تونه بدون اینکه دوره های پیشرفته رو سپری کرده باشه، یه آهنگ پیشرفته رو یاد بگیره. حرفم اینه که در همین حیطه و سطحی که هستیم، واژه فعلا رو دور بریزیم و دست به کار بشیم. به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل/ که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم.

حتما به علائم نت خوانی دقت کنید

خب، کمی از این حرفا فاصله بگیریم و بریم سراغ قسمت آموزشی مطلب امروز. داشتم با ریحانه آهنگ ریحان رو کار می کردم، متوجه یکی از مشکلات اون شدم. هر چهار سیم سه تار، دارای نت های مشترک زیادی هستند. مثلا در کوک ماهور، سیم بم و سیم اول کاملا هم پرده و هم نت هستن و فرقشون فقط در اکتاو هست که سیم بم یه اکتاو پایین تر از سیم اوله.

در اینجا خیلی از هنرجویان دقت به علائم نت نویسی نمی کنن. مثلا فرض کنید در اجرای یه قطعه به نت Fa می رسید. کار رو ساده می کنید و نت فا روی سیم اول رو می گیرید و مضراب می زنید. از اونجایی هم که هیچ فالشی ای به گوش نمی رسه، فکر می کنید به درستی اون نت رو نواختید. کاری که ریحانه هم در این ویدیو انجام می ده. اما قضیه اصلی اینه که منظور نت نویس از نت فا، پرده فا در سیم بم بوده نه سیم اول!

هر چند که نت فا رو از هر جا که بزنید یه صدای مشخصی داره، ولی قطعه وقتی درست اجرا می شه که از لحاظ فرکانس و اکتاو نت کار رو درست در بیارید.

پس حتما باید به علائم نت خوانی دقت داشته باشید.

از کجا بفهمیم روی کدام سیم سه تار انگشت گذاری کنیم؟

در اینجا علائم مشخصی برای تشخیص وجود داره.

- اگه نت ها هیچ علامتی نداشته باشند، سیم مورد نظر برای انگشت گذاری همون سیم اول سه تار هست.

- اگه نتی دارای یه علامت منحنی زیر عدد مشخص کننده شماره انگشت باشه؛ یعنی انگشت گذاری روی سیم دوم است. (عکس زیر)

- اگه اون منحی روی عدد شماره انگشت باشه، یعنی انگشت گذاری باید روی سیم بم باشه. (عکس زیر)

نکته: این علائمی که گفته شد، مرسوم ترین روش نت نویسی هست. گاهی وقتا پیش میاد که نت نویس از علائم دیگه ای استفاده می کنه. مثلا برای نشون دادن انگشت گذاری روی سیم بم ممکنه از علامت هشت انگلیسی (8) استفاده بشه. مهم اینه که هنرجو علائم رو خوب بشناسه و بدونه علائم درج شده در خطوط حامل حاوی چه دستور یا پیامی است.

آهنگ ها را میزان به میزان حفظ و تمرین کنید

هنرجوهای مبتدی اگه قرار باشه کل نت خوانی یه آهنگ رو از اول تا آخر حفظ و بعد اجرا کنن، احتمالا به مشکل می خورن. چرا که تمام انرژیشون صرف تحلیل نکات نت خوانی میشه و برای اجرای کامل، همش از ذهنشون می پره. همونطور که به ریحانه هم این پیشنهاد رو میدم، بهتره اول هر میزان رو به طور جداگونه یاد بگیرید و بارها اونو تمرین کنید. بعد در آخر مثل یک پازل، میزان ها رو به هم وصل کنید. خواهید دید که یادگیری چقدر آسونتر می شه.

راستی بچه ها، اگه شما هم می خواین آموزش آهنگ ریحان برای سه تار رو کار کنید، به لینک زیر برید. من این آهنگ رو به صورت کاملا رایگان براتون آموزش دادم. امیدوارم لذت ببرید.

آموزش آهنگ ریحان برای سه تار