دوره جامع آموزش کوک کردن سنتور

آموزش کامل کوک سنتور برای همه هنرجویان

آیا شما هم از خالی کردن کوک سنتور خود خسته شده اید؟

آیا میخواهید سنتورتان را خودتان کوک کنید؟

آیا از حمل سنتور خود برای تنظیم کوک توسط افراد دیگر ناراحتید؟

آیا هزینه کوک کردن سنتور توسط دیگران زیاد است؟

آیا به دلایل گفته شده، گاها مدتها با سنتور ناکوک می نوازید؟

آیا آموزش مناسب برای یادگیری کوک کردن سنتور پیدا نکرده اید؟

اینجا همان جایی است که به دنبال آن می گردید!!

مگر اینجا کجاست؟؟

اینجا محفلی است برای عشاق موسیقی، هنرجویان سنتور و سنتور نوازان هنرجو.

در این محفل، قرار است متفاوت تر از همیشه، سهل تر از هر جا، قَدَر تر از هر زمان، یاد بگیریم چگونه سنتورمان را خودمان کوک کنیم. پس برای دستیابی به این مهارت شیرین و کاربردی، عزم خود را جزم کنید و بر بندید محمل ها.

کوک سنتور، معضلی که بر روی اعصاب هنرجویان رژه می رود

سازهای سیمی انواع مختلفی دارند. اما هیچکدام به اندازه سنتور سیم ندارند. مثلا سازهای معروف تار و سه تار، هر کدام به ترتیب ۶ و ۴ رشته سیم دارند و کوک کردن آنها به صورت مستقیم و چرخاندن گوشی ها با دست انجام می شود. اما سنتور به همین راحتی نیست. ۷۲ عدد سیم در یک سنتور استاندارد ۹ خرک، خود گویای متفاوت بودن پروسه کوک آن می باشد. ۷۲ سیم که باید هر کدام به صورت دقیق کوک شوند. آن هم نه با دست. بلکه با آچاری به نام آچار سنتور.

این اعداد و ارقام باعث شده بسیاری از اساتید، به هنرجوی خود بگویند هر وقت سازت کوک خالی کرد برای من بیاور تا آن را کوک کنم. هنرجو هم وقتی این دورنمای پر پیچ و خم کوک را میفهمد، قید یادگیری کوک کردن سنتور را می زند.

اما مگر همیشه استاد حی و حاضر است؟ یا مگر هنرجو دلش نمیخواهد گاهی کوک سنتور را عوض کند و در دستگاه های مختلف بنوازد؟ خود سنتور هم که از لحاظ ساختمان، یک ساز سنگین و بد بار است. حمل و نقل همیشگی آن برای مسئله ای مثل کوک کردن، کار مشکلی است.

با صحبت هایی که با استاد رسولیان داشتیم، گفتیم مسئله کوک سنتور، چرا انقدر دور از دسترس هنرجویان است؟ همه سازها به راحتی کوک می شوند. چرا هنرجوی سنتور باید این همه سختی بکشد و دغدغه کوک داشته باشد؟ استاد گفتند: کوک کردن سنتور نه سخت است، نه غیر قابل یادگیری. اسم ۷۲ سیم باعث شده که اینگونه جا افتد که کاری است محال، و همیشه باید شخص دیگری برایت کوک کند. سپس گفت قصد دارم پکیجی را آماده کنم، که هنرجویان سنتور از صفر تا صد کوک کردن را به راحتی یاد بگیرند.

بله دوستان، این پکیج نمونه، به همت استاد رسولیان، مدرس سنتور وبسایت نت به نت تهیه شده تا همه هنرجویان و نوازندگان این ساز دلنشین بتوانند برای همیشه خودشان به کوک کردن سنتور بپردازند.

آموزش کوک کردن سنتور، کامل و آسان

این پکیج آموزشی شامل دوازده ویدیو است که طی آن هنرجویان به راحتی یاد خواهند گرفت چگونه ساز خود را کوک کنند. همه ما با ساختمان سنتور آشنا هستیم. یک ساز ذوزنقه ای که از یک جعبه چوبی به نام جعبه تشدید یا رزونانس تشکیل شده و در طول صفحه رویی آن ۷۲ سیم از یک سو به سیم گیرها، و از سوی دیگر به گوشی های سنتور متصل شده است. این سیم ها در دسته های چهارتایی از روی ۱۸ خرک عبور میکند. ۹ خرک برای سیم های سفید، و ۹ خرک نیز برای سیم های زرد. سیم های ۴ تایی بایستی یک به یک همصدا یا هم نت باشند. مثل هر ساز دیگر، هر دسته ۴ تایی باید فرکانس مشخصی داشته باشد تا مجموع نت ها را در خود جای دهد. نوازنده در مواقع خالی کردن کوک؛ تمام این سیم ها را یک به یک کوک میکند. البته برای تغییر کوک به دستگاه های مختلف نیز باید آچار به دست شد و چند دسته از سیم ها را کوک کرد.

تعداد زیاد سیم ها و مدت زمان کوک کردن سنتور

بله، ۷۲ سیم باید یکی یکی کوک شود و از نظر شما این کاری زمانبر و طولانی خواهد بود. درست است. وقتی با این پکیج کار کنید و از آموزش های آن استفاده کنید، هر بار کوک کردن این ۷۲ سیم کاری وقت گیر و حتی خسته کننده خواهد بود. اما تکرار، عاملی است که باعث افزایش مهارت، و به تبع آن افزایش سرعت کوک کردن ساز سنتور خواهد شد. چندی که بگذرد به چنان مهارتی خواهید رسید که درست همانند یک استاد و یا نوازنده با تجربه، این کار را راحت و سریع انجام دهید. تکرار در هر فن و حرفه ای، موجب تسلط و زبر دستی فرد می شود.

آموزش عملی کوک کردن سنتور

در این پکیج، به صورت عملی کوک کردن سنتور به شما آموزش داده می شود. این کار قدم به قدم توسط مدرس این ساز در وبسایت نت به نت، استاد مصطفی رسولیان انجام می گیرد. از ویژگی های بارز این بسته آموزشی، پرداختن به همه موارد تئوری و عملی یادگیری کوک سنتور است.

برای شروع یادگیری کوک سنتور، دانستن برخی اصطلاحات و مفاهیم موسیقی مورد نیاز است. مفاهیمی مثل شناخت کار با تیونر، شناخت نت ها و معادل الفبایی آنها، شناخت فواصل موسیقی، شناخت علائم تغییر دهنده (عَرَضی) در موسیقی، شناخت سر کلید شور و...

استاد یک به یک این مفاهیم را با رسم شکل، بیان نکته ای، و مثال های موردی به شما آموزش می دهد.

برویم و ببینیم مخلص این مفاهیم چیست و به ما چه می گوید. و به چه دلیلی برای کوک کردن سنتور نیاز به یادگیری آنها داریم.

آنچه در پکیج کوک کردن سنتور یاد خواهید گرفت

نت های هفتگانه

هر اکتاو در موسیقی از هفت نت اصلی تشکیل شده است که آنها را با نام های دو، ر، می، فا، سل، لا، سی می شناسیم. این نت ها به صورت الفبایی هم نامگذاری می شوند. از آنجا که با هر دو نوع نامگذاری نت ها کار داریم، بایستی هر دو را حفظ باشیم. در جدول زیر هفت نت اصلی و معادل الفبایی آن را مشاهده میفرمایید.

علائم تغییر دهنده در موسیقی (علامت های عرضی)

۵ علامت در موسیقی داریم که به آنها تغییر دهنده های نت می گویند. این علائم هر گاه در کنار نت قرار گیرد، یا در میزان نما به عنوان سر کلید به کار رود، صدای نت ها را به میزان نیم و ربع پرده، زیر و بم می کند. این علائم عبارتند از بمُل، دیِز، کُرُن و سُری. علامت پنجم هم بِکار هست که تغییرات را به حالت اولیه بازنشانی می کند. در شکل زیر اسم، علامت و کاربرد آنها را مشاهده می فرمایید.

فواصل در موسیقی

فاصله بین نت ها همان فواصل موسیقی هستند و با واحد پرده نام گذاری می شوند. بین دو نت اصلی یک پرده فاصله است. البته به جز فاصله نت های می- فا، و سی- دو که دارای نیم پرده فاصله هستند. فواصل کوتاه تر را با نام های نیم پرده و ربع پرده می شناسیم.

کوک سنتور برای دستگاه شور- سرکلید شور

شور، مادر دستگاه های موسیقی است. این دستگاه با داشتن ۴ آواز اصلی از گستردگی بالایی برخوردار است. شروع آموزش سنتور با دستگاه شور همراه است و تا مدتها همه تمرین ها و اتودها مبتنی بر این دستگاه و سرکلید مخصوص آن می باشد. سرکلید شور علامت مخصوص به خود را دارد. در این سر کلید نت سی و نت می "بمل" و نت لا "کرن" کوک می شود. هر وقت سرکلید زیر را جایی دیدید بدانید که این همان سرکلید دستگاه شور است.

عکس- سرکلید دستگاه شور

پس این سر کلید، مشخصه دستگاه شور است و سنتور خود را باید در دستگاه شور کوک کنید. کوک هر سیم در سنتور برای دستگاه شور در تصویر زیر درج شده است.

انواع کوک سنتور

موسیقی دستگاهی ایران دارای هفت دستگاه است: ماهور، شور، سه گاه، چهارگاه، راست پنجگاه، نوا و همایون. همانطور که گفتیم، وقتی کوک سنتور را برای دستگاه شور یاد بگیرید، کوک دیگر دستگاه ها بسیار ساده خواهد بود. فقط کافی است بدانید سیم های هر خرک در هر دستگاه چگونه کوک می شود. مثلا یک بار دیگر به تصویر بالا نگاه کنید:

حال بیایید کوک سیم های زرد در دو دستگاه نوا و شور را با هم مقایسه کنیم.

کوک سیم های زرد به ترتیب از خرک 1 تا 9 در دستگاه های شور و نوا عبارتند از:

دستگاه شور: می کرن- فا بکار- سل بکار- لا کرن- سی بمل- دو بکار- ر کرن- می بمل- فا بکار

دستگاه نوا: می کرن- فا بکار- سل بکار- لا کرن- سی بمل- دو بکار- ر بکار-  می بمل- فا بکار

همانطور که می بینید به جز کوک خرک هفتم، کوک سایر خرک ها کاملا یکسانند. به راحتی می توان با یک تغییر جزئی در کوک سیم های خرک هفتم هر سه پوزیسیون؛ کوک سنتور را از شور به نوا تغییر داد. برای بقیه دستگاه ها نیز همین قاعده بر قرار است. ضمن اینکه هر آواز، دقیقا مشابه با دستگاه مادر خود کوک می شود.

کوک آوازهای افشاری، بیات ترک، دشتی، ابوعطا = کوک دستگاه شور

کوک آواز اصفهان = کوک دستگاه همایون

چکش و دم مضراب و تیونر،ابزار های مورد نیاز برای کوک سنتور

همین حالا سنتور خود را کوک کنید!

برای کوک کردن سنتور، سه ابزار ساده می خواهید. تیونر، آچار کوک و همین پکیجی که در حال خواندن اطلاعات آن هستنید. دسترسی به این سه ابزار بسیار راحت و آسان است. آچار سنتور که همیشه همراه با خرید سنتور در جعبه قرار دارد. حتی اگر هم آچار را نداشتید، از هر فروشگاه موسیقی می توانید این وسیله ارزان قیمت را تهیه کنید. تیونر هم که در انواع مختلف به صورت رایگان از اینترنت قابل دانلود است. می ماند پکیج آموزش کوک کردن سنتور که در انتهای همین صفحه با یک کلیک ساده می توانید آن را تهیه کنید.

خرید لوازم جانبی ساز سنتور
 

آنچه در فیلم آموزش کوک سنتور خواهید دید

این پکیج شامل 11 فیلم آموزشی است. قسمت های ابتدایی همانطور که گفتیم، مربوط به موارد تئوری است که استاد همه این موارد را برایتان تدرس می کند. بعد از آن وارد فاز عملی می شویم. یعنی کوک کردن سیم ها با استفاده از تیونر، دم مضراب و چکش سنتور. کوک کردن تمام 72 سیم را به طور عملی یاد خواهید گرفت. نحوه فیلمبرداری در این پکیج بسیار مهم است و هر کجا لازم باشد فیلم با کادر بسته بر روی محل مورد نظر فوکوس می کند.

آموزش کوک سنتور با تیونر

تیونر یک وسیله حساس به فرکانس امواج صوتی است که نقش مهمی در کوک کردن ساز های مختلف را ایفا می کند. دقت تیونر باعث شده که هنرجویان مبتدی و حتی حرفه ای از این ابزار الکتریکی که به راحتی قابلیت نصب در گوشی را نیز دارد بهره ببرند. وقتی سیم ساز را مرتعش می کنیم، تیونر نشان می دهد که فرکانس صوت برخاسته از آن، تا چه میزان با نت مورد نظر فاصله دارد. با چرخاندن گوشی ها و مرتعش کردن مکرر سیم ها، نوازنده می تواند سیم را دقیقا روی نت مورد نظر تیون یا تنظیم کند.

از دیگر مزیت های پکیج آموزش کوک کردن سنتور این است که کار با تیونر را به صورت کامل یاد می گیرید.

بهترین تیونر برای کوک سنتور

در موسیقی ایرانی از ربع پرده ها نیز استفاده می شود. چیزی که در موسیقی غربی شاهد آن نیستیم. مثلا همین پیانو که آن را شبیه ترین ساز به سنتور نامیده اند، کلاویه ای برای نواختن ربع پرده ندارد. البته تکنیک هایی وجود دارد برای نشاندن صدای ربع پرده بر این ساز. اما ذاتا فقط تا نیم پرده از فواصل موسیقی را پشتیبانی می کند. اما سنتور دارای فواصل ربع پرده ای می باشد. پس بهترین تیونر برای کوک کردن سنتور، تیونری است آپشن تنظیم کُرُن و سُری را نیز برای کوک کردن داشته باشد.

یکی از اپلیکیشن های تیونر که می توانید آن را در گوشی خود نصب کنید، تیونر لا کرن نام دارد که استاد رسولیان در این پکیج از آن استفاده می کند.

https://cafebazaar.ir/app/com.rezaei.tuner

گوشی ها را با احتیاط بچرخانید

صدا، از ارتعاش ماده به وجود می آید. انرژی حاصل از ارتعاش سیم های سنتور، مولکول های هوا را نیز مرتعش می کند. گوش انسان نسبت به امواج ارتعاشی حساسیت دارد و اطلاعات مربوط به آن را به مغز می فرستد و مغز نیز آن را به شکل اصوات مختلف پردازش می کند.

تفاوت صداها به میزان فرکانس بستگی دارد. مثلا یک سیم بم، فرکانس پایین تری نسبت به سیم ریز دارد. با چرخاندن گوشی های سنتور که سیم ها به دور آنها پیچیده شده اند، باعث می شویم طول سیم تغییر یابد. این تغییر طول سیم، فرکانس را نیز تغییر می دهد.

- هر چه سیم کوتاه تر شود، طول موج کوتاه تر شده و فرکانس بالاتر می رود (سیم سفت تر، صدا زیر تر).

- هر چه سیم بلند تر شود، طول موج بلند تر شده و فرکانس پایین تر می رود (سیم شل تر، صدا بم تر)

- با استفاده از تیونر، میزانی که باید طول سیم را با چرخاندن آچار کوک، کم و زیاد کنیم مشخص می شود. این کار را تا آنجا ادامه می دهیم که فرکانس سیم با نت مورد نظر کاملا یکسان شود و تیونر آن را تایید کند.

- مراقب باشید گوشی ها را با احتیاط و بسیار جزئی بچرخانید. هر سیم ظرفیتی برای تحمل فشار دارد که با گذر از آن در همان لحظه پاره می شود.

- تکنیک هایی که استاد رسولیان برای کوک هر سیم سنتور به شما می گوید را با دقت یاد بگیرید و انجام دهید.

نگران نباشید! کوک کردن شما هم سریع می شود

کوک کردن سنتور یک کار مهارتی است. هر مهارتی نیاز به تجربه و تکرار دارد تا به قول خودمانی در آن اوستا کار شویم. در اوایل که کوک سنتور را یاد بگیرید، شاید ساعت ها زمان ببرد تا بتوانید همه سیم ها را کوک کنید. این امری طبیعی است. اما به تدریج و با تکرار عملیات کوک کردن سنتور به چنان مهارتی می رسید که خودتان هم باور نخواهید کرد.

معرفی پکیج آموزش سنتور از زبان استاد مصطفی رسولیان

این پکیج ناب و کاربردی، با تجربه و تخصص استاد رسولیان و به تهیه کنندگی وبسایت نت به نت تولید گشته است. مراحل تولید این پکیج آموزشی سنتور از پیش تولید تا انتشار چیزی حدود یک سال زمان برد. اما حاصل کار، این محصول ارزشمندی شد که در اختیار هنرجویان و نوازندگان ساز سنتور قرار گرفته است. در ویدیوی زیر، از زبان خود استاد رسولیان، معرفی این پکیج را بشنوید.