خرید یک ساز خوب و مطمئن، مخصوصا سازی همچون ساز تار که شناخت کیفیت نوع خوب آن به سالها تجربه نیاز دارد، همیشه یکی از دغدغه های هنرجویان بوده است. هستند بسیاری از سه تار نوازان که با خیال شباهت های نوازندگی با تار و سه تار، گمان می برند از لحاظ ساختمان و جزئیات فیزیکی هم این دو به یکدیگر شباهت دارند و با همان اطلاعات مخصوص به سه تار اقدام به خرید تار می کنند که اصولا این کار با شکست و ضرر و زیان مالی همراه میشود. هنرجویانی هم که به تازگی قصد یادگیری تار را دارند، بدون هیچ شناختی به یک مغازه تار فروشی می روند و هر سازی که رنگ و لعابش، قد و قامتش بر دلشان نشست را انتخاب می کنند که این نوع خرید هم ۹ به ۱۰ با شکست همراه خواهد بود.

خرید تار باید کاملا آگاهانه باشد، آگاهی از جزء به جزء اجزای تشکیل دهنده، نوع صدا و هارمونی اجزا. خرید یک تار خوب با بخت و اقبال سنخیتی ندارد!

ویژگی های یک تار خوب چیست؟

همانطور که گفتیم، برای تشخیص یک ساز خوب از بد، هیچ عاملی مثل تجربه موثر نیست. توصیه همه اساتید بر اینست که اگر در این زمینه تجربه ای ندارید، این کار را به استاد خود یا یک فرد آگاه و قابل اعتماد بسپارید و در آینده، وقتی در زمینه شناخت وجودی ساز به تجربه کافی رسیدید، آن موقع حتی چشم بسته هم خواهید توانست تار خوب را از تار غیر استاندارد و بد تشخیص دهید.

اما در این مقاله سعی می کنیم تا آنجا که ممکن است ویژگیهای یک ساز تار خوب را برشماریم تا هنگام خرید با ذهنیتی غیر آماده اقدام به این کار ننمایید.

برای توصیف ساز تار، این ساز بم نوای دل انگیز، سه قسمت مجزا را در نظر می گیریم و هر کدام را یک به یک برایتان شرح می دهیم.

تار خوب از منظر بدنه اصلی

بهترین چوب برای ساخت کاسه و نقاره تار، چوب کهنه درخت توت می باشد. این چوب علاوه بر دارا بودن بافتی محکم، نسبت به تغییرات محیطی مقاوم تر است.

دارا بودن رگه در چوب یگ امر کاملا طبیعی است. ولی در کاسه ساز تار، تعداد این رگه ها نباید بیش از حد زیاد باشد، چرا که بر کیفیت مطلوب صدا تاثیری منفی می گذارد.

وزن تار نباید زیاد سنگین باشد. و این وزن در سرتاسر بدنه می بایست بالانس باشد.

دسته و کاسه باید از لحاظ وزنی با یکدیگر در تناسب باشند. چنانچه یکی خیلی سنگین باشد و دیگری بیش از اندازه سبک، این باعث ناموزونی می گردد و گرفتن ساز در دست را مشکل می سازد.

رنگ چوب کاسه میبایست روشن باشد. گاه پیش آمده که معایب بدنه را با رنگ تیره مخفی می کنند.

تراش چوب کاسه باید خیلی دقیق و حساب شده باشد. کوچکترین برجستگی و انحنای خارج از چارچوب، تاثیر نامطلوبی را بر صدای ساز می گذارد.

پوستی که بر دهانه کاسه و نقاره کشیده می شود، میبایست پوستی کهنه و با کیفیت باشد. اگر پوست زیاد از حد خشک باشد، هنگام مضراب زدن بر سیمها خوب مرتعش نمیشود و همچنین زود تر هم آسیب دیده و یا مستهلک می گردد.

پوست می بایست طبیعی باشد. هر چند از پوست مصنوعی نیز استفاده می کنند، اما هیچ پوستی پوست طبیعی نمی شود.

دسته باید از بیخ دسته تا سر پنجه کاملا استوار و راست باشد. سطح دسته هم نباید کاملا تخت باشد چرا که باعث بروز صدای گز در هنگام نواختن می شود.

جنس دسته بهتر است از چوب گردو باشد. استفاده از چوبهایی مثل آبنوس وزن دسته را سنگین تر می کند و در تعادل با کاسه ایجاد مشکل می نماید.

برای مقاومت دسته و همینطور خوش صدا شدن ساز، در طرفین سطح آن از استخوان شتر استفاده می کنند. امروزه از پلاستیک هم برای این منظور استفاده می کنند که البته نمی تواند جای استخوان را بگیرد.

قطر دسته نباید زیاد از اندازه باشد. اگر بیش از حد قطور باشد، علاوه بر مشکل پرده گیری، بعد از مدتی فرم دستان نوازنده را خراب می کند.

کاسه و نقاره می بایست کاملا قرینه باشند. یعنی اگر تار را برشی طولی دهید، هر دو طرف می بایست کاملا شبیه به هم باشند.

تار خوب از لحاظ صدا دهی

تاری که قصد خرید آن را دارید، باید از بالا دسته تا پایین دسته صدای شفاف و رسایی بدهد. اگر صدای گز گز هنگام مضراب زدن شنیدید، ابتدا کوک آن را تنظیم کنید، اگر باز هم صدای گز داد، سیمها و سپس پرده ها را عوض کنید. اگر کلا مشکل مرتفع نشد؛ این بدان معناست که دسته دارای عیبی بزرگ مثل انحنا یا ضرب خوردگی می باشد و برای خرید اصلا مناسب نخواهد بود.

صدای همه سیمها باید با یکدیگر در تناسب باشد. وقتی به همه سیمها همزمان مضراب می زنید باید این را حس کنید یک ساز واحد را در دست گرفته اید. اگر غیر از این بود، قید خرید آن را بزنید.

صدای تار نباید خفه و تو دماغی باشد، از طرفی هم زیاد زنگ دار نباشد. زنگ دار بودن تار و سه تار یک آپشن مثبت محسوب می شود. ولی باید به اندازه و در حد نرمال باشد. اگر زیاد از حد زنگ دار باشد هم روی اعصاب رفته و هم از زیبایی صدا می کاهد.

تار خوب از لحاظ اجزای جانبی

اجزاء جانبی هر چند به صورت لوازم یدکی هم وجود دارند و قابل تعویض اند، اما چه بهتر که از همان ساخت اولیه این اجزا در هماهنگی و هارمونی کامل با بدنه اصلی باشند.

گره پرده ها نباید زیاد ضخیم باشد. موجب آزار نوازنده می شود.

فاصله سیمها تا پوست در قسمت مضراب خور باید در حالتی استاندارد باشد. این فاصله اگر زیاد باشد، باعث تنازل صدا و اگر کم باشد باعث خفه شدن صدا می گردد. در این خصوص حتما باید ارتفاع خرک و شیطانک در حالت بهینه و استاندارد خود باشند.

بهترین پرده برای تار، روده تابیده شده حیوانات است. الیاف مصنوعی هم چند سالیست که به بازار آمده، که اگر جنس و خوب و با کیفیتی از آن بود، می توان به عنوان پرده از آن استفاده کرد.

خرک یکی از مهمترین اجزاء جانبی تار می باشد. محوریت ارتعاش خوب سیمها از دل خرک آغاز می گردد. جنس خرک معمولا از جنس شاخ قوچ است، هر چیز دیگری می تواند تاثیر نامطلوب بر صدای ساز بگذارد. مخصوصا خرک های پلاستیکی که برای این منظور فاجعه است.

گوشی ها هنگام ساخت باید خوب کونیک شده باشد و ساقه آن مخروطی باشد. در غیر اینصورت زود به زود کوک خالی خواهد کرد.

خرید مطمئن تار در فروشگاه آنلاین نت به نت

مدتهاست که در فروشگاه نت به نت به مدیریت علی اقبال، به صورت مستقیم سازهای تار از سازنده های ماهر، با تجربه و هنرمند کشورمان تهیه شده تا در اختیار هنرجویان این ساز قرار گیرد.

ملاک سایت نت به نت برای تهیه این سازهای تار بر سه اصل استاندارد، استحکام و خوش صدایی قرار دارد و این سازها با بررسی بسیار دقیق در قفسه های این فروشگاه قرار می گیرد. ضمن اینکه آموزش مجازی تار نیز در این مجموعه پویا می باشد و استاد اقبال این ساز اصیل را به صورت مجازی به هنرجویان آموزش می دهد. برای مشاهده و خرید امن سازهای تار به فروشگاه وبسایت نت به نت مراجعه کنید و یا با لمس لینک زیر مستقیما به قسمت سازهای تار این مجموعه وارد شوید.

خرید آنلاین ساز تار از فروشگاه نت به نت