سه تار نوازان چپ دست

سلام به شما هنرجویان و همراهان عزیز در آموزش سه تار در وب سایت نت به نت. بسیاری از علاقمندان و هنرجویانی که چپ دست هستند، فکر می کنند که به دلیل چپ دست بودن، چطور می توانند تار یا سه تار بنوازند؟! می خواهم به شما عزیزان و علاقمندان به نوازندگی تار و سه تار مژده بدهم که نوازندگی سه تار با دست چپ نیز به راحتی امکان پذیر است و برخی از اساتید نیز چپ دست هستند، از جمله استاد مجید درخشانی که نوازنده چپ دست هستند و بسیار زیبا و بی نظیر تار می نوازند. پس شما هم میتوانید. در این مقاله استاد علی اقبال مدرس و نوازنده سه تار به شما می آموزند که چطور بوسیله دست چپ، سه تار بنوازید. در آغاز، پیشنهاد من برای نوازندگان و علاقمندان به نوازندگی ساز تار و سه تار این است که سازتان را برای دست چپ تنظیم کنید.

چگونه ساز را برای نوازنده چپ دست تنظیم کنیم؟

برای تنظیم ساز در نوازندگی توسط دست چپ، به شما دو روش را پیشنهاد می کنیم و تردید نداشته باشید که با استفاده از هر دو روش میتونید در انجام این کار موفق شوید.

۱- تمرین زیاد و عادت به این حالت

در آغاز راه آموزش و نوازندگی، هنرجویان چپ دست تعجب می کنند و دچار سردرگمی می شوند که چطور باید ساز را در دست بگیرند، یا فکر میکنند چرا سیمها طبق درس نیست یا چرا به سختی می توانند کاسه ساز را در دست بگیرند. به شما پیشنهاد می کنم، مدتی تلاش کنید و ببینید آیا می توانید با تمرین و تکرار یاد بگیرید به همین حالتی که راست دستها ساز مینوازند، شما هم بنوازید؟ بسیاری از هنرجویان با تلاش و تمرین کافی توانسته اند موفق شوند. برای راحتی بیشتر نیاز است کمی تصویرسازی ذهنی انجام دهید و نیز لازم است در مقابل آینه بنشینید و سه تار را در دستتان بگیرید و شروع کنید تمرینات ساده را بطور مداوم تکرار کنید تا اینکه کم کم دستتان عادت کند و مطمئن باشید با تلاش و تمرین به نتیجه مطلوبی دست خواهید یافت. ضمن اینکه برای انگشت گذاری از دست چپ استفاده می شود و شما که چپ دست هستید، خیلی راحت تر می توانید با دست چپ انگشت گذاری روی پرده های ساز را انجام دهید. اما اگر حوصله تمرین بیشتر را ندارید، در نهایت می توانید از روش دوم استفاده کنید.

تمرینات کاربردی برای نوازندگان سه تار

۲- تعویض جای سیم های ساز

در روش دوم به جای اینکه شما با تمرین و تکرار خود را با ساز هماهنگ کنید، شکل ساز را با دست های خود هماهنگ می کنید؛ به این شکل که جای سیم ها را تغییر می دهید و از این پس ساز را در دست چپ می گیرید. برای انجام این کار بهتر است به یک مغازه ساز فروشی یا یک کارگاه ساز سازی یا حتی نزد استاد موسیقی بروید و از او بخواهید ساز را برای وضعیت چپ دست تنظیم کند. تعویض سیم ها به این شکل انجام می شود که بطور مثال اگر از پایین « دو - سل - دو - دو بم » باشد، سیم دو را باز می کند و در بالای ساز به جای سیم بم می بندد. سپس سیم سُل را در وسط و بعد سیم های بم را پایین می بندد و به این صورت ترتیب سیم ها « دو بم - دو - سل - دو» خواهد بود.  یعنی به طور کامل جای سیمهای ساز عوض میشود و با این روش شما راحتتر میتوانید سازتان را بوسیله دست چپ بنوازید.

چنانکه در تصویر زیر مشاهده می کنید، جای سیم های ساز برای راحتی نوازنده چپ دست عوض شده است.

خوب است بدانید که این روش ها علاوه بر سازهای تار و سه تار، برای سازهایی همچو ویولن و گیتار نیز قابل استفاده هستند.

پیشنهادی برای سازندگان ساز

سازندگان عزیز ساز، خواهشمندیم نیازهای نوازندگان چپ دست را در ساخت ساز در نظر بگیرید و تعدادی از سازهایتان را مخصوص چپ دستها آماده کنید. شکاف بیشتر روی خرک یا سیم گیر ایجاد کنید تا جابجایی برایشان راحتتر باشد و از ابتدای اینکه ساز را می سازید، سیم های ساز را مخصوص چپ دستها قرار دهید تا از ابتدا ساز برایشان آماده بوده و نیازی به تعویض جای سیم ها نداشته باشند. انجام این موضوع هم کار آنها را آسان می کند و هم اینکه نشان می دهد راحتی آنها برای سازندگان ساز اهمیت دارد.