یکی از اهداف ما، در وبسایت نت به نت معرفی نوازندگان و اساتید موفق و پر تلاش کشور است. این بار به اصفهان رفتیم و با خانم سادنا سورانی نوازنده و مدرس سه تار مصاحبه ای انجام دادیم. نا گفته نماند ایشان به غیر از نوازندگی سه تار، تسلطی به ساز تنبور نیز دارند. سوالاتی از ایشان پرسیده ایم تا با روش و متد ایشان آشنا شوید و همچنین میتوانید از تجربیات ایشان جهت پیشبرد اهداف نوازندگیتان بهره ببرید.

لطفاً خودتان را معرفی کنید و بگویید از چه زمانی و با چه اساتیدی شروع به کار کردید؟

سلام، سادنا سورانی متولد مرداد ماه 68 در شهر اصفهان. نوازنده سه تار و تا حدوی هم تنبور. تقریبا سال 86 بود که شروع به یادگیری سه تار کردم. ابتدا از اساتید اصفهان بهره بردم و بعد برای تکمیل آموزشهای خودم به تهران رفتم. من از محضر اساتیدی چون: شعاری،  سکوتی و مهرانی سه تار را یاد گرفتم.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

چرا سه تار را انتخاب کردید؟

در دوران کودکی علاقه زیادی به پیانو داشتم. در اصل سه تار علاقه اول من نبود. پدرم سه تار خریده بود و کلاس میرفت و من در منزل صدای ساز ایشان را میشنیدم. خودم به صورت خودآموز با سه تار ایشان ودرسهایی که ایشان میگرفتند سه تار مینواختم. من تا اون موقع سه تار ندیده بودم، فقط میدانستم سنتور چیه. پدرم وقتی دید من آهنگها را بهتر از خودشان مینوازم و اینقدر علاقه مندم، من را در آموزشگاه موسیقی ثبت نام کردند. به مرور زمان به ساز سه تار علاقه مند شدم و روز به روز علاقه من به این ساز بیشتر می شد و اگر الان از من بپرسند اگر زمان برگردد، دوست داری چه سازی را بنوازی؟ با تمام وجود میگویم سه تار.

چگونه به تنبور علاقه مند شدید؟

کلیپ های استاد سید خلیل عالی نژاد عامل اصلی اشتیاق من به تنبور شد. وقتی حس و حال عرفانی ایشان را میدیدم و آهنگهای زیبای مقامی که ایشان مینواختند را میشنیدم واقعا تحت تاثیر قرار میگرفتم. برای همین تصمیم به یادگیری تنبور گرفتم. من اصلا کلاس تنبور نرفتم و خودم طبق تجربیات سه تارنوازی و فیلم های اساتید تنبور را یاد گرفتم و واقعاً وقتی تنبور مینوازم احساس خیلی خوبی پیدا میکنم. تنبور تکنیکهای فراوانی دارد و واقعا ساز جالبیست.

آیا هنرجویان سه تار میتوانند به صورت خود آموز تنبور یاد بگیرند؟

در کل هرکسی که قبلا سازی را کار کرده، یادگیری ساز جدید برایش خیلی آسانتر است تا کسی که بخواهد از صفر شروع به یادگیری یک ساز کند. چون پیشتر خیلی نکات را چه در زمینه ریتم و شناخت نتها یاد گرفته و خیلی کارش جلوتر است. در مورد یادگیری تنبور بدون استاد باید بگویم، چون سه تار از خانواده تنبور است و شباهت هایی باهم دارند، هنرجویان سه تار میتوانند خودشان تنبورنوازی کنند. کمی درمورد تفاوتها و شباهتهای این دو ساز خدمتتان عرض کنم که تکنیکهای دست چپ این دو ساز شبیه به هم هستند. فقط در مورد دست راست «مضراب زدن» این دو ساز کمی تفاوت دارند. با سه تار میتوان همه آهنگی نواخت ولی با تنبور معمولاً آهنگهای مقامی و محلی را مینوازند. در سه تار ربع پرده و نیم پرده داریم اما در تنبور فقط نیم پرده داریم. اما در کل یک نوازنده سه تار خیلی راحت میتواند تنبورنوازی کند البته در حد معمولی. هنرجویان اگر قصد ادامه این ساز را دارند و میخواهند تخصصی کار کنند، حتما نیاز به یک استاد دارند.

روش آموزشی شما چیست و چه کتابی را کار میکنید؟

هر هنرجویی برای کلاس پیش من می آید، اول از او میپرسم دوست داری چه کتابی کار کنیم. یعنی انتخاب کتاب را به عهده خود او میسپارم. مثلاً یکی میگوید من متد استاد ساکت را دوست دارم و هنرجویی دیگر میگوید من از سبک استاد علیزاده خوشم می آید، لذا من با کتابی که خودش میخواهد با او کار میکنم اما پیشنهاد خودم را هم به او میگویم. من روش انتخابی خودم برای تدریس سه تار، کتاب استاد جلال ذوالفنون است. زمانی که به کلاس استاد شعاری میرفتم ایشان با کتاب استاد ذوالفنون با من کار کردند و خیلی از کامل بودن و متنوع بودن این کتاب برای من میگفتند، لذا من هم تصمیم گرفتم به تبعیت از ایشان این کتاب را برای آموزش سه تار انتخاب کنم.

چرا خیلی از اساتید کتاب استاد ذوالفنون را برای تدریس انتخاب میکنند؟

این کتاب خیلی کامل درسها را پیش برده و میتوانم بگویم یک مجموعه کامل است. هنرجو از درسهای کتاب خسته نمیشود. هم تکنیک می آموزد، آهنگ های مختلف و زیبا یاد میگیرد. با تئوری موسیقی آشنا میشود و همچنین با اجزای موسیقی ایرانی مثل «پیش درآمد و درآمد و رنگ و چهارمضراب» آشنا میشود. کتابهای زیادی برای آموزش سه تار منتشر شده، اما به نظرم هیچکدام به کاملی این کتاب نیست و من ترجیح میدهم کتاب استاد ذوالفنون را کار کنم.

آموزش دستگاه ماهور از کتاب استاد جلال ذوالفنون

به نظر شما چگونه سه تار نواز موفقی باشیم؟

به نظر من مهمترین عامل موفقیت در هر سازی نه تنها سه تار، تمرین است. تاکید میکنم تمرین، تمرین زیاد، تمرین مکرر ولی درست. یعنی یک ساعت تمرین با فکر ارزشش بیشتر است از ساعتها تمرین بدون فکر است. با فکر یعنی اینکه دقت کنید چه تغیراتی در نتها یا ریتم آهنگ و یا انگشت گذاری و مضراب اتفاق می افتد. پیشنهاد میکنم هنرجویان برنامه مرتب روزانه برای تمرینات خود داشته باشند. به غیر از تمرینات کتاب، تمرینات جدا مخصوص تکنیکهای سه تار داشته باشند و مورد دیگر اینکه زیاد موسیقی سنتی گوش بدهند. مخصوصاً قطعات سه تار از نواخته های اساتید بزرگ.

آشنایی با تکنیکهای مضراب و انگشت گذاری در تار و سه تار

برای خرید سه تار چه پیشنهادی به هنرجویان دارید؟

به نظر من برای خرید سه تار اگر اطلاعات و تجربه کافی ندارید، حتما از استادتان راهنمایی بگیرید. اگر ممکن است با استاد یا فردی که در مورد سه تار اطلاعات کافی دارد به فروشگاه ساز فروشی بروید اگر ممکن نیست به فروشنده بگویید من ساز را پیش استادم میبرم تا نظر ایشان را بپرسم. خلاصه با اطلاعات کامل از شناخت سه تار آن را تهیه کنید. در ضمن در رنج قیمتهای پایین «سازهای مشقی» خیلی تفاوت کیفیت وجود ندارد، خیلی روی مُهر سازنده حساس نشوید. در سازهای حرفه ای و شناخته شده مهر ساز تاثیر دارد که معمولا قیمت این سازها هم بالاست.

حرف آخر و پیشنهاد شما به هنرجویان چیست؟

به هنرجویان عزیز پیشنهاد میکنم صبور باشید. صبور باشید و تمرین کنید. خیلی برای نواختن یک آهنگ عجله نکنید. به قول معروف آهسته و پیوسته پیش بروید. این راهی نیست که یک شبه بروید و درضمن اصلاً ناامید نشوید. برای تمرین نکردن هیچ توجیهی وجود ندارد. گاهی وقتها از درسهای سخت یا از تکراری بودن دلزده میشوید، این برای همه اتفاق می افتد و طبیعی است، اصلاً ناامید نشوید و خیلی محکم و استوار به راه خود ادامه بدهید. مطمئن باشید به جاهای خوب میرسید.

دوستان عزیز این مصاحبه به پایان رسید. امیدوارم از صحبتهای خانم سادنا سورانی بهره برده باشید. علاقه مندان به یادگیری سه تار و استفاده از آموزشهای خانم سورانی، میتوانند با مراجعه به آی دی تلگرام و همچنین اینستاگرام خانم سورانی با ایشان در ارتباط باشند. پیشنهاد میکنم در انتها ویدیوی کامل این مصاحبه را مشاهده کنید. بعد از مصاحبه، خانم سورانی قطعه زیبای «والس تاجیکی» را برای ما مینوازد.

ویدیوی گفتگوی وبسایت نت به نت با خانم سادنا سورانی