پاسخ به سوالات متداول هنرجویان برای آموزش تار و سه تار
در این بخش از وب سایت نت به نت تصمیم گرفتیم به سوالات و مشکلات شما عزیزان پاسخ دهیم . روال کار به این صورت است که در مورد سوالاتی که برای هنرجویان تار و سه تار مشترک است تحقیق میکنیم و پاسخ آن را در غالب مقاله و یا ویدئوی آموزشی در این بخش قرار میدهیم . ما معتقدیم وقتی مشکلی برای یکی وجود داشته باشد به احتمال زیاد برای دیگر عزیزان هم وجود خواهد داشت . لذا تمام تلاش خود را میکنیم تا به سوالات شما پاسخ دهیم . انتهای هر سوال لینک مقاله مربوط به آن سوال هم قرار دارد که به رنگ آبی میباشد . پیشنهاد میکنم حتماً مقالات مربوطه را هم مطالعه بفرمایید . این بخش همیشه به روز میشود . هر از چند گاهی به این مقاله سر بزنید . عنوان کرده ایم مقاله جامع . زمانی این مقاله میتواند جامع شود که شما هم با ما همکاری کنید و سوالات خود را به ایمیل وبسایت و یا به ادمین کانال تلگرام ارسال کنید تا ما به آنها پاسخ دهیم . آدرس ایمیل ما info.notebnote@gmail.com
آموزش سه تار در وبسایت نت به نت به صورت رایگان
پاسخ به سوالات متداول برای نوازندگان تار و سه تار
1- وقتی روی سیم دوم سه تار انگشت گذاری میکنم گوشه انگشتم به سیم اول برخورد میکند . راه کار چیست ؟
این اتفاق مربوط به زاویه دستتان میشود . با کمی تغییر دادن زاویه دست مشکل حل میشود. در ضمن کمی مچتان را هم باید به سمت پایین خم کنید . ناگفته نماند این مورد به قطر دسته ساز و درشت یا نازک بودن انگشت شما هم بستگی دارد . این مشکل برای نوازندگان تار کمتر می افتد به دلیل قطر بیشتر دسته تار . ولی معمولا با تغییر زاویه دست ، این مشکل حل میشود . پیشنهاد میکنم ویدئوی زیر را در این مورد مشاده کنید .
2- از کجا بدانم کدام نت مربوط به کدام پرده سه تار است ؟
عده زیادی از هنرجویان این سوال را پرسیده بودند و برایشان سوال بود که مثلاً ما روی خطوط حامل دو تا نت « دو » داریم از کجا بدانیم کدام پرده را روی ساز بگیریم . برای پرده های دیگر هم این سوالات بوجود خواهد آمد . سوال جالب و مهمی است . اما این سوال زمانی بوجود می آید که شما دروس پیش نیاز سه تار کتاب را مشاهده نکرده باشید و بدون هیچ شناخت قبلی از نت ها و پرده ها یک دفعه این سوال را بپرسید . البته اشکال ندارد . چون قول داده ایم به تمام سوالات شما پاسخ دهیم در همین جا پاسخ این سوال را در غالب سه ویدئو برایتان توضیح میدهیم . ویدئوی اول آشنایی با نت « دو» ، ویدئوی دوم آشنایی با نت « ر » ، ویدئوی سوم آشنایی با نت « می » روی دسته تار و سه تار میباشد .
آشنایی با نت « دو» روی دسته سه تار
آشنایی با نت « ر » روی دسته سه تار
آشنایی با نت « می » روی دسته سه تار
3- گوشی من اندرویدی است . برای کوک ساز تار یا سه تار، چه اپلیکیشن تیونری پیشنهاد میکنید ؟
طبق تجربه و بررسی نظرات . اپلیکیشن datuner گزینه مناسبی برای کوک تار یا سه تار میباشد . البته ناگفته نماند نوازندگان تمام سازها میتوانند برای کوک ساز خود از این اپلیکیشن استفاده کنند . برای دانلود این برنامه میتوانید به پلی استور یا اپلیکیشن بازار مراجعه کنید . جهت یادگیری این برنامه مقاله روش کار با اپلیکیشن datuner را مطالعه بفرمایید .
4- گوشی من آیفون است . برای کوک ساز ، چه اپلیکیشن تیونری پیشنهاد میکنید ؟
دوستانی که گوشی آیفون دارند میتوانند از اپلیکیشن دقیق و حرفه ای instuner استفاده کنند . برای دانلود این برنامه به اپ استور مراجعه کنید . جهت دریافت اطلاعات بیشتر ، مقاله معرفی اپلیکیشن instuner را مطالعه بفرمایید
5- به نظر شما دستگاه تیونر بخرم یا همین اپلیکیشن ها جواب میدهد ؟
دوستان عزیز قیمت یک تیونر الان تقریبا 100 هزار تومن به بالا است . به جرأت میتوانم بگویم همین اپلیکیشن هایی که روی گوشی های هوشمند خودتان نصب میکنید کیفیت تفکیک صدای آن به مراتب از تیونرها هم بهتر است . پس نیاز نیست هزینه کنید . برنامه آن را روی گوشی خود نصب کنید و استفاده کنید .
با مراجعه به این لینک با بسته آموزشی ماهور آشنا شوید
6- چطوری با تیونر سه تار خودم را کوک کنم ؟
اگر بار اول است که تصمیم به این کار دارید شاید برایتان مشکل باشد . اما کار خیلی ساده ای است . چند بار انجام بدید قلق آن را پیدا میکنید . بگذارید به زبان خیلی ساده کارکرد تیونر را برایتان توضیح دهم . تیونر یک شاخص و یا بهتر بگویم یک مرجعی است که یک نقطه ای را به عنوان مکان دقیق کوک برای شما مشخص میکند . معمولا یک صفحه مدرج است که وسط آن میشود نت مرجع و یک شاخصی را در تیونر برای آن قرار میدهند . یعنی نتی که میزنید باید در محدوده وسط آن قرار بگیرد . هرچه کوک بالاتر باشد عقربه از وسط دورتر میشود و به سمت راست تمایل میکند و هرچه کوک پایینتر باشد عقربه از وسط دورتر میشود و به سمت چپ تمایل میکند . این نکته را ذکر کنم که ، ساختار همه تیونرها با اندکی تفاوت مثل هم است . بعضی ها عقربه ای هستند و بعضی ها دیجیتالی اما در کل کارکردشان یکی است . برای کوک سازتان پیشنهاد میکنم ، مقاله کوک سه تار با تیونر را مشاهده کنید . در ویدئوی زیر روش کوک کردن سه تار بوسیله تیونر را به شما آموزش میدهم .
7- وقتی مضراب میزنم ناخنم به سیم کناری میخورد . این مشکلی دارد ؟
دوستان باید دقت کنید کمتر این اتفاق بیفتد . چون ممکن است از احساس قطعه ای که مینوازید بکاهد . اگر قطعه ریتم تندی داشته باشد مثل « چهار مضراب ها و یا رِنگ ها » چون سرعت بالا است ، اگر به سیم کناری هم بخورد اتفاقی نمی افتد . اما در آهنگ هایی با سرعت پایین این مورد خیلی نمایان میشود و باید تمرکز کنید فقط روی سیم مورد نظر مضراب بزنید . پیشنهاد میکنم برای تمرکز بخشیدن به مضراب خودتان مطلب وقتی مضراب به سیم کناری میخورد، مراجعه کنید و با استفاده از این وسیله که ابداع خودم میباشد ، دقت و تمرکز مضراب خود را افزایش دهید .
8- برای خرید سه تار چه مهری را انتخاب کنم ؟
دوستان من به مهر ساز اصلا اعتقاد ندارم . ساز باید خوش صدا و خوش دست باشد و دارای ملاک های یک سه تار استاندارد باشد . وقتی ساز دارای استانداردهای لازم بود ، مهر هرکسی میخواهد باشد مهم نیست . آن ساز را بخرید . به اعتقاد من ، موقع خرید سازهای حرفه ای روی مهر ساز حساس شوید . مثلاً سازهای جزایری – محمدی – عباس مفاخری اینها سازندگان حرفه ای هستند و قیمت این سازها بالای 2 میلیون است . اینجا باید روی مهر ساز دقت کنید . ساز را خوب تست کنید و اگر صدای آن را پسندیدید آن را بخرید . چون سازهای حرفه ای از نظر فنی مشکلی ندارند . اگر قصد خرید سه تار را دارید سعی کنید با اطلاعات خرید کنید که بعدا پشیمان نشوید با مراجعه به لینک نکات مهم در انتخاب سه تار مناسب و مطالعه این مقاله اطلاعات خوبی در مورد خرید سه تار پیدا خواهید کرد . در ویدئوی زیر نکات مهم وکاربردی جهت انتخاب یک سه تار مناسب را خدمتتان عنوان میکنم . اگر قصد خرید سه تار دارید ، حتما این ویدئو را مشاهده کنید .
برای اطلاع از قیمت انواع ساز سه تار و خرید سه تار اصل اینجا را کلیک کنید
9- چرا پرده سل ساز شما پرده دهم است ولی از ما پرده نهم است ؟
با توجه به ویدئوهای آموزشی من بعضی دوستان پرسیده بودند چرا بین فا و سل ساز شما سه تا پرده وجود دارد و یا اینکه چرا پرده سل ساز شما پرده دهم است . دوستان دقت کنید ، استاندارد سه تار همین است که بین فا و سل دو تا پرده باشد . یعنی فا سری و سل کرن . پس طبیعتاً پرده سل ، پرده نهم است . من به سلیقه خودم یک پرده بیشتر بین فا و سل اضافه کرده ام که یک نت بیشتر داشته باشم .
10- سیم سه تار من پاره شده است . چگونه آن را عوض کنم ؟
بابت پاره شده سیم سه تار اصلا نگران نباشید . بعضی از عزیزان از ترس اینکه سیم سازشان پاره شود میترسند آن را کوک کنند . این یک اشتباه بزرگ است . شما چند متر از هرکدام سیم های سه تار تهیه کنید و در منزل داشته باشید . قیمتی هم ندارد . هر سیم متری تقریبا 2000 تومان است . بعد با خیال راحت سازتان را کوک کنید و نگران پاره شدن آن نباشید . و اما چطور سیم را ببندیم؟ سیم هایی که در بازار یافت میشود به دو صورت عرضه میشود . یا به صورت متری است که از قرقره باز میکنند و یا اینکه داخل بسته هایی آماده شده میباشد . آنهایی که داخل بسته قرار دارد ، 4 سیم سه تار به صورت تابیده شده و آماده داخل آن قرار دارد و کار شما را راحت کرده است . اما آنهایی که متری میخرید دو سر آن تابیده نیست و خودتان باید زحمتش را بکشید . بعد از تاباندن دوسر سیم نوبت به این میرسد که یک سرآن را داخل سیم گیر بیندازید و سر دیگر آن را دور گوشی . برای یادگیری این کار پیشنهاد میکنم مقاله آموزش تعویض سیم سه تار را مطالعه و همچنین ویدئوی آموزشی آن را مشاهده کنید
11- چرا سه تار 4 تا سیم دارد ؟
سهتار در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد (البته سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و همزمان نواخته میشوند و مجموعهٔ آن دو رامعمولاً سیم «بم» مینامند) . با گذشت زمان کسانی چون ابونصر فارابی، ابوعلی سینا، صفی الدین ارموی و از متأخران ابوالحسن صبا لزوم افزایش یک سیم دیگر (این سیم از نظر تاریخی سیم چهارم است ولی سیم سوم خوانده میشود) به این ساز را درک کرده و سه تارهای امروزی دارای چهار سیم هستند.
سیم سوم سه تار به سیم مشتاق معروف است و به روایتی از ابوالحسن صبا این سیم را نخستین بار درویشی به نام مشتاق علیشاه به این ساز افزوده است . به دو دلیل اسم سه تار بر این ساز چهار تار ماند
۱- اسم سه تار قدیمی تر و تلفظ آن روان تر می باشد
۲- سیم سوم و چهارم مستقلا نواخته نمیشوند و با هم به صدا در می آیند که در نتیجه سه پوزیسیون برای نواختن این ساز همچنان به شکل سه تار با سه رشته تار می باشد...
آموزش تئوری موسیقی،اولین قدم برای نوازندگی
12- برای یادگیری سه تار با چه کتابی شروع کنم ؟
پیشنهاد من و اکثر اساتید سه تار ، کتاب استاد ذوالفنون جلد اول است . طبق تحقیقاتی که انجام دادم این کتاب خیلی ساده و روان توضیح داده و هنرجو اصلاً سردرگم نمیشود . از دروس مقدماتی سه تار آغاز کرده و مرحله به مرحله به درسهای پیشرفته رسیده است . شما با آموزشهای این کتاب تکنیک های سه تار را می آموزید ، با مقدمات ردیف موسیقی ایرانی آشنا میشوید و همچنین قطعات و آهنگ های زیبا وماندگار ایرانی را یاد خواهید گرفت . البته کتابهای خوب دیگری هم در زمینه یادگیری سه تار وجود دارد مثل کتاب دستور سه تار از استاد حسین علیزاده – کتاب بیایید تار سه تار بنوازیم از استاد کیوان ساکت و یا کتاب هنرستان موسیقی . اما بنا به دلایلی که ذکر کردم کتاب استاد ذوالفنون از محبوبیت خاصی برخوردار است و هنرجو ارتباط خیلی بهتری با آن برقرار میکند . جهت اطلاعات بیشتر از کتاب به این لینک مراجعه کنید . در ویدئوی زیر به طور مفصل راجع به کتاب استاد جلال ذوالفنون توضیحاتی داده ام و همچنین در مورد روش آموزشی خودم اطلاعاتی به شما میدهم .
13 - چرا موقع انگشت گذاری ، انگشت سومم به پرده نمیرسد ؟
دوستان این اتفاق در تمام پوزیسیون ها میتواند بیفتد . من به عنوان مثال پوزیسون « می » را بررسی میکنم . انگشت اول را روی پرده « می » قرار داده اید . انگشت دوم روی پرده « فا » . الان قرار است انگشت سوم را روی پرده « سل » قراردهید . اکثر هنرجویان با این موضوع مشکل دارند که انگشت سومشان به پرده سل نمیرسد . باید چه کار کرد ؟ در ویدئوی زیر راه کار حل این مشکل را برایتان شرح میدهم .
14- وقتی کوک ساز عوض میشود چگونه بفهمم نام پرده ها چیست؟
سوال خوبی است . درست است ، وقتی کوک سیم اول میشود نام پرده ها هم عوض میشود . برای اینکه بدانیم نام پرده چیست از دایره نت ها کمک میگیریم . خیلی ساده است . تصور کنید سیم دوم که سل بوده است را به نت « فا » تغییر کوک میدهیم . خوب سیم دوم به صورت دست باز شد « فا » . حالا پرده اول روی سیم دوم چه نتی میشود ؟ نت بعدی فا میشود . درست است سل میشود . البته سل کرن . پرده بعدی آن « لا » میشود . وهمینطور الی آخر. در ویدئوی زیر این مطلب را کامل توضیح داده ام . پیشنهاد میکنم مشاهده کنید .
15- چه آهنگهایی را میتوان با تار و سه تار نواخت ؟
خیلی از عزیزان پرسیده بودند که چه آهنگهایی را میتوان با تار و سه تار نواخت . آیا محدودیتی هم برای اجرای آهنگها وجود دارد یا خیر؟ بگذارید خیالتان را راحت کنم . عملاً نود درصد آهنگهای دنیا را میتوان با تار و سه تار نواخت . بحث اینجاست که آیا زیبا میشود ؟ من میتوانم برای شما آهنگ پلنگ صورتی را با سه تار بنوازم اما واقعا کار زیبایی از آب درنمی آید . چون تناسبی ندارد . ولی مطمعن باشید تمام آهنگهای پاپ ایرانی را میتوانید با تار و سه تار بنوازید . اکثر آهنگهای پاپ در گام مینور است ، که مشابه میشود با آواز بیات اصفهان در موسیقی ایرانی . اگر علاقه مند به نواختن آهنگ هستید بدون اینکه نت آهنگ را داشته باشید ، پیشنهاد میکنم مقاله چگونه هر آهنگی میشنویم با سه تار بنوازیم را مطالعه بفرمایید .
16 - تفاوت تار و سه تار در چیست ؟ آیا میتوان بعد از یادگیری سه تار ، تار را یاد بگیریم ؟
اکثر هنرجویان سه تار پس از مدتی جرقه یادگیری تار در ذهنشان زده میشود . و این سوالات در ذهنشان پرسه میزند . فرق تار با سه تار چیه ؟ شنیدم نواختن تار خیلی سخت تره ، نرم الکی بخرم بعد نتونم بزنم . قیمت یک تار مناسب چنده و .... و سوالاتی از این قبیل که برای بنده هم بوجود آمده بود . بیاید شباهت ها و تفاوت های این دو ساز را بررسی کنیم . تفاوت اصلی این دو ساز فقط در مضراب آنهاست . در سه تار ، با برخورد ناخن به سیم ها صدا تولید میشود و حرکت راست و چپ مضراب توسط انگشت ایجاد میشود اما در تار مضرابی بر دست میگیرید و مضراب به سیمها برخورد میکند. حرکت راست و چپ مضراب توسط مچ دست ایجاد میشود . اما شباهت های این دو ساز بیشتر است . تعداد پردهای سه تار 25 عدد است و تعداد پرده های تار 28 عدد که به غیر از چند پرده ، بقیه آنها هم نام هستند . جنس صدای این دو ساز تقریباً شبیه به هم است . نت های این دو ساز مشترکند . یعنی هر نتی برای سه تار وجود دارد ، همان را میتوان با سه تار نواخت .
اما چند نکته تجربی خدمتتان عرض کنم . اگر تصمیم به شروع یادگیری تار دارید ولی شک دارید میتوانید ادامه دهید یا خیر . پیشنهاد میکنم با سه تار شروع کنید ، سپس سراغ تار بروید . قیمت یک تار مناسب الان حداقل 4 میلیون تومان است . حیف است که این همه هزینه کنید ، بعد در بین راه منصرف شوید و تار را کنار بگذارید . نمیگویم نمیشود از اول تار شروع کرد منظورم این است که اگر با سه تار شروع کنید در ادامه راه برای نواختن تار کار خیلی برایتان راحت تر میشود . پیشنهاد من این است که با سه تار شروع کنید ، چند سال سه تار کارکنید تا پنجه هایتان تقویت شود و همچنین احساس سه تار را درک کنید بعد ازاینکه از احساس سه تار سیراب شدید و به این باور رسیدید که این عشق شعله ور شده حالا یک تار خوش صدا تهیه کنید . مطمعن باشید آن موقع بسیار جدی تر و با انگیزه تر دنبال میکنید . خیلی ها میپرسند کدومشان قشنگتر است تار یا سه تار؟ هرکدام قشنگی خودشان را دارد و اصلا چنین سوالی اشتباه است ، هر گلی یک بویی دارد . ساختار تیپولوژی « سه تار » مثل یک دختر است ، ظریف و حساس و ساختار « تار » پسر است داش مشتی و محکم . ولی بیان و ملودی ها آنها شبیه است . شما میتوانید به نواختن تار و سه تار تسلط پیدا کنید . فقط ابتدای راه تصمیم درست بگیرید . پیشنهاد میکنم مقاله تفاوت تار و سه تار مطالعه بفرمایید .
با مراجعه به این لینک با پکیج آموزش سه تار دستگاه ماهور آشنا شوید
17- من دقیقاً نمیدانم باید از کجا آموزش های وبسایت نت به نت را دنبال کنم
تعداد زیادی از دوستان پرسیده بودند ، دقیقاً نمیدانیم آموزشهای شما را از کجا شروع کنیم . برای اینکه با چهارچوب و مراحل آموزشی من آشنا شوید مقاله ای نسبتاً جامع نوشته ام و داخل آن ، لینک هر موضوعی را برایتان قرار داده ام که به رنگ آبی است . پیشنهاد میکنم با مراجعه به لینک چگونه بدون رفتن به کلاس سه تار یاد بگیریم ، با مراحل قدم به قدم آموزش سه تار در وبسایت نت به نت آشنا شوید . در ویدئوی زیر به طور کامل با روش آموزش سه تار توسط علی اقبال آشنا میشوید . پیشنهاد میکنم این ویدئو را مشاهده کنید .
18 - موقع انگشت گذاری و مضراب زدن دستم خسته میشود . علت چیست ؟
اگر اوایل نوازندگی شماست ، این موضوع طبیعی است و در گذر زمان خوب میشود . مورد داشته ایم هنرجویی بعد از چند ماه از شروع نوازندگی ، هنوز دستش در میگیرد . این کمی غیر طبیعی است . احتمال دارد وضعیت و استایل صحیح را رعایت نمیکند و یا اینکه موقع مضراب زدن وضعیت غلطی به دست خود داده است . لذا باید این موارد اصلاح شود . در مقاله خستگی های از نوازندگی سه تار به طور جامع تری در مورد این دردها صحبت کرده ایم پیشنهاد میکنم مطالعه بفرمایید .
19 - احساس میکنم انگشت گذاری من ضعیف است و انگشتانم روی پرده ها نمینشیند
این یک سوال کلی است دوستان و میتوان به جزئیات این سوال پرداخت . مثلاً بعضی از هنرجویان پرسیده بودند موقع انگشت گذاری صدای خوب و کاملی از ساز بیرون نمی آید . یکی دیگر از دوستان گفته بود موقع انگشت گذاری پرده ها را پیدا نمیکنم راهکارش چیست ؟ سوال خوب و به جایی است و من راه حل آن را پیدا کرده ام و خدمتتان عرض میکنم . عده ای پرسیده بودند نو انگشتان دقیقاً باید کجا قرار بگیرد تا وقتی انگشت را روی آن میگذاریم صدای شفافی ایجاد شود و سوال مهم آخر این بود که چگونه سرعت انگشت گذاری را بیشتر کنیم . این سوالات خیلی مهم و کاربردی است و متاسفانه نه استادشان به آنها گفته و نه درکتابی این موارد ذکر شده . با بررسی تک تک این سوالات ، جوابش را یافتم و آن را در قالب مقاله ای نوشتم و همچنین ویدئویی برای آن ساختم با مراجعه به لینک ، تقویت انگشت گذاری در تار و سه تار پاسخ این سوالات را بگیرید . در ضمن بعد از مشاهده آن مقاله لطف کنید نظرتان را راجع به آن آموزش در قسمت نظرات بنویسید .
20 - من علاقه مند به نواختن آهنگهای مختلف هستم ولی تازه شروع کردم . آیا میتوانم بنوازم؟
لذت بخش ترین کار برای یک نوازنده این است که آهنگ هایی را که دوست دارد بنوازد . بدون شک میتوانید . فقط کافیست مقداری نت ها را بشناسید و همچنین با انواع کوک سه تار آشنا شوید . بعد نت هر آهنگی را که خواستید پیدا میکنید و از روی آن مینوازید . پیشنهاد میکنم حداقل بخش ماهور را به پایان برسانید تا نت خوانی شما قویتر شود و با ضرب های مختلف آشنا شوید ، سپس هرآهنگی را دوست دارید بنوازید . اگر علاقه مند به یادگیری آهنگهای زیبای ایرانی هستید ، یک سری به قسمت آموزش آهنگهای ایرانی در وبسایت ما بزنید . آموزش های ما به این صورت است که ، بسته ای در اختیار شما قرار میگیرد که ، نت آهنگ . فایل صوتی و همچنین ویدئوی آموزشی آهنگ ، داخل آن قرار دارد و شما به راحتی آن آهنگ را میآموزید . با مراجعه به لینک آموزش آهنگ برای سه تار هر آهنگی را دوست دارید انتخاب کنید و شروع به یادگیری آن کنید . در ضمن اگر آهنگ خاصی مد نظرتان است که با آن خاطره دارید با ما در میان بگذارید تا ویدئوی آموزشی آن را برایتان بسازیم .
21 - آیا میتوان به روش مجازی سه تار یاد گرفت ؟
این سوال برای اکثر بچه ها پیش آمده و باید بگویم بدون شک میتوان یادگرفت . اتفاقاً خیلی از هنرجویان گفته بودند با این روش خیلی راحت تر و بهتر ساز را یاد گرفته اند . حتی من یک هنرجوی خانم 70 ساله دارم که از صفر شروع کردند و با دوره های آموزشی من پیش رفتند و طی دوماه مرغ سحر از بخش ماهور را نواختند . این میتواند برای شما الگو باشد و به یادگیری سه تار به روش مجازی امیدوار باشید . و اما چگونه ؟ ویدئویی در این مورد برای شما آماده کرده ام . پیشنهاد میکنم مشاهده نمایید .
22- من در مضراب ریز سه تارمشکل دارم . چه راه کاری برای من دارید؟
دوستان عزیز دقت کنید ، مضراب ریز متشکل از مضرابهای راست و چپ با سرعت زیاد است . برای اینکه مضراب ریز خود را تقویت کنید ، پیشنهاد میکنم قبل از شروع درسها ، به مدت 5 دقیقه ریز تمرین کنید . یعنی از سرعت کم شروع کنید و آرام آرام به آن سرعت بدهید ، این باعث میشود مغزتان فرمان های رفت و برگشت را به عنوان یک دستور پیوسته در حافظه شما ذخیره کند . پس یادتان نرود ، همیشه قبل از نواختن 5 دقیقه ریز تمرین کنید . توجه شما را جلب میکنم به ویدئویی در زمینه آموزش مضراب ریز .
23 - موقع کوک سیم های بم به مشکل برمیخورم و نمیتوانم دقیق سه تار را کوک کنم
سوال خوبی است . به دلیل اینکه سیم های سوم و چهارم سه تار از دو جنس است ، معمولاً موقع کوک کمی اذیت میکند . هنگام کوک خیلی باید دقت کنید تا صدایی هماهنگ و یکنواخت را بدست آورید . دوستان سعی کنید سیم های بم را به صورت گوشی کوک کنید . چون به دو سیم همزمان مضراب می زنید ، احتمالاً تیونر دچار خطا شود . به آنها مضراب بزید و خوب گوش کنید . سیم سفید که با سیم اول هم صدا است . معمولاٌ سیم چهارم « سیم ضخیم تر » کمی سخت کوک میشود . پس به کوک سیم سوم دست نزنید . سیم بم را شل و سفت کنید تا به کوک مطلوب برسید . ویدئویی در این زمینه برایتان آماده کرده ام ، پیشنهاد میکنم مشاهده کنید .
24- مفهوم پوزیسیون چیست ؟ لطفاً کمی بیشتر توضیح دهید
پوزیسیون به معنای لغوی یعنی موقعیت . و اما « پوزیسیون » یا همان « دستان » در انگشت گذاری روی پرده های تار و سه تار چگونه است ؟ انگشت اول مشخص کننده نام پوزیسیون روی پرده های تار و سه تار است . وقتی میگوییم « پوزیسیون ر » یعنی انگشت اول روی پرده ر ، انگشت دوم روی پرده می و انگشت سوم روی پرده فا قرار میگیرد . حالا شما بگویید ، ترتیب انگشت گذاری برای پوزیسیون « می » چگونه است ؟ بله درست است ، انگشت اول روی پرده « می » ، انگشت دوم روی پرده « فا» و انگشت سوم روی پرده « سل » قرار میگیرد . اساساً دسته سه تار را به 10 پوزیسیون تقسیم میکنند که هر پوزیسیون شامل سه نت میباشد . برای این سوال ویدئوی آماده کرده ام که در آن پوزیسیون اول « پوزسیون ر » را روی دسته سه تار برایتان به طور مفصل تشریح میکنم . پیشنهاد میکنم این ویدئو را مشاهده کنید .
25 - چرا موقعی که مضراب میزنم سیم های سه تار « گِز » میزند ؟
به صدای عذاب آور و ناجوری که از سیم های سه تار یا تار موقع مضراب زدن بیرون می آید میگوییم « گِز » . قبول دارم خیلی روی اعصاب است . خوب باید چیکار کنیم ؟ سه دلیل وجود دارد که این اتفاق می افتد .دلیل اول اینکه احتمال دارد پرده ای شُل شده باشد . هنگامی که به آن مضراب میزنید « حتی در حالت دست باز » سیم گز بزند . دلیل دوم اینکه ممکن است پرده ای را تازه عوض کرده اید ، جنس آن پرده کمی ضخیمتر از ما بقی پرد های سه تار شماست . وقتی روی پرده قبلی آن انگشت گذاری میکنید، سیم گز میزند . چون پرده ای که تازه تعویض کرده اید کمی بالاتر است . دلیل سوم این که احتمال دارد خرک سه تار یا تارشما کمی پایین است . برای اینکه از این بابت مطمعن شوید . از بین سیم ها، فاصله سیم ها تا پرده ها را مشاهده کنید . به این شکل مشاهده ، اگر پرده ای ضخمی شده بود یا اینکه بلند تربود دیده میشود و باید آن را عوض کنید . اگر از صحت پرده ها مطمعن شدید و باز هم احساس کردید سیم گز میزند، به احتمال زیاد ارتفاع خرک پایین است . لذا یک خرک بلندتر بگیرید . خرک اگر بلند باشد میتوان با سمباده کمی ارتفاع آن را کم کرد . اما اگر زیادی پایین باشد ، چاره ای نیست جز اینکه یک خرک بلندتر تهیه کنید . وقتی خرک جدید را زیر ساز انداختید . حالا مضراب بزنید و تست کنید . به احتمال زیاد مشکل شما حل میشود . جهت دریافت اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنم مقاله چرا سه تار گز میزند را مطالعه بفرمایید .
26- فاصله خرک سه تار تا انتهای کاسه چقدر باید باشد ؟
طبق تجربه و بررسی سازهای مختلف به این نتیجه رسیدیم که فاصله خرک تا انتهای کاسه به اندازه سه انگشت است . سه انگشت خود را کنارهم قرار دهید و این فاصله را تنظیم کنید .
برای خرید سه تارخوب، به وبسایت ما مراجعه کنید
27 - چه نکاتی برای انگشت گذاری سیم های سه تار باید بدانیم ؟
هنرجویان زیادی در این مورد سوال داشتند . یکی از دوستان پرسیده بود موقع انگشت گذاری روی سیم های سه تار صدای شفاف و خوبی ایجاد نمیشود . بعضی از دوستان پرسیده بودند دقیقاً کجای پرده باید انگشت را قرار دهیم . یکی دیگر از هنرجویان از نیافتن پرده ها موقع انگشت گذاری گله مند بود و درنهایت سوال اکثریت بچه ها این بود که چطور سرعت انگشت گذاری را بیشتر کنیم . من روش اتود کار کردن را به همه پیشنهاد میکنم . در ویدئوی زیر تمام این سوالات را پاسخ داده ام ، پیشنهاد میکنم حتماً مشاهده کنید .
با مراجعه به این لینک با بسته آموزشی ماهورآشنا شوید
28- خرید سه تار خوب چه تاثیری در نوازندگی ما دارد ؟
موضوعی که به غلط ، باور خیلی از هنرجویان تار و سه تار یا دیگر سازها شده این است که میگویند ، اول یک ساز قرض کنیم و یا اینکه یک ساز مشقی « ساز مبتدی » بگیریم ، ببینیم اگر توانستیم کار کنیم بعد یک ساز بهتر بخریم . این اشتباه است . تصور کنید با یک ساز ارزان و بی کیفیت شروع به یادگیری سه تار میکنید . صدای ساز و کیفیت ساز به قدری ضعیف است که امکان دارد انگیزه شما را برای ادامه یادگیری از بین ببرد . این اتفاق افتاده است که میگویم . هنرجویی داشتم که مدتها تمرین میکرد و همیشه از نواختنش ناراضی بود . نواخته هایش را برایم میفرستاد . نواختنش خوب بود ولی نمیدانم چرا به دل نمینشست . به سازش شک کردم . یک روز از او خواستم سازش را بیاورد تا تست کنم . دیدم که سه تارش تقریباً مثل همان سه تارهایی است که دست فروشان در کوچه و خیابانها میفروشند . به او گفتم صد در صد سازت را عوض کن مشکلت حل میشود . چقدر زمان و احساسش را بیهوده هدر داده بود . ساز خوب مثل سرمایه است ، با ساز خوب هرچقدر بیشتر بنوازید صدای آن بهتر و پخته تر میشود . شاید مبلغ 100 یا 200 هزار تومن بیشتر از یک ساز مبتدی بدهید ولی تاثیرش را به شدت احساس خواهید کرد . سه تار خوب خیلی در کیفیت نوازندگی شما تاثیر دارد . مقاله با نام تاثیر سه تار خوب در نوازندگی شما نوشته ام که پیشنهاد میکنم حتما مطالعه کنید . در ویدئوی زیر به طور مفصل در مورد « نقش سه تار خوب » برای شما صحبت میکنم . پیشنهاد میکنم مشاهده کنید .
29- چگونه نُت یک آهنگ را حفظ شویم ؟
حفظ شدن نت ها در موسیقی مراحلی دارد که آن راخدمتتان عرض میکنم . این مطلب برای ساز خاصی نیست . نوازنده هر سازی هستید این مطلب برای شما مفید خواهد بود . شاید در نگاه اول نت یک آهنگ برایتان خیلی سخت باشد و احساس کنید نمیتوانید آن را بنوازید . اما چنین چیزی نیست . برای حفظ شدن نتهای یک آهنگ باید مرحله به مرحله پیش رفت . ابتدا یک نگاه اجمالی به نت میکنید تا با ساختار کلی آن آشنا شوید . سپس یک دور کامل آن را مینوازید . در این مرحله روی اشکالات توقف نکنید . چون هنوز در مرحله آشنایی هستید . سری سوم سعی کنید میزان ها را با دقت بنوازید و در هر میزانی که مشکلی دارید، روی آن توقف کنید تا مشکل را حل کنید . به نظرم بهتر است جزئیات این سوال را در ویدئوی که برایتان تهیه کرده ام مشاهده کنید .
30- چگونه با علائم تغییر دهنده در موسیقی آشنا شوم ؟
منظور از علائم تغیر دهنده، همان علائمی است که ابتدای خطوط حامل، کنار کلید سُل قرار میگیرد . این علائم چه در ابتدای خطوط حامل و چه درکنار نتی قرار بگیرید صدای آن نت را تغییر میدهد . مثلاً اگر کنار نت سی علامت « بمُل » قرار گرفت ، باید پرده سی بمل را بگیرید و یا اگر کنار نت لا علامت« کرن» قرار گرفت باید پرده لا کرن را بگیرید . جهت آشنایی بیشتر با این موضوع مقاله ای کامل نوشته ایم که با مراجعه به لینک آشنایی با علائم تغییر دهنده در موسیقی میتوانید از آن بهره مند شوید .
ویدیوی آشنایی با علائم تغییر دهنده را مشاهده کنید
31- کدام اجزای سه تار بیشترین تاثیر را روی صدای ساز دارد ؟
همه قسمتهای سه تاردر تولید یک صدای خوب و شفاف موثر است . اما صفحه ساز بیشترین تاثیر را روی کیفیت سه تار دارد .
32- چگونه از نواختن سه تار لذت ببریم ؟
این موضوعی است که بنده خیلی در مورد آن تحقیق کردم و معتقدم زمانی نواختن سه تار لذت بخشتر میشود که بتوانید الهامات درونی خود را روی ساز پیاده کنید . این تجربه شخصی بنده است و چون از آن لذت برده ام به شما هم پیشنهاد میکنم این را تجربه کنید . در ویدئوی زیر به طور کامل برایتان شرح میدهم چگونه از نواختن سه تار لذت ببرید . این ویدئو را با دقت مشاهده کنید و اگر برایتان جالب بود ، نظرتان را برای ما ایمیل کنید .
33- در مورد مضراب سه تار چه نکاتی را باید بدانیم؟
هنرجویان عزیز دقت کنید، مضراب سه تار از نکات اولیه و مهم نوازندگی سه تار است . اگر از ابتدا اشتباه مضراب بزنید و با آن اشتباه تا آخر پیش بروید، نه تنها از نواختنتان لذت نمیبرید بلکه در نواختن قطعات سخت و پیچیده به مشکل برمیخورید . در ویدئوی زیر، روش مضراب صحیح سه تار را به شما آموزش میدهم و همچنین توضیح میدهم اگر ناخن ندارید، چطور با استفاده از مضراب سیمی، سه تار بنوازید . پیشنهاد میکنم حتماً این ویدئو را مشاهده کنید .
تهیه مجموعه کامل بخش آواز دشتی با مراجعه به این لینک
34- سه تار درمانی چیست؟
عده زیادی از دوستان پرسیده بودند سه تار درمانی چیست و حتی بعضی دوستان احساس میکردند شوخی میکنم . اما این موضوع کاملاً جدی است، یعنی تجربه شخصی بنده است . ما فکر میکنیم درمان یعنی اینکه حتماً باید قرص های آرام بخش مصرف کنیم تا استرسمان کم شود . تا به حال به این فکر کردید چرا قرص های شیمیای خاصیت آرام بخشی دارد؟ این قرص ها تاثیراتی بر شیمی مغز میگذارد و ما را آرام میکند و بدون شک مصرف آنها در دراز مدت عوارض بسیاری دارد . بنده به شخصه اگر دچار استرس یا نا آرامی شوم هرگز قرصهای شیمیایی مصرف نمیکنم، با استفاده از سه تارم خودم را آرام میکنم . به همین دلیل مقاله ای نوشتم با عنوان سه تار درمانی . در ویدئوی زیر توضیحاتی داده ام در مورد مبحث سه تار درمانی ، اگر علاقه مند هستید مشاهده کنید .
35 - چرا سه تارم زود به زود کوک خالی میکند ؟
بدون شک خالی شدن زود به زود کوک سه تار روی اعصابتان است . به شما حق میدهم و درکتان میکنم . به چند دلیل این اتفاق می افتد . یکی جنس کاور ساز شماست . اگر از کاورهای کیفی استفاده میکنید موقع جابجایی ساز، گوشیهای سه تارتان به کیف برخورد میکند و کوک آن خالی میشود . در مقاله نکات مهم در مراقبت و نگهداری از سه تار به مطالب مهمی اشاره کرده ام که پیشنهاد میکنم مطالعه کنید .
دلیل دوم جنس گوشی های سازتان است . ممکن است خوب ساب نخورده است و به این دلیل در جای خود میچرخد، لذا باید تغییراتی در گوشی های سه تارتان ایجاد کنید . و دلیل آخر رطوبت هوا است . معمولاً جاهایی که رطوبت زیاد باشد چوب تغییر وضعیت میدهد و این روی گوشی های سازتان تاثیر میگذارد . من برای حل این مشکل راه کاری را به شما آموزش میدهم . در ویدئوی زیر یاد خواهید گرفت چگونه با سابیدن گوشی های سه تارتان از خالی شدن زود هنگام کوک آن جلوگیری کنید .
36- آیا از انگشت کوچک « انگشت پنجم » در انگشت گذاری برای تار و سه تار استفاده میشود ؟
استفاده از انگشت پنجم در اصول انگشت گذاری تار و سه تار وجود ندارد و در تمام آهنگهای ساخته شده برای تار و سه تار میتوان از همین سه انگشت اول و دوم و سوم برای انگشت گذاری استفاده کرد اما اگر در قطعه ای واقعا نیاز شد با انگشت پنجم انگشت گذاری کنید، استفاده از آن بلامانع است
37 - در موقع اجرای نت های دولاچنگ و چنگ و سیاه به مشکل بر میخورم روش اجرای آن چگونه است ؟
به دلیل درخواست مکرر خیلی از هنرجویان در این مورد . با توجه به یکی از درسهای کتاب استاد جلال ذوالفنون ویدئوی برایتان آماده کرده ام . در این ویدئو به طور کامل در مورد نت های سیاه و چنگ و دولاچنگ صحبت میکنم .
38- انگشت شصت روی صفحه سه تار چگونه قرار میگیرد ؟
شاید شما هم در مورد قرار گرفتن انگشت شصت روی صفحه سه تار سردرگم باشید . انگشت شصت معمولا به سمت بیرون کاسه سه تار خم میشود . خیلی روی آن حساس نشوید همین که روی سیم های بم قرار نداشته باشد و کمی از آنها فاصله داشته باشد کفایت میکند . به تصویر زیر توجه کنید .
39- روش کار با مضراب های سیمی چگونه است ؟
مضراب سیمی در کل، جایگذین ناخن است . اگر در بلند نگه داشتن ناخن مشکل دارید و دائم ناخن شما میشکند، پیشنهاد میکنم از مضرابهای سیمی استفاده کنید . مزیت استفاده از این مضرابها این است که وقتی به سیم ها مضراب میزنید، صدای شفافتری از ساز بیرون می آید و همچنین حجم صدا بیشتر میشود . البته ناگفته نماند، صدای ایجاد شده از ناخن کمی گرمتر و دلنشینتر است . واما چگونه از این مضرابها باید استفاده کنیم و چطور آن را به انگشت کنیم تا بیرون نیاید . پیشنهاد میکنم مقاله نحوه استفاده از مضرابهای سیمی را مطالعه کنید و همچنین ویدئوی مربوط به آن را مشاهده کنید .
40- چطور بفهمم درسی را تکمیل شده ام و باید سراغ درس بعدی بروم ؟
دغدغه خیلی از هنرجویان همین است و واقعا نمیدانند کی باید سراغ درس بعدی بروند . ببینید دوستان ، نیاز نیست حتماً درسی را حفظ شوید بعد سراغ درس بعدی بروید . همین که به نواختن آن آهنگ مسلط شدید قابل قبول است و این را خودتان حس خواهید کرد . وقتی بتوانید قطعه آهنگ را راحت و روان بنوازید، وقت آن رسیده که سراغ درس بعدی بروید .
41 - بهترین زمان برای تمرین سه تار چه زمانی است ؟
این بستگی به روحیات شما دارد . من به شخصه علاقه دارم شب تمرین کنم و در سکوت شب تمرکزم بیشتر است . بعضی ها صبح تمرکز بیشتری برای تمرین دارند . اما در نهایت زمان موثر برای تمرین وقتی است که ویدئوی آموزشی هر درس را دیدید . چون نکات گفته شده داخل ویدئو در ذهن شماست ، پس از دیدن ویدئو بلافاصله ساز را بردارید و شروع به تمرین آن درس کنید .
42 - فرق سه تار کاسه بزرگ و سه تار کاسه کوچک در چیست ؟
تفاوت اصلی آنها در طنین و زنگ صدای سه تار است. الگوی سه تارهای کاسه بزرگ به الگوی کمالیان معروف است وگستره صدای آن بیشتر است و بعضاً طنین بیشتری دارد . این موضوع دلیلی بر برتری سه تارهای کاسه بزرگ نسبت به کاسه کوچک نیست . صدای ساز سلیقه ای است . یکی پر طنین دوست دارد یکی زنگ دار دوست دارد یکی صدای بم دوست دارد .
43 - چقدر زمان میبرد تا اولین آهنگ را با سه تار بنوازم ؟
سوال جالبیست و برای خیلی از هنرجویان تبدیل به یک چالش شده بود . خدمتتان عرض کنم که ، زمان ثابت و مشخص شده ای برای این موضوع وجود ندارد و همه چیز به خود شما بستگی دارد. به اینکه چقدر تمرین میکنید . چقدر وقت میگذارید . چقدر برنامه ریزی دارید . ولی اگر با متد استاد اقبال مشغول یادگیری سه تار هستید ، با تمرین روزی یک ساعت طی سه ماه میتوانید اولین آهنگ که همان « مرغ سحر » است را بنوازید . تاکید دارم تمرین مستمر . یکی هر روز مرتب و بدون وقفه . اگر تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر دارید، پیشنهاد میکنم مقاله چقدر زمان میبرد تا اولین آهنگ را با سه تار بنوازیم را مطالعه کنید .
44 - فاصله استاندارد خرک تا سیم گیر در سه تار چقدر باید باشد ؟
برای اینکه بهترین ونرمال ترین حالت خرک را روی صفحه سه تار داشته باشیم . بایستی فاصله خرک تا سیم گیر را به اندازه سه انگشت درنظر بگیریم . سه انگشت خود را کنار هم قرار دهید و مانند شکل زیر فاصله خرک تا سیم گیر را تنظیم کنید
45 - استاد من دیروز خواستم محل قرارگیری پرده های سازمو با تیونر درست کنم. بعضی پرده ها پایین بودن آوردم بالا،از اونجایی که هرچی به سمت بالا دسته بیایم دسته باریک تر میشه الان پرده ها روی دسته گشاد شده و دائم از هم باز میشه الان چیکار کنم ؟
این سوال یکی از هنرجویان بود و به نظرم سوال خیلی خوبی بود . ببینید دوستان صحیح ترین کار این است که پرده شل شده را تعویض کنید . اما اگر فعلاً برایتان مقدور نیست میتوانید از یک چوب کبریت کمک بگیرید به این صورت که یک چوب کبریت را بین پرده معیوب و شیار روی دسته ساز گیر بیندازید تا پرده محکم شود . این قضیه در مورد پرده های تار هم صدق میکند . البته متذکر میشوم این داستان نباید دائمی باشد . در اولین فرصت پرده سازتان را تعویض کنید . جهت یادگیری این کار پیشنهاد میکنم مقاله تعمیرکار سه تار خود باشید را مطالعه کنید .
46 - سوال من این است که وقتی در آهنگی قرار نیست به سیم های بم مضراب بخورد چرا باید کوک آن را عوض کنیم . گفتید کوک اصلی سه تار دو - سل - دو - دو است . برای بعضی آهنگها میگویید باید دو - سل - ر - ر کوک شود . لطفا در این مورد کمی توضیح دهید ؟
سوال خوبی پرسیدید . ببینید دوست عزیز بحث فقط مضراب زدن نیست . وقتی کوکی را برای یک دستگاه تعیین کرده اند طبق اصول گام شناسی و دانش فیزیک صوت این کار را انجام داده اند . اگر به سیم های بم مضراب هم نخورد با توجه به پدیده رزونانس سیم های کناری سیم های بم هم به ارتعاش در می آیند . اگر این ارتعاش خارج از گام دستگاه مربوطه باشد فضای ملودیکی کمی نامطبوع میشود . نمیگویم فالش میشود . ولی اگر سیم های بم تار یا سه تار متناسب با دستگاه مربوطه باشد . قطعه شما خیلی زیباتر میشود .
47 - دوستان پرسیده بودند اگر کوک سازمون رو نیم پرده یا یک پرده بیاریم پایین نام پرده ها هم عوض میشود ؟
در پاسخ به این سوال باید خدمتتان عرض کنم که خیر . چنین اتفاقی نمی افتد . درست است که کوک پایین آمده و از نظر علمی و طبق تیونر صدای پرده ها عوض میشود . اما شما نام پرده ها را همانی که هست تصور کنید . و هیچ تغییری ندهید
48 - من حالت انگشتام کوتاهه و پهنه، موقع انگشت گذاری طبق شماره ها اذیت میشم چون انگشتم طبق اصول نمیرسه . مجبورم با پرش یا استفاده از انگشت اخری بجای انگشت سوم پرده بگیرم . بنظر شما چکار کنم؟
این مرتبط به کوتاه یا پهن بودن انگشت شما نیست . چون ما هنرجویان کودک داریم که به راحتی پرده ها را میگیرند. شما باید یک زاویه به مچ دستتان بدهید . به قول معروف مچ دستتان را بشکنید . اگر کف دستتان به دسته تار یا سه تار بچسبد . انگشانتان به پرده ها نخواهد رسید . پیشنهاد میکنم مقاله نکات کلیدی در مورد انگشت گذاری در سه تار را مطالعه نمایید