سلام عرض میکنم خدمت شما نوازندگان تار و سه تار . اگر به تازگی به جمع مخاطبان وبسایت نت به نت پیوسته اید خدمتتان عرض کنم که ما قصد داریم به حل مشکلات هنرجویان بپردازیم و به بررسی نکاتی بپردازیم که کمتر در مورد آنها صحبت شده . روش کار ما به این شکل است که ، سوالات و مشکلات هنرجویان را دریافت میکنیم و به صورت مقالاتی پاسخ آنها را میدهیم . پس اگر شما هم در زمینه نوازندگی تار و سه تار مشکلات و یا سوالاتی دارید در انتهای این مقاله در قسمت نظرات ، سوالات خود را مطرح کنید . و اما در این مقاله به 8 نکته مهم کاربردی در مورد تمرین تار و سه تار میپردازیم . پیش از شروع این مقاله متذکر میشوم که تمام مطالبی که خواهید خواند برای تار و سه تار مشترک است زیرا به غیر از مضراب تار و سه تار که کمی باهم تفاوت دارند بقیه نکات اعم از « انگشت گذاری – کوک – نتها – تکنیکها » بین این دو ساز مشترک است .

1 - قبل از شروع تمرین حتما ساز خود را کوک کنید

کوک بودن ساز از مهمترین نکات نوازندگی در هر سازی است . کاری به این نداشته باشید که مثلا دیروز ساز خود را کوک کرده اید . هر زمانی که قصد شروع تمرین یا نوازندگی دارید از کوک بودن ساز خود مطمعن شوید . بارها مشاهده کرده ام هنرجویان از این گله مند هستند که چرا آهنگی که مینوازند دلنشین نیست و یا با آن چیزی که در نت آن آهنگ است تفاوت دارد . باید در جواب بگویم مشکل اصلی از کوک ساز شماست . پس قبل از شروع تمرین ، تک تک سیم ها را بررسی کنید و از کوک بودن آنها مطمعن شوید . در قسمت پستهای آموزشی وبسایت ، روش کاربردی کوک تار و سه تار را برایتان آماده کرده ام  . به کمک ویدئوی آموزشی آن میتوانید یاد بگیرید ساز خود را بوسیله تیونر کوک کنید .
 

کوک سه تار در دستگاه های مختلف

2 - به تمرین خود متعهد باشید و برنامه ریزی داشته باشید

پیشنهاد میکنم در زمینه تمرین تار و سه تار مثل لاک پشت عمل کنید . شاید بپرسید قضیه لاک پشت چیست ؟ منظور از لاک پشت همان آهسته و پیوسته بودن است . هنرجویان زیادی را دیده ام که اوایل نوازندگی چه شور و شعف و انگیزه بالایی برای نوازندگی داشته اند و روزی 3 الی 4 ساعت تمرین میکرده اند . بعد از یک الی دو ماه که از اوضاع تمریناتشان پرس و جو میکردم میگفتند سرد شده اند و تمریناتشان خیلی کم شده . علتش را میپرسیدم . اکثراً جواب مشترکی به من میدادند . جواب این بود که چرا با این همه تمرین که میکردیم موفق به نواختن یک آهنگ نمیشویم . ببینید دوستان عجله دشمن اصلی در نوازندگی است . دو بال پرواز برای تبدیل شدن به یک نوازنده حرفه ای « صبر » و « تمرین » است . هنرجو اول کار تخته گاز پیش میرود و توقع بالایی از خودش پیدا میکند و منتظر نتیجه زود هنگام است . وقتی در آهنگی گیر میکند ، نا امید میشود . عزیزان پس اصلا عجله نکنید . برنامه زمانی دراز مدت برای خود تنظیم کنید . پیشنهاد من برنامه 90 روزه است . مثلا جدولی تنظیم کنید مبنی بر اینکه بخش ماهور کتاب استاد ذوالفنون را در 90 روز یعنی سه ماه به پایان برسانید . برای خود برنامه تمرینی روزانه تنظیم کنید و دقیقاً مدت زمان تمرین را هم به دقیقه بنویسید . مثلا درس امروز تمرین انگشت گذاری روی سیم اول ، مدت تمرین 30 دقیقه . وقتی زمان مشخص کردید باید به آن عمل کنید . پس از پایان تمرین یک تیک کنار آن بزنید . پس یادتان باشد آهسته و پیوسته پیش بروید . روزی 20 دقیقه تمرین به صورت پیوسته در طول هفته بسیار اثر گذارتر است از روزی 2 ساعت تمرین سخت و خسته شدن در ادامه راه . پیشنهاد میکنم برای برنامه ریزی مقاله « چگونه بدون استاد سه تار یاد بگیریم » را مطالعه کنید .

آموزش سه تار نوازی با استاد اقبال

3 - در زمان تمرین ارتباط خود را با همه جا قطع کنید

نمیدانم شما هم به این موضوع برخورده اید یا نه . وقتی تصمیم میگیرید به درس خواندن و یا کاری که نیاز به تمرکز دارد از در و دیوار برایتان کار تراشیده میشود . آن موقع موبایلتان بیشترین زنگ را میخورد . مادر یا پدرتان کاری به شما محول میکنند . دوستانتان یه برنامه تفریحی خوب میچینند و خلاصه یک مهمانی عالی دعوت میشوید . با خودتان میگویید حالا که من برنامه ریختم این کارها هم سر من ریخته میشود . اصلا برنامه ریزی به من نیامده . دوست عزیزم خود من هم دقیقا این شرایط را تجربه کردم . اما به این جمله خوب دقت کنید . « هر موفقیتی یک بهایی دارد » . باید بهایش را بپردازید . من پرداختم . چقدر دورهمی بود . چقدر میهمانی بود . چقدر گردش بود و به دلیل تداخل با برنامه ریزی و هدفم در آنها شرکت نکردم . الان خیلی خوشحالم  چون به هدفم رسیده ام . آن زمان که تمرین میکردم با خودم میگفتم همیشه تفریح و مهمانی خواهد بود ولی زمان اکنون من دیگر تکرار نمیشود . پس موقع تمرین موبایل خاموش شود و به خانواده بسپرید درتایم تمرین سراغ شما نیایند . شاید اوایل سخت به نظر برسد اما به مرور زمان جزو عادت های شما میشود و از اینکه تمرین خوب و کاملی داشتید احساس خوبی به شما دست میدهد .

4 - قبل از شروع تمرین کمی خودتان را گرم کنید

شاید بپرسید مگر باشگاه ورزشی است که بخواهم خودم را گرم کنم . دقیقاً همین است . وقتی وارد باشگاه میشوید قبل از شروع برنامه تمرینات ، اول کمی حرکات کششی انجام میدهید و خودتان را گرم میکنید تا دچار بدن درد نشوید . قبل از نوازندگی هم باید خودتان را گرم کنید اما به شکلی دیگر . ابتدا کمی مضراب ریز تمرین کنید . بعد روی دسته ساز کمی اتود کار کنید « تمرینات رفت و برگشت روی دسته ساز » . اگر درستان سخت است ، تکنیکهای تار و سه تار را « دراب – تریل – تکیه – ویبراسیون » تمرین کنید . تقریبا 10 دقیقه زمان برای این تمرینات پیش از درس اصلی اختصاص بدهید . اثرش را به طور شگفت انگیزی در هنگام نواختن درس اصلی خواهید دید

5 - موقع تمرین روبروی آینه بنشینید

اگر مقاله استایل نوازنده سه تار را خوانده باشید در آنجا علت اصلی روبروی آینه نشستن را توضیح داده ام . وقتی روبروی آینه قدی بنشینید و تمرین کنید استایل نشستن خود را مشاهده میکیند و همچنین میتوانید از آینه کمک بگیرید تا برای یافتن پرده ها نگاه به دسته ساز نکنید . استایل دست و نشستن موقع نوازندگی بسیار مهم است از دوجهت . 1- محافظت ازآناتومی بدن 2- زیبایی در ظاهر نوازندگی . اگر وضعیت نشستن شما غیر استاندارد باشد کمر و گردن شما تحت فشار خواهد بود و در دراز مدت خدایی نکرده تبدیل به آرتروز و دیسک کمر و گردن میشود . لذا آینه کمک میکند خود را مشاهده کنید و هر لحظه وضعیت ظاهری خود را چک کنید . پیشنهاد میکنم مقاله خستگی های ناشی از نوازندگی تار و سه تار را مطالعه کنید .  

بسته آموزشی ماهور « بخش اول کتاب استاد ذوالفنون »

6 – قبل از شروع تمرین دستهای خود را بشویید

علت اینکه اینگه میگویم دست های خود را بشویید این است که دست ما بدون شک در طول روز دچار آلودگی و چربی میشود و این عوامل موقع انگشت گذاری روی پرده ها تاثیر میگذارد . وقتی با دستهای چرب و مرطوب پرده ها را میگیرید ، به مرور زمان پرده ها پوسیده شده و استحکام خود را از دست میدهند و شل میشوند . پرده ای که شل شود خیلی با پرده ای که پاره شود تفاوت ندارد . وقتی پرده شل شود وقتی روی آن انگشت گذاری میکنید ، گِز میزند یا صدای غیر عادی میدهد . لذا حتما قبل از تمرین یا نوازندگی دستهای خود را با آب و صابون بشویید و خوب خشک کنید .

7 – برای تنوع آهنگ های مختلف کار کنید

مسلماً تمرینات مقدماتی و کتابها کمی خشک است و چون بیشتر برای تقویت مضراب و انگشت گذاری برای هنرجویان تنظیم شده از تنوع ملودیکی کمی برخوردار است . به این دلیل بعضی هنرجویان از این تمرینها خسته میشوند و دنبال تنوع میگردند . پیشنهاد میکنم برای تغییر حال و هوای خود آهنگ های مختلف کار کنید . مهم نیست در چه دستگاهی باشد . شما وقتی نت و کوک ها را بشناسید ، قطعات هر دستگاهی را میتوانید بنوازید . همه نوازندگان در نهایت دوست دارند آهنگ های زیبا و خاطره انگیز را با سازشان بنوازند و احساس خوبشان را با عزیزانشان به اشتراک بگذارند . اگر شما هم علاقه مند به نواختن آهنگهای زیبا و جاودان ایرانی با تار یا سه تار هستید پیشنهاد میکنم به این لینک زیر مراجعه کنید .

آموزش آهنگ های زیبا و خاطره انگیز برای تار و سه تار

8 – قبل از شروع تمرین نت خوانی کنید

نت خوانی را میتوانم به نقشه خوانی تشبیه کنم . تصور کنید نقشه ای در دست دارید . مبدا و مقصد در نقشه مشخص است . پس از مبدأ شروع میکنید و راه ها را دنبال میکنید تا به مقصد برسید . نت خوانی هم چنین حالتی را دارد . ابتدا نت ها را شناسایی میکنید . جای پرده ها را با توجه به نت مورد نظر پیدا میکنید . وزن آهنگ و همچنین کشش نت ها را بررسی میکنید و سپس با ساز، میزان به میزان قطعه را اجرا میکنید . نکاتی که گفتم خیلی ساده است . با کمی دقت روی نت ها میتوانید کامل با وزن و کشش و جایگاه آنها آشنا شوید