سه تار نوازی به شیوه سولماز نراقی

نوشته پیش روی شما تجربه شخصی بنده است از آثار« سولماز نراقی » که امروز مخاطبان زیادی پیدا کرده است . نوازندگان سازهای سنتی و نوازندگان سازهای غربی و همچین عوام مردم دنبال کننده کارهای ایشان هستند. بیایم کمی به تحلیل و بررسی کارهای او بپردازیم و ببینیم راز جذابیت کارهای ایشان چیست . اگر اکانت اینستاگرام دارید با هشتک #سولماز_نراقی ویدیوهای سولماز نراقی را  مشاهده کنید تا کاملتر متوجه منظور من شوید .

سبک کاری و اندیشه های سولماز نراقی

سولماز نراقی از نوازندگانی است که با سه تار تابو شکنی کرده است . به قول معروف پی ، متلک ها و انتقادات و حتی متعصبان به موسیقی ایرانی را به تن مالیده . کاری که قبلتر محسن نامجو انجام داده . از دیدگاه بسیاری از طرفداران موسیقی ایرانی « سه تار » ساز عرفانی است و ما را به عالم بالا نزدیک میکند و همچنین قابل احترام است و با عنوان شعاری چون : خشک سیمی ، خشک چوبی ، خشک پوست ، از کجا می آید این آوای دوست . اگر تعصب و باورهای گذشته را کنار بگذاریم و اندکی تفکر کنیم خواهیم فهمید از جای خاصی نمی آید این آوای دوست . نوازنده سه تار با صرف هزینه برای کلاس و تمرینات مکرر این صدای زیبا را از ساز بیرون می آورد و در مورد سازش هم باید گفت که : استاد کاری چیره دست با تجربه و ذوق خویش ترکه های چوب توت را کنارهم میچیند و کاسه ساز را تشکیل میدهد ، دسته ساز را با الگویی استاندارد در بالا دسته و پایین دسته سوهان میزند . صفحه ای نازک برای روی کاسه ساب میدهد و خلاصه ساز را پرده میکند و در دست نوازنده قرار میگیرد . میبینید که تمام عوامل انسانی در کنار هم قرار میگیرند تا یک صدای خوب از ساز ایجاد شود . اما عده ای طبق شعار فوق ، حالت تقدس را به سه تار میدهند و این تقدس در بعضی افراد به تعصب تبدیل میشود و این تعصب ، منتقدانی پوشالی تولید میکند که بدون هیچ دلیل و منطقی کار یک هنرمند خلاق را زیر سوال میبردند . وقتی میبینیم که سولماز نراقی آهنگ « یه توپ دارم قلقلیه »  را با سه تار اجرا میکند یا آهنگ « ماشین مشتی ممدلی » را بسیار زیبا در دستگاه چهارگاه مینوازد ، کمی احساس تازگی میکنیم . جدای از اینکه فلاش بکی به نوستالژیک های خود میزنیم ، تنوع و رنگ آمیزی جدیدی در صدای سه تار میشنویم . نا گفته نماند که آثار جاودانی از استاد احمد عبادی – استاد جلال ذوالفنون – استاد لطفی و دیگر فرهیختگان این ساز وجود دارد که جایگاه خودش را دارد و دل و جان را جلا میدهد . اما نسل امروز به راحتی نمیتواند با آن موسیقی ارتباط برقرار کند .

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

آموزش تار در وب سایت نت به نت

سولماز نراقی و کودکان

اگر به کلیپ های سولماز نراقی توجه کنید ، محتوی آن پاسخگوی نیازهای کودکان است . تغییر صدای ایشان . نوع میمیک صورتشان و همچنین اشعار و ملودی ایشان . از هرکس پرسیدم سولماز نراقی را میشناسی ؟ گفتند بله برای کودکان کار میسازد . اما چرا مخاطبانش تمام رِنجهای سنی را پوشش میدهد ؟ یاد کارتن « تام و جری » افتادم که برای کودکان ساخته شده اما آنقدر جذاب و زیبا ساخته شده که مخاطبان بزرگسالش بیش از کودکان است . وقتی هنرمندی حرفها و ناگفته های ما را میگوید و به زبان ساده بیان میکند ، با او هم زاد پنداری میکنیم . سولماز نراقی نه تنها آرامبخش کودکان است ، بلکه بزرگسالان هم با دیدن کلیپ های جذابش احساس شورو شعف پیدا میکنند ، ما همان کودکانیم که هنوز گریه میکنیم و بهانه میگیرم و بازی میکنیم ولی نوعش تغییر کرده . زنجیری به نام بلوغ دست و پای مارا بسته و نمیگذارد کودکی کنیم . گاهی در پارک کودکان قدم میزنیم و نگاهمان به تاب و الاکلنگ می افتد . دلمان غنج میزند سوار شویم و تاب بازی کنیم . اما باز این بلوغ لعنتی در گوش ما میگوید . « زشته یه نگاه به سن و سالت بکن » و منصرف میشوی . بشکن این تابو را . مگر چند بار زندگی میکنی؟ کودکی کن و باخاطرات گذشته ات عشق بازی کن . سولماز نراقی از آن تابو شکنان است که هرچه اراده میکند و از آن لذت میبرد ، مینوازد و میخواند و مخاطبانش از آن لذت میبرند چون معنی واقعی هنر ناب است .

آموزش مقدماتی سه تار بخش ماهور

اشكهاى عباس كیارستمى پس از هنرنمایى سولماز نراقی

چرا کارهای سولماز نراقی به دل مینشیدند ؟

دلیل اصلی جذابیت کارهای ایشان ، واقعی بودنش است . یعنی سفارشی نیست . درست است بیشتر اوقات شعر و ملودی از آثار دیگران است ، اما نحوه بیان آن مخصوص به خودش است . نوآوری ایشان در قرار دادن اشعار کودکانه روی نغمات و گوشه های موسیقی ایرانیست . در زمانه ای هستیم که ملودی های بی روح و ضعیف دوروبرمان را احاطه کرده و جوان امروز نمیداند که گوش دادن به آنها چه اثرات مخربی روی ذهن و فکرش دارد . وقتی اثری با ترکیب نغمات ایرانی با آن حال و هوای شیرین و دلنشینش با اشعار کودکانه تولید شود ، گوش کودک با این نوع ملودی آشنا میشود و اگر خانواده مشوق او شوند ، انگیزه پیدا میکند برای نوازندگی ساز ایرانی . در مورد پیشینه سه تارنوازی و اساتید سولماز نراقی اطلاعی ندارم ، اما هرچه هست قدرت فرار از دست کلیشه ها را داشته و این ستودنیست . به قول محسن نامجو ، اثر هنری را برای خودت تولید کن و تمام و کمال هر آنچه از ذهنت بیرون می آید را بدون سانسور خلق کن و مثل نامه ای در شیشه ای بگذار و بنداز به دریا . برای هیچکس . آن کس دریافتش و شنیدش او مخاطب واقعی اثر توست . بنده سه تار نواز هستم و ریف نوازی میکنم بدون تعصب از کارهای ایشان لذت میبرم و این موضوع را از چندین سه تار نواز پرسیده ام و آنها هم با من موافق بودند. او نشان داد هر آهنگی را میتوان با سه تار نواخت  . دلیل دوم جذابیت کارهای ایشان استفاده از هنر بازیگریست . سولماز نراقی وقتی آهنگی را میخواند با تمام وجودش میخواند . با زبان بدن تمام احساس شعر را به ما منتقل میکند . شعر اگر غمگین است . چشم و ابروهای آن همزمان با ملودی و شعر تغییر میکند . اگر ملودی شاد است ، لبخندش و چشمانش و حتی رقص ناچیزی چاشنی آن میکند . پیشنهاد میکنم موقع دیدن کلیپهایش به این نکات دقت کنید . برای خودم استدلالی کردم به نواختن سهراب پور ناظری ، استاد کلهر و استاد علیزاده دقت کردم و دیدن چقدر حالات چهره و بدن در انتقال بیان احساسشان به مخاطب تاثیر دارد . احتمال دارد منتقدینی پیدا شوند و در بوق و کرنا کنند که سولماز نراقی را با علیزاده و کلهر مقایسه نکن . اما به جرات میگویم هیچکدام باهم قابل مقایسه نیستند . هرکس را باید با افرادی در  ژانر خودش مقایسه کرد. سولماز نراقی در ژانر خود بهترین است و کسی بهتر از آن نیست . این موضوع هم در مورد استاد علیزاده هم صدق میکند . در مورد من و شما هم صدق میکند . در پایان به این نکته اشاره کنم که سبک سه تار نوازی ایشان به نوبه خود مخاطب عام و حتی کودکان را کنجکاو میکند تا ببین یه چه سازی است که سولماز با آن مینوازد . چه بسا با اسم سه تار آشنا میشوند و حتی علاقه مند به یادگیری آن میشود . همین کار حرکتی است بزرگ که حداقل ساز ایرانی مهجور نماند و زنده بماند .

آموزش آهنگ به همراه نت آن برای سه تار

تهیه شده در وب سایت نت به نت