چگونه سنتور خود را تمیز کنیم؟(نگهداری و مراقبت از سنتور)

 آسیب های پنهان در ساز سنتور

برای فردی که نوازندگی می کند، ساز دیگر یک جسم عادی و بی جان نیست. نوازنده از ساز خود حس می گیرید، به آن وابسته می شود و همواره مراقب اوست تا از گزند آسیب ها در امان بماند. اما همیشه آسیب های آنی فیزیکی دلیل خراب شدن ساز ما نیست. گاهی یک آسیب می تواند به تدریج و بسیار آهسته موجب بد حالی و خرابی ساز ما گردد. این گونه آسیب ها با چشم قابل رصد نیستند و با حوصله کار خود را انجام می دهند. تا جایی که از تجمیع آنها، اتفاق بدی برای ساز می افتد. تازه آنجاست که نوازنده غافلگیر شده و می فهمد چه بلایی به سر سازش آمده است.

قصد داریم در این مقاله آسیب هایی که سلامت ساز سنتور را در دراز مدت تهدید می کند، شناسایی کرده و راهکارهای مناسبی برای آن ارائه نماییم.

خرید سنتور استاندارد و با کیفیت از فروشگاه نت به نت

1) تاثیر رطوبت بر ساختمان سنتور

سنتور از چوب و فلز تشکیل شده است. جعبه ای ذوزنقه شکل چوبی به نام جعبه رزونانس و تعداد 72 سیم فلزی در سنتور استاندارد 9 خرک. تمام ساختار دیگر سنتور مثل خرک ها، گوشی ها، پل ها و ... نیز از چوب و فلز هستند. این ساز را می توان هارمونی بی نقص چوب و فلز دانست.

هم چوب هم فلز نسبت به رطوبت تاثیر پذیرند. رطوبت در برخی از فلزات می تواند به اکسیده شدن، زنگ زدن و پوسیدگی منجر شود. در مورد چوب نیز رطوبت باعث تغییر شکل، حجم و بافت چوب می گردد. کوچکترین تغییر در شکل و حجم چوب سنتور شما، کیفیت صدای آن را به شدت پایین می آورد. طول عمر ساز شما به طور مستقیم به دور نگه داشتن آن از رطوبت ارتباط دارد.

- همیشه سنتور خود را در کاور قرار دهید

 کاور سنتور می تواند محیط نسبتا ایزوله ای در برابر رطوبت ایجاد کند. هیچ گاه سنتور خود را در محیط رها نکنید، رطوبت همیشه در هوا موجود است، حتی در مناطقی با اب و هوای خشک.

- استفاده از پدهای سیلیکاژل

 سیلیکاژل به عنوان یک ماده رطوبت گیر، جاذب رطوبت هواست. می توانید با تهیه چند عدد از این پد ها و قرار دادن آن در کاور سنتور، خیال خود را از بابت رطوبت زدگی ساز راحت کنید.

- در مسیر مستقیم باد کولر آبی ننوازید

کولر آبی حجم بالایی از رطوبت (مقدار خیره کننده 20 لیتر در ساعت) را به فضای خانه وارد می کند. هیچ گاه برای تمرین یا نوازندگی، در معرض باد مستقیم کولر آبی ننشینید. بلافاصله بعد از اتمام نوازندگی نیز سنتور خود را در کاور قرار داده و آن را در اتاقی که در آن کولر روشن نیست بگذارید.

2) سنتور را دور از دسترس خردسالان قرار دهید

شاید باورتان نشود که کودکان دوست داشتنی شما چگونه می توانند باعث آسیب دائمی به ساز شما گردند. سنتور از دید کودکان یک اسباب بازی جذاب و موزیکال است. آنها هیچ درکی از ظرافت ساختمان این ساز ندارند. یک لحظه غفلت و تنها گذاشتن آنها با ساز می تواند باعث ضربه ای جبران ناپذیر به آن شود. ساز خود را از دسترس کودکان دور نگهدارید و اگر مقدور بود برای آنها سازهایی متناسب با سن آنها مثل بلز، فلوت و ... بخرید.

خرید ساز مناسب برای کودکان

3) سالی یک بار سیمهای سنتور را عوض کنید

سیمهای سنتور همانند هر ساز سیمی دیگر بعد از مدتی استفاده دچار استهلاک و فرسودگی شده و اصطلاحا کهنه یا مرده می شوند. تعداد 72 سیم سراسر صفحه سنتور کشیده شده و از یک طرف به سیم گیر، و از طرف دیگر به گوشی ها متصل شده است. نیروی زیادی به صفحه سنتور وارد می گردد، اما این نیرو متوازن و همگن می باشد و به صورت یکنواخت به تمام پیکر سنتور وارد می گردد. کهنه شدن سیم ها می تواند این توازن نیرو را از بین برده و سبب آسیب رسیدن و یا حتی شکستگی در بافت چوب سنتور گردد.

چه زمانی و چگونه سیم سنتور را تعویض کنیم؟

چگونه سنتور خود را تمیز کنیم؟

مرور زمان، گرد و غبار را روی همه اجسام می نشاند. اتمسفر زمین حاوی مقدار قابل توجهی از ریز گردهایی است که آن قدر کوچکند که معمولا به چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. برخی مواقع وجود این گرد و غبار را می توان در هوا دید. مثلا وقتی که در یک اتاق تاریک شکافی ایجا شده و نور خورشید از باریکه ی آن شکاف، به داخل نفوذ کرده باشد؛ می توان رقص این ذرات را در تلالوی آفتاب عالم تاب به نظاره نشست و جادوی دیگری از زیبایی های هستی را تماشا نمود. همه ما تجربه دیدن این صحنه را داشته ایم. این ذرات کوچک وقتی بر جسمی بنشینند و انباشته شوند، اصطلاحا می گوییم روی آن جسم را خاک گرفته است.

ساز سنتور به خاطر سطح مقطع افقی و وسیعی که دارد، بیشتر در معرض خاک گرفتی است. تمیز کردن سنتور از این غبار بایستی به شکل مرتب و دوره ای انجام گردد. انباشته شدن گرد و غبار بر روی سیمها و صفحه سنتور می تواند تاثیر زیادی روی کیفیت صدای خروجی از ساز بگذارد. به هر حال مقداری جرم اضافی با چگالی معین مزاحم سیستم مکانیکی و صوتی ساز ظریف سنتور می گردد. در ادامه به شما می گوییم چگونه سنتور خود را از این گرد و غبارها پاک سازی کنید.

تمیز کردن صفحه سنتور

از روی سطح سنتور تعداد سیمهای زیادی گذر کرده و دسترسی به آن را سخت نموده است. اما با استفاده از یک پارچه نمدی خشک و تمیز و یک عدد سیخ کبابی یا خط کش می توانید به تمیز کردن زیر سیم ها بپردازید. خط کش را بین پارچه قرار داده و از زیر سیم ها رد می کنید. سپس خط کش را از پارچه جدا می کنید. به این شکل دو طرف پارچه زیر سیم ها قرار می گیرد و به راحتی می توانید از سطح سنتور گرد گیری کنید. برای تمیز کردن صفحه زیر سیم های پشت خرک (سمت چپ سنتور) نیز می توانید از همین روش استفاده کنید. اما برای صفحه پشت خرک سمت راست، به دلیل کمبود فضا استفاده از این روش سخت و دشوار است. می توانید برای گردگیری ان قسمت از یک قلم موی نرم و تمیز استفاده نمایید.

چند نکته مهم برای تمیز کردن سطح سنتور

- به هیچ عنوان از پارچه خیس استفاده نکنید. هم باعث زنگ زدگی سیمها می شود و هم می تواند به بافت چوبی صفحه سنتور آسیب بزند.

-حتما دقت داشته باشید که به پارچه ای که استفاده می کنید جسم خارجی نچسبیده باشد. چرا که می تواند منجر به زخم شدن و خراشیدگی سطح ساز گردد.

- دستمال های میکروفایبر که به عنوان دستمال های همه کاره ساخته می شود، بهترین گزینه برای تمیز کردن سنتور می باشد. رشته های این دستمالها که با فناوری نانو ساخته شده است، گرد و غبار را به میزان حیرت انگیزی به خود جذب می کند.

تمیز کردن داخل جعبه سنتور

گل های سطح سنتور حفره هایی هستند که به منظور خارج شدن صدا از داخل جعبه رزونانس تعبیه می شوند. همین حفره های کوچک نیز می تواند باعث ورود در صد کمی از غبار به داخل جعبه گردد. دسترسی به داخل جعبه بدون باز کردن کامل سنتور میسر نیست. به همین دلیل راهی ساده تر را برای اینکار انتخاب می کنیم. استفاده از سشوار!

سشور را روی تنظیمات باد سرد روشن کنید و نزدیک یکی از این حفره ها نگاه دارید. جریان هوای حاصله باعث به پرواز در آمدن گرد و غبار داخل جعبه شده و مقدار زیادی از آن، از گل دوم سطح سنتور خارج می شود. برای این کار بایستی حداقل 5 دقیقه زمان بگذارید.

آموزش مجازی سنتور در وبسایت نت به نت

یکی دیگر از موارد حایز اهمیت در نگهداری سنتور،افزایش طول عمر و دوام سنتور این است که با نحوه صحیح انگشت گذاری روی سیم های سنتور و نواختن صحیح آن آشنا باشیم تا آسیب کمتری به سیم های ساز سنتور شما وارد شود. در آموزش مجازی سنتور قسمت های مختلفی در مورد نحوه صحیح کار کردن با سنتور ذکر شده است که میتوانید با مراجعه به وب سایت نت به نت آن ها را مشاهده کنید.

در وبسایت نت به نت می توانید ساز سنتور را با روشهایی جدید و از سطح مبتدی تا پیشرفته توسط مدرس مجرب این ساز، استاد مصطفی رسولیان یاد بگیرید. با خرید بسته استثنایی و بی نظیر پکیج جامع آموزش سنتور با خیالی آسوده کار یادگیری خود را با بالاترین کیفیت آغاز نمایید. این پکیج شامل آموزش تمامی دروس کتاب دستور سنتور استاد فرامز پایور در قالب 49 ویدیوی آموزشی است که با استقبال زیاد هنرجویان این ساز اصیل و خوش ملودیک همراه بوده است. از همین امروز شروع کنید.

نویسنده: محمدحنطه ای