تفاوت تار و سه تار چیست؟

سلام و عرض ادب حضور شما همراهان گرامی وبسایت نت به نت. تعداد زيادی از علاقه مندان به موسیقی سنتی ایرانی که تازه قصد شروع آموزش موسیقی و يا خرید ساز دارند این سوال را طرح می‌کنند که ساز تار یا ساز سه تار را انتخاب کنم؟ تفاوت اين سازها در چيست؟ یادگیری کدام یک آسان‌تر و کدام یک سخت‌تر است؟ خوب اين سؤال مهمی برای انتخاب ساز است زیرا شباهت‌های زيادی بین ساز تار و ساز سه تار از نظر جنس صدا، گستره نت و پرده‌ها وجود دارد. در این مقاله شباهت‌ها و تفاوت‌های میان این دو ساز پرطرفدار را برای شما عزیزان توضیح می‌دهيم.

شباهت های فنی تار و سه تار

اگر بخواهیم از نظر تعداد پرده‌های تار و سه تار آنها را مقايسه کنیم تعداد پرده‌ها در هر دو ساز یکی است و هر دوی اين سازها ۲۵ پرده دارند. از نظر تعداد سیم (تار) می‌دانیم که ساز سه تار «چهار سیم» به نام‌های «دو - سل - دو - دو» دارد. ساز تار نیز دقیقاً همین سیم‌ها را دارد با این تفاوت که از هرکدام آنها، ۲ تا دارد یعنی دو برابر است که در واقع سیم‌های آن « دو دو - سل سل- دو دو» است و در کل، ساز تار، ۶ عدد سیم دارد. سیم اخر، ضخیم‌تر است که به همراه سیم کناری‌اش، روی نت دو کوک می‌شوند. انگشت‌گذاری‌ها نیز در ساز تار و سه تار شبیه به هم هستند. در ساز تار چون دسته ضخیم‌تر است مقداری انگشت‌گذاری سخت‌تر می‌شود . اما اساساً شبیه به هم هستند.

قیمت سه تار در فروشگاه وب سایت نت به نت

روی کاسه سه تار صفحه چوبی وجود دارد و در نتیجه صدایی که از سه تار شنیده می‌شود زیرتر است و با تغییرات هوا و رطوبت تغییر چندانی نمی‌کند و قدرت صدای آن کمتر و ضعیف‌تر از تار است. سه تار ناله‌های احساسی و سوزناک‌تری دارد.  روی کاسه تار، پوست طبیعی قرار دارد و پوست، وسعت و طنین بیشتری به صدای ساز می‌دهد؛ اما مشکل پوست این است که با کوچک‌ترین تغییرات هوا، صدای ساز نیز تغییر می‌کند. مخصوصا در فضای مرطوب، پوست تار به اصطلاح شل می‌شود و ساز صدای خیلی بمی پیدا می‌کند. کاسه سه تار معمولاً از ترکه‌های چوب ساخته شده و ملاقه‌ای شکل است، اما کاسه تار را از کُنده درخت توت می‌سازند. به این صورت که کنده درخت توت را از وسط به دو نیم می‌کنند و طبق الگویی داخل انها را می‌تراشند و به یکدیگر متصل می‌کنند. اگر بخواهیم از نظر مضراب این دو ساز را با یکدیگر مقایسه کنیم، مضراب سه تار معمولاً توسط ناخن زده می‌شود و ناخن انگشت سبابه به صورت رفت و برگشت سیم را به صدا در می‌آورد، اما مضراب تار یک قطعه کوچک فلز برنجی است که در انت‌های آن موم قرار می‌گیرد. انرژی مضراب تار از حرکت مچ تولید می‌شود و مضراب بین انگشت‌های شصت، سبابه و انگشت میانی قرار می‌گیرد و با حرکت بالا و پایین مچ، به سیم ضربه می‌زند. اگر از نظر شخصیتی بخواهید در نظر بگیرید سه تار مانند دختر (ظریف و طناز) است و ساز تار مانند پسر (قوی و چابک) است. پس سعی کنید با آنها مانند روحیاتشان برخورد کنید.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

تار بهتر است یا سه تار؟

اگرچه این سوال را خیلی از هنرآموزان می‌پرسند اما خوب این سوال مقداری بی‌معنی است؛ زيرا واقعاً هیچ سازی به دیگری برتری ندارد. شما باید ببینید به کدامیک از سازها بيشتر علاقه دارید. از نظر هزينه، ساز سه تار ارزانتر از تار است به عنوان مثال اگر یک سه تار معمولی و مبتدی ۴۰۰ هزار تومان باشد یک تار مبتدی ۲ میلیون تومان است. اما پیشنهاد می‌کنم اگر بین تار و سه تار تردید داريد، با سه تار شروع کنید، بعد از تمرین و یادگیری سه‌تار، ساز تار را نیز راحت‌تر یاد خواهید گرفت. اگر هم فکر می‌کنيد که ادامه نخواهید داد، هزینه زیادی نکرده‌اید. یادگیری ساز تار کمی مشکل‌تر است. من نیز ابتدا یادگیری را با سه تار شروع کردم و بعد از آن ساز تار را تهیه و تمرین کردم و اینگونه خیلی راحت و سریع تکنیک‌های تار را نیز آموختم. زيرا واقعاً در نوازندگی تفاوت چندانی باهم ندارند و تنها در نحوه مضراب زدن تفاوت دارند.

آموزش تئوری موسیقی در وب سایت نت به نت

نویسنده: علی اقبال

اگر به ساز سنتور علاقه دارین پیشنهاد میکنیم حتما از قسمت آموزش سنتور سایت نت به نت دیدن کنید.