نکات مهم در مراقبت و نگهداری از ساز سه تار

با درود و مهر حضور شما دوستان و همراهان عزيز سایت نت به نت، در این مقاله قصد داريم چند نکته مهم در زمینه مراقبت و نگهداری از ساز سه تار را برای شما عزيزان بيان کنيم. دوستان عزیز، اگر با سازتان درست رفتار نکنید و مراقب نباشيد، ساز شما دچار مشکلاتی از قبیل خالی کردن زود به زود کوک و همچنین پوسیدن چوب صفحه و کاسه می‌شود. پس حتماً مطالب زیر را با دقت مطالعه و اجرا فرماييد.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

حتماً برای ساز خود کاور مناسب تهیه کنید

پیشنهاد می‌کنيم برای نگهداری از ساز خود، کاورهایی از جنس فایبرگلاس تهیه کنید و اگر کاورهای نازک و پلاستیکی دارید آنها را کنار بگذارید. چند بار برای خود من پیش آمده است که به خاطر مقاوم نبودن جنس کاور سازم، به محض اينکه سازم به جایی برخورد کرده دچار آسب شده و حتی یک بار کاسه سازم ترک برداشته است. کاورهای فایبرگلاس نه تنها بسيار سبک هستند بلکه به اندازه کافی مقاوم هست و در نتيجه در مراقبت از ساز شما بسیار تاثیرگذارند.

سعی کنيد همواره از رطوبت‌گير استفاده کنيد

اگر می‌خواهيد چوب ساز سه تار شما پوسیده نشود، سعی کنيد حتما از رطوبت گیر استفاده کنید. رطوبت‌گيرهايی که عموماً در دسترس عموم قرار دارد، رطوبت‌گير سيليکاژل است که معمولاً در بسته‌بندی به صورت پاکت‌های کوچک کاغذی می‌باشد که اکثر داخل جعبه بعضی لوازم خانگی یا جعبه کفش‌ و يا وسايل الکترونيکی قرار داده می‌شود. سيليکاژل در واقع نوعی پليمر سه بعدی است که از واحدهای چهاروجهی دی‌اکسيد سيليسيم تشکيل شده است و جاذب خوبی برای موادی همچون آب، الکل، فنول‌ها، آمين‌ها و ... است. برای جلوگيری از جذب رطوبت در ساز خود، حتما یک یا دو بسته کوچک از اين نوع رطوبت‌گير را داخل کاور سازتان قرار دهيد تا رطوبت فضای داخل کاور را به خودش جذب کند تا چوب سازتان در برابر رطوبت دچار آسيب يا پوسيدگی نشود.

هميشه ساز خود را در جاهای خشک و غیر مرطوب قرار دهيد

هرگز ساز سه تارتان را نزدیک آشپزخانه یا حمام قرار ندهید. زيرا به هر حال در این قسمت‌های منزل رطوبت زیادتر است و این نکته را بدانید که رطوبت دشمن اصلی ساز است. همچنين دقت کنيد که سازتان را در طبقه‌های بالای کمد نيز قرار ندهید، به اين دليل که گرما در اين قسمت‌ها بیشتر بوده و باعث خراب شدن و آسيب جدی به ساز می‌شود. سازتان را داخل کاور و روی زمین قرار بدهید، حتی اگر مدت زیادی تمرین ندارید سعی کنيد هر 2 يا 3 روزی یکبار سازتان را از کاور بیرون بیاروید تا هوای کاور و اطراف ساز عوض شود.

تعمیرکار سه تار خود باشید 

هر 6 ماه يک بار سيم‌های ساز سه تار را عوض کنيد

به طور کلی به دلیل انگشت گذاری مداوم روی سیم‌های سه تار، اين سيم‌ها بعد از مدتی حالت اولیه خودشان را از دست می‌دهند. اگر دقت کنید بعد از چند ماه تمرين و نوازندگی حس خواهید کرد کمی صدای سازتان تغيير کرده و حالت ناکوک دارد و سازتان به اصطلاح زود کوک خالی می‌کند. بنابراين پیشنهاد می‌کنيم هر 6 ماه یکبار تمام سیم‌های سازتان را عوض کنید.

دقت کنيد که مضراب به صفحه ساز برخورد نکند

اگر توجه داشته باشيد به طور معمول در قسمتی که مضراب می‌زنید، روی صفحه ساز بر اثر اصابت مضراب سیمی دچار ساييدگی يا خط و خش می‌شود. این اتفاق بیشتر بر اثر برخورد مضراب با صفحه ساز اتفاق می‌افتد. معمولاً ناخن نوازنده به اندازه‌ای تیز نیست که بتواند صفحه را بخراشد پس حتی المقدور سعی کنید که مضراب نيز به صفحه نخورد. اما اگر به مرور زمان صفحه ساز خراشیده شد، ساز را نزد يک استاد ماهر سازنده سه تار ببرید تا آن را بوسیله سنباده و لاک الکل برایتان ترمیم کند.

هنگام سفر همواره سازتان را کنار خودتان قرار دهيد

پیشنهاد می‌کنم با سازتان به مانند یک انسان رفتار کنید و با سازتان مهربان باشید. اگر به وسيله اتوبوس، هواپیما، یا قطار سفر می‌کنید، هرگز سازتان را در قسمت بار و انبار قرار ندهید. زيرا هيچ کس به اندازه يک نوازنده دلش برای ساز نمیسوزد و هیچ شناختی از نگهداری و مراقبت از ساز ندارد. قرار گرفتن ساز در قسمت بار، باعث می‌شود سازتان آسیب ببيند و يا دچار ضربه، شکستگی و ترک خوردگی يا حتی رطوبت شود که هيچکدام از اين اتفاقات برای سازتان خوب نیست. به خاطر دارم در یک سفر طبیعت‌گردی سازم در قسمت عقب میبنی بوس بود که نمی‌دانم به چه دلیل درب عقب مینی بوس باز شده بود و ساز به بيرون افتاده بود و هنگامی که برگشتیم حتی دیگر ساز را پیدا نکردیم  و متأسفانه سازی را که بسيار دوست داشتم، از دست دادم. برای همین تاکید می‌کنم سعی کنيد سازتان را مانند فرزند خودتان بپنداريد و در سفر آن را کنار خودتان نگه داريد.

نویسنده: علی اقبال