مفهوم کشش نتها یا دیرند در موسیقی چیست؟

همه شما با خطوط حامل و دستورات آمده در میزان ها آشنا هستید. حتی به خودی خود می دانید متر یا ریتمی که در ابتدای یک قطعه یا ملودی درج می شود، حامل چه دستوری است و آن را بدون مشکل خاصی اجرا می کنید. متر های مختلفی همچون دو و چهار و شش و هشت که البته بین کاربران موسیقی دو چهارم و شش هشتم نیز خوانده می شود. اما می خواهیم بدانیم ماهیت این اعداد چیست؟ به چه معنایی است و وجه تفاوت و اشتراک آنها در چیست. به همین دلیل در این مقاله مفاهیمی همچون کشش نت ها یا دیرند، کسر میزان و ارزش زمانی نت ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

ارزش زمانی نت ها

هر تک صدا یا آوا، یک نت می باشد. اما مدت زمانی که یک نت به صدا در می آید را کشش آن نت می گویند. پس کشش نتها به طول صدای یک نت بستگی دارد. اگر مثلا یکی از کلاویه های یک ارگ را به مدت یک ثانیه نگهدارید کشش نت آن میشود یک ثانیه و اگر سه ثانیه نگهدارید، کشش آن سه ثانیه خواهد بود. پس کشش و ارزش زمانی یک نت. مقوله ای‌ست نسبی و می تواند در حالات مختلف متفاوت باشد. اما به مانند هر مبحث دیگر، در تئوری موسیقی برای ارزش زمانی نتها نیز چارچوبی مدون و قرار دادی تعریف کرده اند که در در ادامه آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.

آموزش تئوری موسیقی در وب سایت نت به نت

کشش نتها در تئوری موسیقی

در تئوری موسیقی شاخصی را به نام کشش نتها مطرح کرده اند که به وسیله آن تعداد ضربی که در یک بازه زمانی میبایست اجرا شود را مشخص می کند. در همین راستا برای دامنه های صوتی تعاریفی را به وجود آورده اند که نتیجه آنها به صورت دو عدد به نام کسر میزان یا میزان نما در ابتدای خطوط حامل گنجانده می شود.  در جدول زیر، کشش نتها بر اساس تعداد ضرب، ارزش زمانی‌، شکل یا نشان و سکوت معادل کششها دسته بندی شده اند.

دو نوع ارزش گزاری برای کشش نت ها وجود دارد. در تئوری موسیقی نت مبنا نت گرد می باشد که ارزش زمانی آن برابر با واحد یک می باشد. بقیه نت ها بر اساس نت گرد ارزش گزاری می شوند: نت سفید ½ ، نت سیاه ¼ و...

اما در روال عادی آموزشگاه های موسیقی، نت سیاه به دلیل استفاده مکرر از آن به عنوان نت مبنا استفاده می شود. دراین حالت ارزش زمانی سیاه برابر با 1، و به این ترتیب نت گرد 4، نت سفید 2، نت چنگ ½ و... خواهد بود.

جدول ارزش زمانی نت ها بر مبنای نت سیاه

آموزش تار با تدریس استاد علی اقبال

از آنجا که به صورت قرار دادی نت سیاه معادل یک ضرب در نظر گرفته می شود، از این نت به عنوان مبنایی برای وصف کششهای دیگر استفاده می شود. فرض کنید هم اکنون شروع به دست زدن کنید. هر دست زدن یعنی یک ضرب. پس می توان هر دست زدن را یک نت سیاه قلمداد کرد. باید توجه داشته باشید در مبحث کشش نتها سرعت مد نظر ما نیست. بلکه فاصله بین دو ضرب مورد نظر است که فاصله زمانی بین ضرب ها می بایست کاملا برابر باشد. در مثال دست زدن، گفتیم اگر هر دست زدن را یک نت سیاه در نظر بگیریم، کشش نت گرد ۴ برابر نت سیاه خواهد بود که در این مثال کشش نت گرد معادل ۴ بار دست زدن می شود. به زبان ساده تر اگر برای اجرای نت سیاه در هر ثانیه یک بار دست بزنید، برای اجرای نت گرد میبایست در هر چهار ثانیه یک بار دست بزنید. بر همین مبنا کشش یا دیرند نت سفید دو برابر نت سیاه و نصف نت گرد خواهد بود. طبق مثال فوق ارزش زمانی نت سفید یعنی هر دو ثانیه یک ضرب! بدین ترتیب کشش نت چنگ معادل نصف نت سیاه، و کشش نت دولاچنگ هم یک چهارم نت سیاه خواهد بود. طبق مثال دست زدن، اگر در هر ثانیه یک بار دست میزدیم؛ برای اجرای نت چنگ می بایست در همان یک ثانیه دو بار، برای دولاچنگ ۴ بار، سه لا چنگ ۸ بار دست بزنیم. همانطور که گفتیم ارزش زمانی نتها یک قانون قردادی است. در اینجا از مثال ثانیه و دست زدن برای درک بهتر موضوع استفاده نمودیم.

آموزش سنتور در وب سایت نت به نت

کسر میزان

کسر میزان به صورت دو عدد در اولین میزان نت یک قطعه یا آهنگ می آید. عدد بالایی نمایانگر تعداد ضرب و عدد پایینی نشان دهنده ی واحد ضربی کششها می باشد. مثلا وقتی کسر میزان دو چهارم باشد، از آنجا که گفتیم ارزش زمانی نت سیاه یک چهارم است، کسر میزان در اینجا به معنای وجود دو نت سیاه در هر میزان خواهد بود. حال با توجه به اینکه هر نت سیاه معادل دو نت چنگ می باشد، پس در کسر میزان دو چهارم، به جای دو نت سیاه می تواند چهار نت چنگ، یا یک نت سیاه با دو نت چنگ قرار گیرد. به کسر میزان، میزان نما نیز گفته می شود.

نمودار درختی کشش نت ها

اگر به ساز تنبک علاقه دارید برای شروع آموزش تنبک اینجا را کلیک کنید.

تهیه شده در وب سایت آموزش موسیقی نت به نت

نویسنده: محمد حنطه ای