زندگی نامه استاد نصرالله زرین پنجه

نصرالله زرین پنجه از بزرگان موسیقی کشورمان، آهنگساز و نوازنده نامدار ساز تار در سال ۱۲۸۵ ه.ق در تهران متولد شد. بخشی از خانواده و اقوام پدری وی اهل عشرت با موسیقی بودند و همین باعث شد تا او نیز به این دنیای پر رمز و راز علاقه مند گردد. تنها ۱۳ سال داشت که نزد ربیع خان، برادر درویش خان بزرگ به آموختن مقدمات و اصول نوازندگی ساز تار پرداخت. وقتی در جوانی وارد خدمت در نظام وقت گردید، به دلیل آشنایی او با موسیقی سرپرستی گروههایی از موزیک نظام را عهده دار شد و چند سال به همین امر مبادرت ورزید. حسین هنگ آفرین از بزرگان پر آوازه موسیقی که خود رئیس موزیک قزاقخانه نیز بوده، روزی به صورت اتفاقی صدای تار نوازی نصرالله را شنید و از این حجم استعداد نهان در او به وجد آمد. مجموع رهنمون های هنگ آفرین برای زرین پنجه باعث شد تا نصرالله پیشرفت و ترقی در حرفه موسیقی خود را منوط به استعفا از موزیک نظام بداند. او پس از استعفا مدتی را به کسوت شاگردی در محضر اساتیدی چون مرتضی نی داوود و علی اکبر شهنازی در آمد. اما نقطه عطف زندگی هنری او را میتوان در آشنایی او با موسی معروفی دانست. نصرالله زرین پنجه نخستین کسی بود که توانست ردیف سخت و پیچیده موسی خان را به طور کامل بنوازد. او ردیف موسی خان را نواخت و روح الله خالقی آن را تفسیر نمود، که این امر هنوز در نزد اهالی موسیقی بسیار کاربردی و با ارزش می باشد. هر چند نصرالله زرین پنجه در ذات خود دنیایی از هنر داشت، ولی چندان وابسته به آن نبود.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

به طوری که تنها ۲۸ سال داشت که به صورت کامل قید موسیقی را از سر زده و به امور اداری در وزارت دارایی مشغله یافت. هفت سال بعد و پس ازشنیدن بازگشت کنلل وزیری به هنرستان موسیقی، او نیز مجدد به این عرصه بازگشت و این بار نزد یکی از شاگردان درویش خان، حسین سنجری به تکمیل آموخته های خود در یادگیری تار پرداخت. نصرالله زرین پنجه به جز ساز تار، در نواختن سازهای سه تار، بربط و ترومپت نیز مهارت داشت؛ اما این ساز تار بود که او را ملقب به زرین پنجه نمود. روح الله خالقی، مرد بزرگ موسیقی ایران که در سلسله مراتب دولتی دارای نامی بزرگ و نفوذی از سر احترام بود، با ترغیب و تشویق نصرالله باعث شد تا از وزارت دارایی به وزارت فرهنگ تغییر شغل دهد. با این تغییر، شغل او نیز با زندگی هنری او پیوند خورده و ذوق او به موسیقی دوباره به حد اعلای خود رسید. در همین اثنا شروع به تدریس موسیقی در هنرستان موسیقی ملی نمود. همچنین برای تهیه و تدوین کتابهایی برای تسهیل آموزش اصولی به هنرجویان، کوشش هایی در خور تقدیر انجام داد. نقش او زمانی به چشم می آید که بدانیم هفتاد سال پیش کتابی را تحت عنوان دستور مقدماتی تار و سه تار برای سال اول هنرستان موسیقی ملی با همکاری روح الله خالقی و موسی معروفی تهیه و تدارک دید که هنوز هم در بین اهالی موسیقی بسیار مفید و کاربردی است. قریحه نصرالله در آهنگسازی نیز بسیار متعالی بود. او سالها در رادیو، رهبری ارکسترهای سنتی را عهده دار بود. علاوه بر نوازندگی و آهنگسازی، اتودهای تمرینی ایشان برای تار و سه تار کاربردی بسیار فراگیر داشته و هنوز هم دارد. تعدادی از این اتودها در کتاب سوم تار و سه تار هنرستان حسین علیزاده سالهاست که مورد استفاده هنرجویان و نوازندگان می گیرد.

کتاب های آموزش تار و سه تار در فروشگاه نت به نت

از دیگر سوابق ایشان میتوان به تدریس موسیقی در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی اشاره نمود. (حمیدرضا بزرگی، پژوهشگر موسیقی در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران در مورد نقش زرین پنجه در اعتلای موسیقی سنتی می گوید اکثر مردم او را یک اتود نویس می دانند در حالی که او بسیار پر کار تر بوده. مثلا پس از تصادف استاد غلامحسین بنان و نابینایی او، نصرالله زرین پنجه در آهنگسازی و به انجام رساندن ۹۵ در صد از آثار استاد بنان مثل تصنیف فروردین نقش مستقیم داشته است.) مهین و شهین، نام تنها فرزندان این استاد بلند آوازه اند که هر دو در حوزه موسیقی (پیانو و ویولن) فعالیت دارند. استاد نصرالله زرین پنجه در ۲۵ آذر ماه ۱۳۶۰ و در سن ۷۵ سالگی، دار فانی را وداع گفت. روحش شاد.

تهیه شده در وب سایت نت به نت

نویسنده محمد حنطه ای