مترونوم چیست؟

یکی از عوامل مهم در موسیقی نگهداشتن ریتم ثابت و منظم یک قطعه از موسیقی می باشد، برای انجام این کار نیاز به یک مترونوم دارید. مترونوم می تواند به تقویت ریتم شناسی نوازنده کمک کند و نوازنده می تواند ریتم های خیلی کند تا سریع را اجرا کند. استفاده از این ابزار بعد از مدتی می تواند نوازنده را به این قابلیت برساند که کلیه ریتم ها را با هر سرعتی که دارند اجرا کند و آمادگی لازم را برای همکاری با گروهها و استودیوهای موسیقی پیدا کند. مترونوم اولین بار در سال 1814 توسط یوهان ملتسیل اختراع شد. بعد از ملتسیل، اتین لولی و نیکولاس وینکل هم در بهبود مترونوم ابداع شده اولیه نقش زیادی ایفا کردند. انواع مختلفی از این ابزار در بازار وجود دارد که در ادامه جهت آشنایی با مترونوم  به معرفی انواع مترونوم می پردازیم.

مترونوم مکانیکی یا پاندولی

انواع بسیار قدیمی مترونوم، مترونومهای مکانیکی هستند. همانطور که از اسم این مترونومها پیداست، این انواع با نیروی مکانیکی کار می کنند و از دقت بسیار بالایی برخوردار هستند. مترونوم مکانیکی دارای یک پاندول است که مانند پاندول ساعت حرکات رفت و برگشتی دارد و با این حرکت صدای تیک و تاک تولید می کند. این حرکت رفت و برگشتی ریتم جذاب بصری را برای چشم یک نوازنده ایجاد می کند. نوازنده می تواند با استفاده از یک وزنه که به پاندول متصل است سرعت قطعه مورد نظر را تنظیم کند بدین ترتیب که می تواند بتدریج با نزدیک کردن وزنه به انتهای پاندول سرعت اجرای قطعه را کاهش دهد.

مترونوم مکانیکی

مترونوم دیجیتالی

جدیدترین انواع مترونومها که بعد از انواع مترونوم مکانیکی به بازار عرضه شدند مترونومهای دیجیتالی هستند. این انواع با اشکال و برندهای متنوعی در بازار وجود دارند و بعنوان تیونر برای کوک کردن سازها نیز قابل استفاده اند. با استفاده از این مترونومها می تواند با استفاده از یک دکمه ریتم و سرعت قطعه مورد نظر را تعیین کرد. این انواع قابلیت اتصال به هدفون را هم دارند.  مترونومهای دیجیتال که در بازار وجود شامل انواع دیال (Dial)، کلیپ آن (Clip on)، کردیت کارد (Credit Card)  و این ایر (In Ear) می باشد.

مترونوم دیجیتالی

دیال (Dial): این نوع از مترونیوم به انواع مکانیکی شباهت زیادی دارد از این لحاظ که دارای یک شماره گیر چرخان است و سرعت این شماره گیر را می توان روی سرعت دلخواه تنظیم کرد. ولی این نوع با باتری کار می کند و دارای یک صفحه ال ای دی هست. از آنجائیکه می توان از هدفون برای این نوع استفاده کرد و صدای تیک و تاک به خوبی شنیده می شود.

کلیپ آن (Clip on): انواع  Clip on را می توان با استفاده از یک گیره به لباس یا پایه نت متصل کرد و برخلاف نوع dial می توان بصورت دیجیتالی، تمپو را تنظیم کرد.

کردیت کارد (Credit Card) : کردیت کارد جز کوچکترین انواع مترونوم محسوب می شود و به اندازه یک کارت اعتباری هست. این نوع دارای دکمه های بسیار کوچک است که کمی کار کردن با آن سخت است.

این ایر (In Ear): این نوع ار می توانید مستقیما در گوش خود قرار دهید. از آنجائیکه دارای اندازه بسیار کوچک است کارکردن با دکمه های آن بسیار سخت است و برای هر بار تنظیم تمپو این نوع را از گوش خارج کنید.

معرفی تیونر برای گوشی های اندروید

اپلیکیشن مترونوم

البته قابل ذکر است که امروزه با توجه به گسترش انواع گوشی های هوشمند، انواع مختلف اپلیکیشن مترونوم برای اندروید نیز در بازار وجود دارند که فعالان در زمینه موسیقی می توانند این نرم افزارها را روی گوشی خود نصب کنند و از آن براحتی استفاده کنند.

اپلیکیشن مترونوم

مزایا و معایب انواع مترونوم دیجیتال و مکانیکی

از مزایای مترونومهای دیجیتال می توان به اندازه مناسب و پرتابل بودن آن اشاره کرد. همچنین دارای قابلیت اتصال به هدفون را دارند و شدت صدا نیز در این انواع قابلیت تنظیم دارد. اما در عین حال معایبی نیز دارد که می توان به احتیاج آن به باتری اشاره کرد و همچنین کند بودن تغییر تمپو در برخی انواع آن اشاره کرد. گاها بسته به اینکه چه مدلی باشد ممکن است صدای خیلی خوبی تولید نکند.

از مزایای انواع مکانیکی می توان به عدم نیاز آن به باتری اشاره کرد که استفاده از آن را راحت می کند و فقط لازم است شما آن را روی یک سطح صاف قرار دهید تا بطور دقیق عمل کند. ضمن اینکه صدای گوش نواز با سرعت قابل تنظیم دارد. انواع مکانیکی معایبی نیز دارند که یکی از آن ها عدم قابلیت اتصال آن ها به هدفن است. همچنین قدرت نشان دادن ضرب های تاکید دار را ندارد و فقط تک صدا تولید می کند و تنوع در تولید صدا ندارد.

300 دقیقه ویدئوی آموزشی تئوری موسیقی با مراجعه به این لینک . دوره ای که هر نوازنده باید بگذراند

روش کار با مترونوم

نکاتی که قبل از استفاده از مترونوم باید بدانید شامل موارد زیر است:

• لازم است بدانید که واحد سرعت در مترونوم یا همان تمپو  ضرب در دقیقه (BPM) است. بهتر است قبل از کار با مترونوم ابتدا قطعه را تمرین و آن را حفظ کنید و سپس به سراغ تمرین با آن بروید. در مراحل اولیه کار سرعتی کمتر از سرعت در نظر گرفته شده برای قطعه مورد نظر را انتخاب کنید تا کاملا به آن مسلط شوید. بتدریج می توانید سرعت آن را افزایش دهید. وقتی شما برای شروع کار از سرعت پایین استفاده می کنید این می تواند سبب شود در حین کار زیر و بم قطعه مورد نظر را بیابید و به خوبی به صدای ساز دقت کنید. نکته دیگری که ما به شما توصیه می کنیم اینست که در حین اجرا صدای اجرای خود را ضبط کنید تا بعدا به آن گوش دهید و بهتر بتوانید به معایب کار خود پی ببرید. بعد از اجرای دقیق قطعه، بتدریج سرعت را بالا ببرید از افزایش پرشی سرعت خودداری کنید و تنها یک عدد آن را بالا ببرید. اینکار اشتیاق و انگیزه شما را برای تمرین زیاد می کند.

یک آزمایش جالب برای درک لزوم استفاده از مترونوم

اگر خیلی به ضرب شناسی خود ایمان دارید، با این کاری که به شما می گوییم خود را به چالش بکشید.

نصف یک قطعه را با مترونوم بزنید و از یکی بخواهید وسط کار مترونوم را قطع کند تا شما بقیه قطعه را بدون آن بنوازید. صدا را هم ضبط کنید. کار که تمام شد، صدای ضبط شده را پخش کنید و مترونوم را نیز روی همان ریتم تنظیم کنید. به گونه ای که صدای تیک تاک مترونوم دقیقا روی تیک تاک مترونوم ضبط شده قرار بگیرد. خواهید دید که قطعه تا وسط اجرا کاملا هماهنگ با ضربان مترونوم خواهد بود. اما به محض آنکه صدای مترونوم ضبط شده قطع شود، متوجه می شوید کم کم ضرب های شما با صدای مترونوم در حال پخش، دچار اختلاف زمانی می شود و هر چه به پایان قطعه نزدیک تر می شوید این اختلاف بیشتر و بیشتر شده تا جایی که عملا ضرب های مترونوم با اجرای شما هیچ ارتباطی نخواهد داشت.

هدف از این آزمایش این بود که ثابت کنیم هر چند ریتم شناسی ذهنی مثل ضرب پا خیلی دقیق و کاربردی به نظر می رسد، اما در عمل اینگونه نیست. در اجراهای بزرگ مثل کنسرت ها، با اینکه همه نوازنده ها حرفه ای هستند و نیازی به مترونوم ندارند، اما گوششان به ریتم ساز کوبه ای یا حرکات دست رهبر ارکست است تا دقیقا روی ریتم بنوازند.

ما نمی گوییم همیشه از مترونوم استفاده کنید. اما از آن هم غافل نشوید تا بتوانید ذهن خود در شناخت پالس های دقیق را ورزیده و کارآمد کنید.

حتما صدای شاخص مترونوم را روی ضرب قوی میزانها بنشانید

ضرب اول هر میزان، ضرب قوی نام دارد. برای آنکه مطمئن شوید قطعه ای را درست اجرا می کنید؛ بایستی حتما توجه داشته باشید که نت اول در ضرب قوی را درست همزمان با صدای شاخص مترونوم اجرا کنید. صدای شاخص همان صدایی است که متفاوت تر از بقیه صداها شنیده می شود.

مخصوصا در درس های پیچیده تر اگر این کار را نکنید، دو سه میزان که بنوازید یکباره توجه می شوید مضراب گذاری شما اصلا با ریتم قطعه سازگار نیست.

مثلا برای اجرای یک قطعه با ریتم شش هشتم، مترونوم را روی ریتم شش هشتم تنظیم می کنیم. مترونوم شروع به مشخص کردن هر شش بخش میزان با ایجاد صدایی کلیک مانند می کند. یکی از این صداها با بقیه متفاوت است. این صدای متفاوت، صدای شاخص مترونوم می باشد. اگر هزار میزان شش هشتم را هم پشت سر هم بنوازید، بایستی حتما نواختن شما به گونه ای باشد که صدای شاخص دقیقا روی اولین نت از ضرب قوی هر میزان فرود آید. اگر وسط راه، صدای شاخص را جایی غیر از نت آغازین ضرب اول میزان شنیدید، کار خود را متوقف کنید. چرا که حتما یک جایی اشتباه کرده اید. برگردید از ابتدا دوباره تمرین را اجرا نمایید.

این قاعده همیشه برقرار است، به جز مواقعی که نت اول میزان، نت سکوت باشد. به این حالت ضد ضرب می گویند. یعنی وقتی که ضرب قوی، یک نت سکوت باشد. 

تهیه شده در وب سایت نت به نت