ساز ناکوک سمی مهلک برای نوازندگی!

ساز ناکوک سمی مهلک برای نوازندگی!

عنوان این مقاله شاید کمی اغراق آمیز باشد، اما حقیقتا همین مفهوم را میرساند: ساز نا کوک یک سم مهلک است. نه فقط برای خودتان بلکه برای کسی که به نواختن شما گوش میدهد. من ساز ناکوک را به اتوموبیلی تشبیه میکنم که قرار است حرکت کند، ولی نه آینه آن تنظیم است نه باد لاستیک ها. چراغهای آن نیز خراب است. به نظرتان برای چنین ماشینی چه اتفاقی می افتد؟ مشخصا احتمال وقوع اتفاقات خطرناک بسیار است. در مورد ساز، قرار نیست اتفاق خطرناکی بیفتد ولی همین آزاری که به گوش خودتان و مخاطبتان میرسد، بدترین اتفاق است. لذا به هیچ وجه با سازی که کوک نیست ننوازید! در ادامه داستان یکی از هنرجویانم (سجاد) را تعریف میکنم که به دلیل کوک نبودن سه تارش دچار آزردگی خاطر شده بود و خودش هم از کوک نبودن سازش بی اطلاع بود.

یک روز یکی از هنرجویان مجازی من به نام سجاد که از طریق کانال تلگرامی ما مشغول یادگیری سه تار بود، به من پیام میدهد و اینگونه مشکلش را شرح میدهد: «استاد سلام. من آهنگ ای کاروان نامجو را از سایت شما خریداری کردم و چند روزی هست که مشغول تمرین آن هستم. بالاخره امروز آن را به صورت کامل نواختم. اما هرچه به صدای ضبط شده نواخته ام دقت میکنم، میبینم مثل اجرای شما نیست. دقیقاً طبق دستورات شما عمل میکنم و به نت آن هم مسلط هستم ولی باز نقصی در آن میبینم. میخواهم برایتان بفرستم تا ببینید مشکل کار من کجاست...؟»

 فایل را فرستاد و من هم شنیدم. به شدت بد نواخته بود. هیچکدام از سیم های سازش کوک نبود. به او گفتم : نواختنت دو ایراد بزرگ دارد: اول این که کاملاً مشخص است سیم های سازت کوک نیست؛ دوم اینکه خیلی از پرده ها را اشتباه میگیری که باز هم کوک نبودن ساز باعث بروز این مشکل شده. نواخته ات آنقدر از کوک اصلی منحرف است که سیم های سازت صدای دیگری میدهند. گفت : چرا استاد؟ اتفاقاً من با تیونر کوک کردم و خیلی هم دقت کردم.

گفتم: به هر حال این ساز کوک نیست. چیزی که من میشنوم یک ساز به شدت ناکوک است. اگر به ویدئوهای من دقت کنی، همیشه میگویم ساز خود را کوک کنید. حتی کوک مخصوص آن آهنگ را هم میگویم. شما این همه وقت گذاشتی تمرین کردی ولی با یک ساز ناکوک.  حالا اشکال ندارد سازت را دقیق کوک کن و بعد بنواز و برایم بفرست.

از من خواست راهنمایی اش کنم تا سازش را دقیق کوک کند. روش ساده کوک سه تار را توضیح دادم و همان کوک اصلی را «دو– سل– دو– دو» برایش شرح دادم. هم به روش گوشی و هم با استفاده از تیونر. چند روز بعد قطعه را نواخت و برایم فرستاد. این سری سازش کوک بود و قطعه را کامل و بی نقص نواخته بود. به او گفتم: سجاد جان من قطعه‌ی کاروان را که نواختی شنیدم. اول بگو ببینم نظر خودت چیست، بعد من نظرم را میگویم. پاسخ داد: استاد خیلی راضی ام. الان که با نواختن شما مقایسه میکنم، حس میکنم چیزی کم ندارد. حس خوبی دارم. حالا نظر شما چیست؟

گفتم: من هم از اجرای تو راضی هستم. الان کاملا مشخص است که سازت درست کوک شده و پرده ها را هم درست میگیری. در فایل قبلی که فرستاده بودی، به دلیل کوک نبودن ساز، حتی پرده ها را هم اشتباه میگرفتی و خود این داستان تو را سر در گم کرده بود. حالا که سازت کوک شد، همه چیز سر جای خودش قرار گرفت.

روش کوک سه تار به وسیله تیونر

اولین اقدام پیش از نواختن، کوک کردن سازتان باشد

من همیشه بر این موضوع تاکید دارم که قبل از نواختن، ساز خود را کوک کنید. حتی اگر چند ساعت قبل هم ساز را کوک کرده اید و کنار گذاشته اید؛ الان که میخواهید بنوازید، باید دوباره آن را کوک کنید. یکی از بچه ها پیام داده بود که استاد من دوساعت پیش سه تارم را کوک کرده ام. در یکی از ویدئوها گفته بودید «اگربه تازگی برای تمرین سازتان را کوک کرده اید و برای استراحت ساز را کنار گذاشته اید و دوباره قصد شروع  تمرین را دارید؛ از کوک بودن سازتان مطمئن شوید.» من حس میکنم نیازی نیست این کار را انجام دهیم. به او گفتم همین الان چند مضراب به همان سازی که معتقدی کوک هست بزن و صدایش برایم بفرست. این کار را انجام داد. صدا را که شنیدم، دیدم مقداری سیم دوم سه تارش «سیم سل» کوک خالی کرده. موضوع را برایش تشریح کردم: دوست عزیزم! به این دلیل گفتم هر بار کوک سازت را چک کن، چون دلایلی مختلفی وجود دارد که یک ساز، کوک خالی میکند. مثلا رطوبت هوا، شل بودن گوشی ها در جای خود، سردی و گرمی دمای جایی که ساز در آن قرار دارد و... اگر هیچ کدام از این موارد هم نباشد، امکان دارد موقعی که ساز را داخل کاورش میگذاری، گوشی آن به کاور گیر کرده و کوک خالی کرده باشد. لذا همیشه قبل از نواختن، کوک را بررسی کن. ضرری که ندارد. چند ثانیه قرار است وقت بگذاری.

آموزش سه تار در وب سایت نت به نت

صحبت پایانی

نوازنده هر سازی هستید، اولین اقدام پیش از نواختن، کوک سازتان باشد. دقیقاً مثل موقعی که پشت ماشینتان می نشینید و قبل از هر چیز، کمربند ایمنی را می بندید. ساز ناکوک مثل یک آدم بیمار است که حالش ناکوک است. هر بار که شروع به تمرین میکنید، یک دقیقه زمان بگذارید. به دقت به صدای سیم ها گوش کنید، تک به تک آنها را چک کنید. اگر هنوز به روش گوشی برای کوک مسلط نیستید، از تیونر استفاده کنید. وقتی از کوک بودن تمام سیمها مطمئن شدید، حالا با خیالی آسوده تمرین را آغاز کنید.

موفق و پیروز باشید

تهیه شده در وب سایت آموزش موسیقی نت به نت

علی اقبال